դեկտեմբերին զինված ապստամբություն– ներ բռնկեցին Գոռլովկայում, Ւոսրկո– վում, Ալեքսանդրովսկում (այժմ4 Զապո– րոժիե), Եկատերինոսլավում (Դնեպրո– պետրովսկ)։ Ռեակցիայի շրջանում Ու–ի բոլշևիկյան կազմակերպությունները պայ– քարում էին լիկվիդատորների, օտզովիստ– ների, տրոցկիստների և բուրժ․ նացիոնա– լիստների դեմ։ Հեղափոխական նոր վե– րելքի և առաջին համաշխարհային պա– տերազմի տարիներին Ու–ի բոլշևիկները կանգնած էին պրոլետարական ինտեր– նացիոնալիզմի դիրքերում և գլխավորում էին մասսայական քաղ․ գործադուլները։ Փետրվարյան հեղափոխության հաղթա– նակից (1917) հետո Ու–ի բոլշևիկները, դուրս գալով ընդհատակից, մեծ աշխա– տանք ծավալեցին բանվորների և զինվոր– ների դեպուտատների սովետների ու Կար– միր գվարդիայի ջոկատների ստեղծման, սովետների, արհմիությունների և գործա– րանային կոմիտեների բոլշևիկացման ուղ– ղությամբ ։1917-ի հոկտեմբերից մինչև 1918-ի հունվարը բոլշևիկները զինված պայքար էին մղում բուրժ․ ժամանակավոր կառա– վարության և բուրժուաազգայնական Կենտր․ ռադայի դեմ՝ հանուն սովետա– կան իշխանության հաստատման, որը Ու–ում հռչակվել է 1917-ի դեկտեմբերին համաուկրսփնական սովետների I հա– մագումարի կողմից։ Ավստրո–գերմ․ օկու– պացիայի շրջանում բոլշևիկները ղեկա– վարում էին Ու–ի աշխատավորության պայքարը ընդդեմ զավթիչների և ազգայ– նական հակահեղափոխության։ 1918-ի հուլիսի 5–12-ին Մոսկվայում կայացավ Ու–ի բոլշևիկյան կազմակերպությունների I համագումարը։ Այն ավարտեց նրանց միավորումը և ստեղծեց Ուկրաինայի կո– մունիստական (բոլշևիկների) կուսակցու– թյունը՝ ՈԻԿ(բ)Կ։ 1918–20-ի քաղաքա– ցիական աատեոաօմհ տաոհնեոհն ՈԻԿ(բ)Կ, որն աշխատում էր ՌԿ(բ)Կ ԿԿ–ի անմիջական ղեկավարությամբ, գլխավո– րում էր ժող․ զանգվածների զինված պայ– քարն ընդդեմ ինտերվենտների և ներքին հակահեղափոխության։ Քաղաքացիական պատերազմից հետո ՈԻԿ(բ)Կ ղեկավա– րում էր Ուկրաինայի աշխատավորության պայքարը հանուն ժող․ տնտեսության վերականգնման, սոցիալիստ, ինդուստ– րացման, գյուղատնտեսության կոլեկ– տիվացման և կուլտուրական հեղափո– խության։ Ու–ի կոմունիստները ծանրա– կշիռ ավանդ ներդրեցին տրոցկիզմի, աջ թեքման, նացիոնալ ուկլոնիստների և հակալենինյան այլ խմբավորումների ջախջախման գործում։ Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին ՈԻԿ(բ)Կ մոբի– լիզացրեց Ուկր․ ՍՍՀ աշխատավորությա– նը ֆաշիզմի դեմ մղվող պայքարում։ Ար– դեն պատերազմի սկզբում կարմիր բանակ և ռազմածովային նավատորմ մեկնեց հանրապետության ավելի քան 240 հզ․ կոմունիստ։ Մոտ 70 հզ․ կոմունիստներ կռվում էին պարտիզանական ջոկատնե– րում և ընդհատակում։ 