Ազգի ցրվելը, ցրիվ լինելը՝ գլխավոր պատճառը լեզվի խառնակ դրության։
Հունաց լեզուն 100.
Գիտությունն ու կրոնը լատիներեն Էին խոսում մինչև XIV դ․, միայն բանաստ<եղծությունն էր>, որ խոսում էր իր ժողովրդի լեզվով։
Անգլ<երեն> 110:
Ոչ թե էն ճամփով պետք է զարգանա լեզուն, որ մի ազգ մյուսից որքան կարելի է ավելի հեռանա ու անջատվի, այլ ընդհակառակը, ավելի մոտենա ու․․․
Լեզվի մեջ ապրում է մի՝ ժողովրդի պատմությունը, և արևելքի մեծ ազդեցությունը լեզվի խնդրում՝ մերժելու դուք ոչ մի հնար չունեք։
[Փոխառությունները և փոխազդեցություն]
Հունականից — փիլիսոփայական, գրական, գեղարվեստական։
Հռոմեական—զինվորական, իրավաբանական։
Ասորական ու հրեական — կրոնական, բարոյական։
Արարականից—բժշկական, տիեզերագիտական։
Թուրք-թաթարականից — անասնապահական, խաշնարածական։
Պարսկականից—շատ ավելի բազմակողմանի։
Փոխառությունները և փոխազդեցությունները հարևան ազգերից, այլև էն ազգերից, որոնց հետ որևէ հարաբերություն ունի, սովորական վիճակն է ամեն լեզվի։ Բայց դեպքեր են լինում, որ հանկարծական կերպով մի լեզուն ենթարկվում է մի ուրիշ լեզվի մասսայական հարձակման, ներխուժումի։ Էդ էն ժամանակները հատկապես, երբ ինքը՝ ազգն է ենթարկվում մի այլ ազգի հզոր հարձակման ու տիրապետության և նվաճվում է։ էդպես է պատահել մեզ հետ, ինձ թվում է մի քանի անգամ, բայց մանավանդ՝ մի անգամ,
