ԿԱ. Հետևողական նենգության քաղաքականությունը
Երբ Թուրքիայի իշխանության բարձրագույն ներկայացուցիչները՝ նախագահը, վարչապետը և արտգործնախարարը, ամեն քաղաքական խաչմերուկում հայ-թուրքական արձանագրությունները (որոնց չարաբաստիկ լինելն ավելի ու ավելի ակնհայտ է դառնում) պայմանավորում էին «Լեռնային Ղարաբաղի հարցում առաջընթացով», մեր իշխանությունները կամ լուռ էին կամ ասում էին, որ այդ հայտարարությունները «ներքին լսարանի համար են»: Իհարկե, նման պնդումը նախատեսված է մանկամիտների համար, քանի որ միջազգային իրավունքը (մասնավորապես Պայմանագրերի օրենքի մասին Վիեննայի կոնվենցիայի 7-րդ հոդվածի 2(a) կետը) հստակորեն ամրագրել է ցանկացած երկրի նախագահի, վարչապետի և արտգործնախարարի անվերապահ իրավունքները արտաքին քաղաքականության բնագավառում: Այսինքն, արտաքին քաղաքականության բնագավառում նրանց լիազորություններն այնքան լայն են, որ առանց լրացուցիչ լիազորությունների իրավասու են երկրի անունից պայմանագրեր ստորագրելու, ուր մնաց, հայտարարություններ անելու: Կարճ ասած, այս երեք պաշտոնյաների հայտարարությունները երբեք չեն կարող դիտարկվել «միայն ներքին օգտագործման համար»:
Հիմա տեսնենք՝ ի՞նչ ունենք այսօր: ՀՀ Սահմանադրական դատարանը, համաձայն մեր երկրի սահմանադրության պահանջի, որոշում է ընդունել մեր երկրի ԱԳ նախարարի ստորագրած երկու արձանագրության վերաբերյալ: Տվյալ դեպքում իրավացիորեն կարող ենք ասել «ներքին օգտագործման համար», քանի որ որոշման մեջ արտահայտված իրավական դիրքորոշումն առանց վավերաթղթերի (instruments of ratification) մեջ ներառվելու, չունի որևէ կիրառություն և նշանակություն միջազգային հարաբերությունների մեջ: Ուրիշ հարց, որ ՀՀ նախագահը պարտավոր է ՍԴ-ի որոշման իրավական դիրքորոշումը հաշվի առնել և նրա ներկայացուցիչն էլ պարտավոր է խնդրո առարկա արձանագրություններն արդեն վերապահումներով ներկայացնել ԱԺ-ի վավերացմանը: Դա չանելը նշանակում է չկատարել դատարանի որոշումը: Այն դատարանի, որի որոշումը պարտադիր է և’ ՀՀ նախագահի, և’ ՀՀ ԱԳՆ համար: Այսուհանդերձ, ՍԴ-ի ինքնին որոշումը բնավ կապ չունի որևէ օտար երկրի հետ: Դա մեր իրավունքն է և մեր սահմանադրության պահանջը: Դա մեր ներքին գործն է:
