Խօսող չէր։ Բամբասող՝ երբե՛ք: Կը սիրէր աշխատիլ:
Աշխատանքն ու Խաչիկ Դաշտենցը երկուորեակներ
էին:
Կը պատմէր.
— Երբ սկսուեցին ցուրտ տարիները, ես ինձ նետեցի
Մոսկուա: Այստեղ լրիւ նուիրուեցի թարգմանչական աշխատանքի:
Լենինականի Պոլիկոնի որբանոցին մէջ սովորել
էի անգլերէն: Առաւել եւս փայլեցրի իմ գիտելիքները
այդ լեզուից եւ թարգմանեցի Շէյքսփիր։ Անկոխ ուղի չէր
այս մէկը, ինչպէս պիտի ասէր Ռուբէն Զարդարեան: Իմ
նախորդը, Յովհաննէս Խան Մասեհեանը, այնքա՜ն մեծ
Էր՝ այնքա՛ն լաւատեղեակ հայ եւ անգլերէն լեզուներէն,
այնքան բանաստեղծ՝ ոգով, որ ես պատրաստ էի կաշուէց
դուրս գալ, ընդունելի մի թարգմանութիւն ներկայացնելու
համար ընթերցողին: Լարուած աշխատում էի: Օրերը գեղեցիկ
չէին, ինչպէս Շուշանեանն էր սիրում կրկնել։ Այս
գործում չկար քաղաքական աստառ: Շէյքսփիրը ընդունւած
հեղինակ էր մեր մօտ: Թարգմանիր, որքան կարող ես,
մինչեւ փոթորիկ հանդարտուելը: Ծնունդը վերջանում է
մահով, կամ ինչպԷս ոմանք ասում են, մահը ծնունդի
շարունակութիւնն է: Ու ես հաւատացած էի, որ սառցամրրիկը
պիտի վերջ ունենար: Այդպէս էլ վերջ գտաւ, ու ես
նորից առիթ ունեցայ շարունակէլու իմ սեպհական գրական
աշխատանքները:
Իմ պատճառաւ, սակայն, գնացել կալանքի տակ էին
առել եղբօրս: Երեւի մտածել էին Դաշտենցի եղբայրն է,
ուրեմն հակա կը լինի: Մարդ էր երկրին հակա կը լինի՞,
այդ էլ սասունցին: Այդ մարդիկ չէին սերտել մեր էպոսը,
դիւցազներգութիւնը: Դաւիթ, Մսրա Մելիքի ռանչպար
բանակայիններին, այսինքն թշնամու զօքին անգամ
խնայեց:
Կը խօսէր ու առուի գլգլոցը յիշեցնող խնդուք մը կը
ծորէր շրթներէն:
