իր որևէ թարգմանությունը Շիլլերից։ Ապացույց սրան այն ներգործությունը, որ իր առակի ներածությունն արել է «Մուրճ#֊ ի խմբագրի վրա։ « Մ ենք, ասում է խմբագիրը, կաշ֊ խատենք գործն այնպես տանել, որ չենթարկվենք պ. Pարխու֊ դար յանի ծա գրին}) ։ Հրաշալի՜ ազդեցություն, այսչափ չէր աղ֊ գի Շիլլերի նույնիսկ նրա սքանչելի «Զանգակը#, թարգմանու֊ թյուն պ. Բ ա րխուդարյանի։ Իսկ եթե պ. Բարխուգարյանր ցույց չտար իր երգիծաբանությունը «Մուրճ»֊ի խմբագրին, ի՞նչ ասել կուզի, որ նա իր գործը պիտի տաներ այնպես, որ ենթարկվեր ծաղրի։ Կեցցե պ. Բարխուգարյանր, որ վաղօրոք ազատել է պ. Արասխան յանին շատ սխալներից։ Բայց եթե այս ախտից չի ազատել խմբագրին, առաջնորդող հոդվածո գրելիս, այս անշուշտ նրանից կլինի, որ պ. Բարխուգարյանն այդ ժամանակ դեռ խմբագրությանը տված չէր լինի իր առա֊ կը։ Ուրեմն էլ չմեղադրենք պ. Արասխան յանին t այլ պ. Բար֊ խուդարյանին, որ ուշացրել է իր ծաղրը և խեղճ խմբագրին մ ոլոր ութ յան մեջ գցել։ «էդուարդ էֆենդու գաղտնիքը)) պ. Փիրում յանցի' մի պատ֊ կեր է վ անեցոց կյանքից առած, որ հեղինակը նկարել է իր քնած Ժամանակ: Եթե պ. Փիրում յանցը պառկած ժամանակ այսքան սիրուն պատկերներ է նկարում և խորամանկության կողմից գերազանցում է նույնիսկ էդուարդին, որքան առավել գեղեցիկ պատկերներ կքաշեր, եթե արթուն ժամանակ նկարեր և պարզ ի պաբղո, երես առ երես։ Մենք արդեն մեզ հագեցած ենք համարում պարոն Փիրում յանցի պատկերներից, որովհետև դրանք միմյանց վերաբերությամբ «էլ մը զեն բանն են#։ Ավելի մեծ ծառայություն կանե պ• Փիրում յանցը մեր գրագետներին, եթե մի լուրջ նկարագիր և տեսություն տա այն աշխարհի մասին, ուր որ ինքը եղել է և բազմատեսակ տպավորություն է ստացել։ Այդ մեծ ծառայություն կլինի, որովհետև ինչպես իրան հայտնի է' այդ աշխարհի մասին մեղ բավականին մոլար և ափեղցփեղ գաղափար տվին մի խումբ իմաստակներ և այն' գիտությամբ, խաբելու համար։ Հարկավոր է տիրապետող ։քո֊ լար գաղափարը փոքր առ փոքր շտկել, որն իրն այնպես տես֊ նենք, ինչպես որ կա իրականի մեջ և ոչ գլխիվայր և պորտ ի վեր դրված։ Եվ այս կարող է անել պ. Փիրում յանցը, բայց 179
