«Էջ:Թումանյանի ԵԼԺ հ3.djvu/512»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
չ →‎top: կետադրություն, բազմակետ, փոխարինվեց: ... → … oգտվելով ԱՎԲ
Էջի կարգավիճակԷջի կարգավիճակ
-
Չսրբագրված
+
Սրբագրված
Էջի մարմին (ներառվելու է).Էջի մարմին (ներառվելու է).
Տող 1. Տող 1.
ԹՖ, № 2 ա, բ, գ) և սևագիր հատվածները, տեղագրվում են տարբերակների բաժնում՝ ժամանակագրական կարգով։
ԹՖ, № 2 ա, բ, գ) և սևագիր հատվածները, տեղադրվում են տարբերակների բաժնում՝ ժամանակագրական կարգով։

«Լոռերի Սաքոն» Թումանյանի առաջին պոեմներից Հ, որի վրա նա ընդմիջումներով աշխատել է երկար տարիներ։ Առաջին տարբերակը գրվել է 1889 թվականին, որի մասին կա համապատասխան նշում ԲՄ I հրապարակման վերջում։ Պոեմի մտահղացման համար հիմք ծառայած կենսական փաստի և նախատիպի մասին կա Թումանյանի վկայությունր «Իմ մի քանի գրվածքների բացատրությունը» գրության մեջ. «Ռամաղի Մա֊ թոսը և Լոոեցի Սաքոն» (ՈԻՀ ՝հ, 420)։ նույնը Թումանյանր հավաստել է նաև 1910 - ական թթ. վերջին շարադրած ինքն ակենսագրական նոթերում. «Մաթոսի խելագարությունը — Լոոեցի Սաքոն։ Ջալալօղլի էի էս ժամանակ, թե Թիֆլիս» (ն. տ., 408)։ Այս գրառումից երևում է, որ պոեմի համար ազդակ ծառայած դեպքը տեղի է ունեցել 80 ֊ական թթ. առաջին կեսին, երբ ապագա բանաստեղծր սովորում էր Ջալալօղլում (1879— —1883) և ապա՝ Թիֆլիսում (1883—1886)։ Թումանյանի երկերի առաջին գիտական հրատարակության 2֊րդ հատորի ծանաթագրոգները (ն. Թու֊ մանյան, Ա. Ինճիկյան), որոնք հենվել են այն ժամանակ՝ 1930-ական թթ» ■դեռ կենդանի մնացած ականատեսների վկայության վրա, ավելացնում են. «Այդ դեպքը (Ռամազի Մաթոսի — խմբ.^, ինչպես նաև նախապաշարումների և սնոտիապաշտությունների հիման վրա վախից խելագարվելու ուրիշ դեպքեր, մինչև այժմ էլ Ղսեղում և շրջակա գյուղերում ծերերը պատ֊ մ ում են։ Պոեմի համար Թուման յանն օգտագործել է նաև իր հորաքրոջ՝ Թալալ նանի պատմածները Ջալալօղլում՝ աշակերտական տարիներին— սատանաների և քաջքերի մասին, հիշում են բանաստեղծի դասընկերները» (Եժ II, 359)։ Դրանցից մեկն է Մելքոն Աս լի բեկ յանի վկայությունը, ըստ որի բանաստեղծ ը հետագայում ասել է. «…Տատիս պատմածների ար՛դյունքն է «Լոոեցի Սաքոն» (տե՛ս Ա. ԻնՏիկյան, էշ 83, 100)։
«Լոռերի Սաքոն» Թումանյանի առաջին պոեմներից է, որի վրա նա ընդմիջումներով աշխատել է երկար տարիներ։ Առաջին տարբերակը գրվել է 1889 թվականին, որի մասին կա համապատասխան նշում ԲՄ I հրապարակման վերջում։ Պոեմի մտահղացման համար հիմք ծառայած կենսական փաստի և նախատիպի մասին կա Թումանյանի վկայությունր «Իմ մի քանի գրվածքների բացատրությունը» գրության մեջ. «Ռամազի Մաթոսը և Լոռեցի Սաքոն» (ՈՒՀ 2, 420)։ Նույնը Թումանյանը հավաստել է նաև 1910—ական թթ. վերջին շարադրած ինքնակենսագրական նոթերում. «Մաթոսի խելագարությունը — Լոռեցի Սաքոն։ Ջալալօղլի էի էս ժամանակ, թե՞ Թիֆլիս» (ն. տ., 408)։ Այս գրառումից երևում է, որ պոեմի համար ազդակ ծառայած դեպքը տեղի է ունեցել 80-ական թթ. առաջին կեսին, երբ ապագա բանաստեղծր սովորում էր Ջալալօղլում (1879—1883) և ապա՝ Թիֆլիսում (1883—1886)։ Թումանյանի երկերի առաջին գիտական հրատարակության 2-րդ հատորի ծանաթագրողները (Ն. Թումանյան, Ա. Ինճիկյան), որոնք հենվել են այն ժամանակ՝ 1930-ական թթ. դեռ կենդանի մնացած ականատեսների վկայության վրա, ավելացնում են. «Այդ դեպքը (Ռամազի Մաթոսի—''խմբ.''), ինչպես նաև նախապաշարումների և սնոտիապաշտությունների հիման վրա վախից խելագարվելու ուրիշ դեպքեր, մինչև այժմ էլ Դսեղում և շրջակա գյուղերում ծերերը պատմում են։ Պոեմի համար Թումանյանն օգտագործել է նաև իր հորաքրոջ՝ Թալալ նանի պատմածները Ջալալօղլում՝ աշակերտական տարիներին—սատանաների և քաջքերի մասին, հիշում են բանաստեղծի դասընկերները» (Եժ II, 359)։ Դրանցից մեկն է Մելքոն Ասլիբեկյանի վկայությունը, ըստ որի բանաստեղծը հետագայում ասել է. «...Տատիս պատմածների արդյունքն է «Լոոեցի Սաքոն» (տե՛ս ''Ա. Ինճիկյան'', էջ 83, 100)։
Թումանյանի ժամանակակիցներից Տիգրան Փիրումյանը 1891 թ., բանաստեղծի պատմածների հիման վրա, ի թիվս այլ երկերի, որոշ տվյալներ է հաղորդում նաև այս պոեմի մտահղացման և տպագրության հան՛գամանքների մասին. «Լոռեցի Սաքոն Հովհաննես Թումանյանի ծ առան է եղել, իսկ Ալեքը — Դ՚սեզ գյուղի մի հայտնի ավազակ։ Հեղինակին առա֊ ղին անգամ գլխի է գցել իր գրվածքները տպագրել Լևոն Մելիք֊Աղամյանը, սրը պատահմամբ նրա պատուհանի վրա «ընկած» գտնելով «Սաքոն» — կարդում է, սքանչանում, թերթում նաև նրա մյուս գրվածքները ու հորդո֊ ՛բում է անպատճա՛ռ տպագրել» (ԹԺՀ, 346)։

Այս տարբեր ու ՛երբեմն իրար հակասող վկայությունների հիման վրա կարելի է ասել, որ «Լոռեցի Սաքոն» սկզբից ևեթ ծրագրված է եղել ոչ քե իբրև որևէ եզակի դեպքի, այլ որպես նահապետական աշխարհի բնորոշ երևույթներից մեկի՝ սնահավատության ողբերգական հետևանքների •գրական արտացոլում։ Պոեմի իրական նախատիպերից ոչ մեկը, իհարկե, նույնությամբ շի մտել ՛ստեղծագործության մեջ, այլ ձևափոխվել է գե–
Թումանյանի ժամանակակիցներից Տիգրան Փիրումյանը 1891 թ., բանաստեղծի պատմածների հիման վրա, ի թիվս այլ երկերի, որոշ տվյալներ է հաղորդում նաև այս պոեմի մտահղացման և տպագրության հանգամանքների մասին. «Լոռեցի Սաքոն Հովհաննես Թումանյանի ծառան է եղել, իսկ Ալեքը — Դսեղ գյուղի մի հայտնի ավազակ։ Հեղինակին առաջին անգամ գլխի է գցել իր գրվածքները տպագրել Լևոն Մելիք-Աղամյանը, որը պատահմամբ նրա պատուհանի վրա «ընկած» գտնելով «Սաքոն» — կարդում է, սքանչանում, թերթում նաև նրա մյուս գրվածքները ու հորդորում է անպատճառ տպագրել» (ԹԺՀ, 346)։
498

Այս տարբեր ու երբեմն իրար հակասող վկայությունների հիման վրա կարելի է ասել, որ «Լոռեցի Սաքոն» սկզբից ևեթ ծրագրված է եղել ոչ քե իբրև որևէ եզակի դեպքի, այլ որպես նահապետական աշխարհի բնորոշ երևույթներից մեկի՝ սնահավատության ողբերգական հետևանքների գրական արտացոլում։ Պոեմի իրական նախատիպերից ոչ մեկը, իհարկե, նույնությամբ չի մտել ստեղծագործության մեջ, այլ ձևափոխվել է գե–

07:18, 28 Օգոստոսի 2017-ի տարբերակ

Այս էջը սրբագրված է

ԹՖ, № 2 ա, բ, գ) և սևագիր հատվածները, տեղադրվում են տարբերակների բաժնում՝ ժամանակագրական կարգով։

«Լոռերի Սաքոն» Թումանյանի առաջին պոեմներից է, որի վրա նա ընդմիջումներով աշխատել է երկար տարիներ։ Առաջին տարբերակը գրվել է 1889 թվականին, որի մասին կա համապատասխան նշում ԲՄ I հրապարակման վերջում։ Պոեմի մտահղացման համար հիմք ծառայած կենսական փաստի և նախատիպի մասին կա Թումանյանի վկայությունր «Իմ մի քանի գրվածքների բացատրությունը» գրության մեջ. «Ռամազի Մաթոսը և Լոռեցի Սաքոն» (ՈՒՀ 2, 420)։ Նույնը Թումանյանը հավաստել է նաև 1910—ական թթ. վերջին շարադրած ինքնակենսագրական նոթերում. «Մաթոսի խելագարությունը — Լոռեցի Սաքոն։ Ջալալօղլի էի էս ժամանակ, թե՞ Թիֆլիս» (ն. տ., 408)։ Այս գրառումից երևում է, որ պոեմի համար ազդակ ծառայած դեպքը տեղի է ունեցել 80-ական թթ. առաջին կեսին, երբ ապագա բանաստեղծր սովորում էր Ջալալօղլում (1879—1883) և ապա՝ Թիֆլիսում (1883—1886)։ Թումանյանի երկերի առաջին գիտական հրատարակության 2-րդ հատորի ծանաթագրողները (Ն. Թումանյան, Ա. Ինճիկյան), որոնք հենվել են այն ժամանակ՝ 1930-ական թթ. դեռ կենդանի մնացած ականատեսների վկայության վրա, ավելացնում են. «Այդ դեպքը (Ռամազի Մաթոսի—խմբ.), ինչպես նաև նախապաշարումների և սնոտիապաշտությունների հիման վրա վախից խելագարվելու ուրիշ դեպքեր, մինչև այժմ էլ Դսեղում և շրջակա գյուղերում ծերերը պատմում են։ Պոեմի համար Թումանյանն օգտագործել է նաև իր հորաքրոջ՝ Թալալ նանի պատմածները Ջալալօղլում՝ աշակերտական տարիներին—սատանաների և քաջքերի մասին, հիշում են բանաստեղծի դասընկերները» (Եժ II, 359)։ Դրանցից մեկն է Մելքոն Ասլիբեկյանի վկայությունը, ըստ որի բանաստեղծը հետագայում ասել է. «...Տատիս պատմածների արդյունքն է «Լոոեցի Սաքոն» (տե՛ս Ա. Ինճիկյան, էջ 83, 100)։

Թումանյանի ժամանակակիցներից Տիգրան Փիրումյանը 1891 թ., բանաստեղծի պատմածների հիման վրա, ի թիվս այլ երկերի, որոշ տվյալներ է հաղորդում նաև այս պոեմի մտահղացման և տպագրության հանգամանքների մասին. «Լոռեցի Սաքոն Հովհաննես Թումանյանի ծառան է եղել, իսկ Ալեքը — Դսեղ գյուղի մի հայտնի ավազակ։ Հեղինակին առաջին անգամ գլխի է գցել իր գրվածքները տպագրել Լևոն Մելիք-Աղամյանը, որը պատահմամբ նրա պատուհանի վրա «ընկած» գտնելով «Սաքոն» — կարդում է, սքանչանում, թերթում նաև նրա մյուս գրվածքները ու հորդորում է անպատճառ տպագրել» (ԹԺՀ, 346)։

Այս տարբեր ու երբեմն իրար հակասող վկայությունների հիման վրա կարելի է ասել, որ «Լոռեցի Սաքոն» սկզբից ևեթ ծրագրված է եղել ոչ քե իբրև որևէ եզակի դեպքի, այլ որպես նահապետական աշխարհի բնորոշ երևույթներից մեկի՝ սնահավատության ողբերգական հետևանքների գրական արտացոլում։ Պոեմի իրական նախատիպերից ոչ մեկը, իհարկե, նույնությամբ չի մտել ստեղծագործության մեջ, այլ ձևափոխվել է գե–