1941–44-ին թըշ– նամու թիկունքում գործել են կուսակցա– կան ընդհատակյա 23 մարզկոմ և 13 այլ խոշոր կենտրոն, 685 քաղկոմ ու շրջկոմ, 3,5 հզ․ կոմունիստ, կազմակերպություն և խումբ։ Պատերազմից հետո ՈԻԿ(բ)Կ (1952-ից՝ Ուկրաինայի կոմունիստական կուսակցություն) գլխավորեց հանրապե– տության աշխատավորության պայքարը հանուն ժող․ տնտեսության վերականգնը– ման և հետագա զարգացման, զարգացած սոցիալիստ, հասարակարգի կառուցման և կատարելագործման։ Արդի փուլում Ու–ի կոմկուսի գործունեության հիմն, ուղղու– թյունները սահմանվել են ՍՄԿԿ XXVII և ՈԻԿԿ XXVII համագումարների որոշում– ներում։ 1985-ի հունվ․ 1-ին ՈԻԿԿ–ում հաշվվում էր ավելի քան 100 ազգություն– ների 3040338 կուսանդամ և 102657 ան– դամության թեկնածու, որոնք միավոր– ված էին 70237 սկզբնական կազմակեր– պություններում։ ՈԻԿԿ ղեկավար մար– միններն են Կենտկոմը և նրա քաղբյու– րոն ու քարտուղարությունը։ ՈԻԿԿ ԿԿ առաջին քարտուղարն է ՍՄԿԿ ԿԿ քաղ– բյուրոյի անդամ Վ․ Վ․ Շչերբիցկին։ ՈԻԿԿ ԿԿ տպագիր օրգաններն են «Ռադյանս– կա Ուկրաինա» («Радянська Украша», 1918-ից), «Պրավդա Ուկրսփնի» («Правда Украины», 1938-ից) թերթերը և «Կոմու– նիստ Ուկրաինի» («Коммунист Украи– ны») տես․ քաղ․ ամսագիրը։ VII․ Ուկրաինայի լենինյան կոմունիս– տական երիտասարդական միությունը (ՈԻԼԿԵՄ)
ՈԻԼԿԵՄ ՀամԼԿԵՄ բաղկացուցիչ մասն է։ Ու–ի կոմերիտական կազմակերպու– թյուններին նախորդել են 1917-ի գարնա– նը և ամռանը արդ․ քաղաքներում ծնունդ առած բանվոր երիտասարդների միու– թյունները։ 1919-ին Կիևում կայացավ Ու–ի բանվոր երիտասարդների կոմունիստա– կան միության I համագումարը, որը բո– լոր միությունները միավորեց մեկ միաս– նական կազմակերպության մեջ։ Այդ շըր– ջանում կոմերիտական կազմակերպու– թյուններում եղել է 9 հզ․ մարդ։ Օտար– եոևոյա ինտերվենցիայի և քաոաքացիա– կան պատերազմի տարիներին Ու–ի կո– մերիտմիությունը կուսակցության հավա– տարիմ օգնականն էր ներքին և արտա– քին հակահեղափոխության դեմ մղվող պայքարում։ Այն ակտիվ մասնակցություն ունեցավ ռազմաճակատների համար կազ– մակերպված համառուսաստանյան կո– մերիտական երեք զորահավաքներին (1919–20)։ Մոցիալիստ․ շինարարության տարիներին Ու–ի կոմերիտմիությունը (1924-ից՝ ՈԻԼԿԵՄ) գտնվում էր ինդուստ– րացման, գյուղատնտեսության կոլեկ– տիվացման պլանները կատարողների և կուլտուրական հեղափոխությունն իրա– կանացնողների առաջին շարքերում։ 1941–45-ի Հայրենական մեծ պատերազմի շրջանում հանրապետության հարյուր հա– զարավոր կոմերիտականներ կամավոր մտան սովետական բանակի շարքերը, պայքարեցին թշնամու թիկունքում։ Ավե– լի քան 10 հզ․ կոմերիտականներ աշխա– տում էին ընդհատակում։ Գործում էին
