— Արդեօք Գուրգէն խանը բարեկամ մը չունէ՞ր, որ
յուշէր իրեն այս բոլորը՝ գիրքին լոյս ընծայումէն առաջ:
Չգտնուեցա՞ւ մէկը, որ ըսէր էրեն այս բոլորը։ Միթէ
հայոց մեծ գրողը։ Նուիրեալ հայը, սրտակից մը չունէ՞ր։
խմբագիր մը չունեցա՞ւ այս գիրրը, լոյսին չեկած։ Որպէսզի
խնայուէր կագն ու կռիւը, հայհոյանքն ու սեւագրերը,
ըմբոստութեան հասնող միթինկները համալսարանի
մէջ: Միթէ՞...
Լացս կու գայ, Գուրգէն խան, հիմա ալ։ Մենք քնզ
գրկել, համբուրել կուզենք ոչ թէ պարսաւել։ Դուք մեր
կորսուած եւ վերագտնուած այգեստաններուն երգիչն էք:
Դուք մեր...
— Հանդարտուիր, Թորո՛ս ջան, արդէն ինձ լրիւ
յուզեցիր, հանդարտուիր։ Ես իմ վէպը վերանայել եմ: Այն
ինչ թուեցիր, չես հանդիպի երկրորդ հրատարակութեան
էջերում։ Յանձնելեմ Հայպետհրատին: Սպասում եմ։ Ախր
չեն տպում: Չեն տպում, որ իմ ժողովուրդը իմ կենդանութեան
տեսնի, որ իր զաւակը լսել է իր հարազատ ժողովրդի
ձայնը, լսել ու գործադրել է ժողովրդի կամքը...
— Ձեզ աւելի չյոգնեցնեմ, Գուրգէն Խան։ Յատուկ
եկած եմ յառաջաբան մը խնդրելու Սիմոն Սիմոնեանի
նորերս լոյս տեսնելիք «Լեռնականներու վերջալոյսը»
գիրքին համար։
— Սիրով։ Գրի՛ր ուրեմն. «Եթէ մենք գտնում ենք,
որ կան գրողներ, որոնց կարելի չէ պատկերացնել առանց
իրենց սա կամ նա գործիչ ապա ուրեմն Սիմոնեանին կարելի
չէ պատկերացնել առանց իր այս գրքի — «Լեռնականների
Վերջալոյս»ի։ Ես կարդացել եմ նախապէս այդ գրքի
պատմուածքներից «Ան Ուրիշ էր», «Երեր Օրակարգեր
Սասունցիներու երեսփոխանական ժողովին մէջ» եւ տարբեր
կտորներ նոյն գործից:
Սիմոնեանի հումորը իւրովի է։ Գտնում եմ, որ ես
այս գործերում կան այն բոյոր տարրերը, որոնցով հասուն
է եղել Սասունցին: Եթէ Համաստեղը իր պատմուածքներով
փրկեց Ծոփաց Աշխարհի գիւղը կորստից, ապա
Սիմոնեանը իր այս գրքով փրկեց Սասունցի լեռնականներին:
