Գուցէ մինչեւ ութսուն հազար: Շատեր այդ նկարիչներէն, բարձունեքներու չհասած մարզիկ, տխուր խօսքեր ունին: Բողոք ունին, պարսաւ ունին իրենք շրջապատին հանդէպ: Ականջ մի տաք նման մարզող: Տաղանդր միշտ ալ պարտադրած է ինքզինք:
Իմ պարագայիս, մարզիկ տարիներով դիտեցին նկարներս ու չտեսան զիս: Ես չյուսահատեղայ; Տխուր մարզիկ կր նկարէի: Ժողովուրդս տխուր էր։ Դի տեղին, դիտեցին նկարներս, նկարներուս մէջէն տեսան զիս ու ի վերջոյ րնդունեղին:
էս ճառ չեմխօսիր։ Նկարիչր ճառախօս չէ։ ճառը բեմէն կր խօսին: Եթէ ճաո խօսիլ պէտք է, գրէ խմբագրական մը։ Այդ խմբագրականը տուեալ ժամանակի համար է։ Նկարչութիւնը գեղարուեստ է: Ուրեմն Ժամանակաւոր չէ։ Գեղարուեստը մարդկային սիրոյ արտայայտութիւնն է, մինչ քաղաքականութիւնը նիւթական բաւարարութեան կր տանի: ՈլրԻհ Ւ՞ն1 ըսեմ՝, Թորոս, շարունակ հարղեր կու տաս: Ըսե՜°մ, լոյսը նկարչութեան աղրիւրն է։
Ահա ժանսեմը, Սէօլէօզցի Ժանսեմը, Օշականի հայրենակիցը: Ամէն անգամ, որ Փարիզ երթամ՝, անպայման կր գտնեմ զինք: կամ կր նստինք իր արուեստանոցին մէջ, կամ դուրս կ եըենք բարեկամներով։
Հայաստանի մէջ առաջին յօդուածը երբ գրեցի Ժանսեմի մասին, զիս առաջին շնորհաւորողը արուեստաբան Շահէ Խաչատուրեանը եղաւ: Այնուհետեւ Շահէնը գրեց, ուրիշներ գրեցին...
Այնուհետեւ, ամէն Փարիզ գալուս, կիսէի ժանսեմին, պէտք է Հայաստան երթաս։
Օր մը, ժանսեմը ըսաւԲայց Թորոս, ես քիչ մը տարբեր կր մտածեմ, Հայաստանի մէջ զիս կինդունի^ն:
Ոտքի ելայ, կեցայ պահ մր եւ ուղիդ Ժանսեմին աչքերուն մէջ նայելով ըսի Ժանսեմ, սիրելիսք կրնայ պատահիլ, որ օր մըք այս քու սիրած Ֆրանսագ մոռնայ քեզ, կրնայ պատահիլ։ Բայց, Հայաստանը, որ մայրդ է, բոլորիս մայրը, չիք մոռնար քեզ: Ինչ ալ ըըաս, քանի իր զաւակն ես, քեզ կր սեղմէ իր կուրծքին: Այսպէս կր սեղմէ - եւ ուժգին խաչաձեւեցի բազուկներս...
Եղբայր, ըսաւ Ժանսեմ, մազերս ւիշաքաղեցիր... արիւնս եռաց: Զգացի, որ եթէ Հայաստան երթամ, սա երակներուս արիւնը պիտի բերկրանք մր ապրի, պիտի երթամ, պիտի երթամ, ըսածդ ճիշդ է, ու նախքան երթալս քեզի հետ Հայաստան պիտի գրկեմ մէկ քանի նկար: Զէ՜° որ արուեստագէտը ինքզինք կր նկար է: Ուրեմն, նախ որպէս նկար պիտի երթամ, ապա անձնապէս:
^ ոՂՔՒս աՆխօս նստած էր բարեկամս կարպիս Ջրբաշեանր: Մինչ այդ անխօս եարպիսը ըսաւ.– Ես ալ վկայ եմ:
^հատՒ սվ^ւոք չկայ> ՒՀ կարծրութեամբ, ըսաւ ժանսեմ: Թորոսը