ՈԻԼԿԵՄ ընդհատակյա 12 մարզկոմներ, 264 շրջկոմներ։ Հավերժ անմահացան Կրասնոդոնի «Երիտասարդ գվարդիա», Նիկոլաևի մարզի Կրիմկա գյուղի «Պար– տիզանական կայծ» և այլ ընդհատակյա կոմերիտական կազմակերպությունները։ Ետպատերազմյան տարիներին Ու–ի կո– մերիտմիությունն իրեն փառքով պսակեց սոցիալիստ, և կոմունիստական շինարա– րության բոլոր տեղամասերում։ Մարտա– կան և աշխատանքային սխրանքների հա– մար ՈԻԼԿԵՄ պարգևատրվել է «Կարմիր դրոշի» (1944), Լենինի (1958), Հոկտեմ– բերյան հեղափոխության (1969) շքանշան– ներով։ 1985-ի հունվ․ 1-ին ՈԻԼԿԵՄ շար– քերում հաշվվում էր 6717601 անդամ։ Տեղի է ունեցել ՈԻԼԿԵՄ 24 համագումար։ VIII․ Արհեստակցական միությունները Ու–ի արհեստակցական միությունները ՄՍՀՄ արհմիությունների բաղկացուցիչ մասն են։ Արհմիութենական շարժումն սկզբնավորվել է XIX դ․ վերջին –XX դ․ սկզբին։ Առաջին արհմիություններն Ու–ում ստեղծվել են 1905–07-ի հեղափոխության ընթացքում։ Ստոլիպինյան ռեակցիայի շրջանում (1907–10) դրանց մեծ մասը վե– րացվեց։ Հեղափոխական նոր վերելքի տարիներին (1910–14) Ու–ի արհմիու– թյունները բոլշևիկների ղեկավարությամբ կազմակերպում էին քաղ․ գործադուլներ և հեղափոխական ցույցեր։ Արհեստակցա– կան միությունների և գործարանային կո– միտեների (մեկ ձեռնարկության բանվոր– ների միավորվելը՝ անկախ մասնագիտու– թյունից) մասսայական ստեղծումը սկսվեց 1917-ի Փետրվարյան հեղափոխությունից հետո։ Բուրժուադեմոկրատական հեղափո– խությունը սոցիալիստականի վերաճելու ընթացքում գործարանային կոմիտեները և արհմիությունների մեծամասնությունը վերածվեցին բոլշևիկյան կուսակցության հենակետերի։ 1919-ի ապրիլ–մայիսին խարկովում կայացավ արհմիությունների համաուկր․ I համագումարը, 1924-ին՝ Ու–ի արհմիությունների II համագումարը Ւոսր– կովում ստեղծեց Արհմիությունների հա– մաուկրաինական խորհուրդ։ 1921-ին ֆաբ– րի կագոր ծա բանային կոմիտեների և արհ– միությունների միաձուլման շնորհիվ հիմ– նականում ավա/ււովեց արհմիությունների կազմակերպական վերակառուցումը ար– տադրական սկզբունքով։ Մինչպատե– րազմյան հնգամյակների տարիներին Ու–ի արհմիությունները կուսակցության ղե– կավարությամբ գլխավորում էին աշխա– տավորության սոցմրցությունը, ստախա– նովյան շարժումը, բանվոր դասակարգի շեֆական օգնությունը գյուղին, մասնա– վորապես քսանհինգհազարականների շարժումը։ 1948-ից Ու–ի արհմիությունների ղեկավար մարմինը, 1948-ի նոյեմբերի 29–30-ին կայացած արհմիությունների I հանրապետական կոնֆերանսում ընտըր– ված, Արհմիությունների Ուկր․ հանրապե– տական խորհուրդն է (ԱՈԻՀխ)։ ