Նոր-Ջուղայի դպրոցները/Զ
| ← Ե | Տիգրան Աբգարեանց |
Է → |
Զ․
Նոր-Ջուղայի Հայ-Կաթօլիկաց վանքը իր կրթուած վարդապետների շնորհիւ, սկզբից ի վեր՝ ժամանակ առ ժամանակ ունենում է փոքրիկ դպրոցներ թէ՛ վանքումր և թէ՛ դուրսը մասնաւոր տներում։ 1878 թուին Հ․ Յարութիւն վարդապետ Առաքելեանի ջանքերով կառուցւում է «Ս․ Գրիգոր Լուսաւորիչ» անունով մի տղայոց դպրոց և քիչ յետոլ էլ բացւում է օրիորդաց։ Վերջինս շատ կարճ կեանք է ունենում, որովհետև բաղկացած է լինում միայն մի քանի կաթօլիկ հայերի աղջիկներից, որոնց դուրս գալու հետ միասին փակւում է և դպրոցը։ Իսկ տղայոց Ս․ Գր․ Լուսաւորիչ դպրոցը տասնուհինգ տարի պահւում է որպէս Նոր-Ջուղայում այն ժամանակ գոյութիւն ունեցող միւս դպրոցների չափ կրթութիւն մատակարարող մի հաստատութիւն և բաւական թւով էլ աշակերտներ է ունենում առաջները, սակայն Ազգ․ Կեդրոնական դպրոցի կանոնաւորուելովը սկսում են աշակերտները կամաց-կամաց նուազել, մինչև որ 1893 թուին բոլորովին փակւում է։ Երեք տարուց յետոյ նորից բացւում է, բայց շուտով դարձեալ փակման դատապարտւում։
Ֆրանսերէն լեզուն սովորելու նպատակով, միւս դպրոցներից՝ գլխաւորապէս բողոքականաց մօտից սկսում են նախ կաթօլիկ ծնողերի երեխաները և յետոյ հայերից կամաց-կամաց հաւաքուել նորարաց դպրոցները։
Աշակերտ-աշակերտուհիների հետզհետէ բազմանալու շնորհիւ, անհրաժեշտ կարիք է զգացւում ձեռնարկելու նոր շինութիւնների։ Ուստի Կուսանոցի շինութեան վրայ աւելացրւում է մի երկրորդ յարկ, իսկ Վանքի պարտիզում մի երկյարկանի նոր դպրոց տղայոց համար։ Սոյն դպրոցի շինութիւնն աւարտելուց յետոյ, փակւում է ս․ Գր․ Լուսաւորիչ դպրոցը և իր ամբողջ սարքով տեղափոխւում այստեղ 1907 թուի Օգոստոսի 20-ին։
Կաթօլիկ միսիօնարութեան արդի երկսեռ դպրոցները իրենց յաջողութեամբ պարտական են վերատեսուչ Հ․ Է․ Դմուտի եռանդուն գործունէութեան, որ բացի Նոր-Ջուղայում հասաատած երկսեռ դպրոցներից, 1911 թուից սկսած Սֆահանում յատկապէս պարսիկ ժողովրդի համար հիմնում է մի այլ դպրոց «ՍէթարԷ-սօբհ» (Արուսեակ) անունով։
Տղայոց դպրոցի սկզբնաւորութիւնից քիչ յետոյ հաստատում են և մի օրիորդաց դպրոց, որ նոյնպէս ունենում է իր փառաւոր անցեալը, յատկապէս աշակերտութեան քանակի կողմից։
1905 թուից սկսած Միսիօնարութիւնն ընդարձակելով իր գործունէութեան շրջանը և միևնոյն ժամանակ նպատակ ունենալով բուն պարսիկ ժողովրդի մէջ գործել, կամաց-կամաց կենտրոնանում է Սֆահանում, հետևաբար և սահմանափակում է Նոր—Ջուղայի երկսեռ դպրոցները, մանաւանդ տղայոցը։
Սֆահանում մտադիր են կառուցանել ի միջի այլոց և մի բարձրագոյն դպրոց (կօլլէջ), համապատասխան հռչակաւոր հիւանդանոցին։ Վերջինս իր մարդասիրական ծառայութեամբ ուղղակի պատիւ է բերում Քրիստոնէական կրօնին, որի սկզբունքները տարածելու կոչումն ունի Միսիօնարութիւնը։
Տողատակեր[խմբագրել]
- ↑ «Հայաթերթ» 1904 թ․ No 83։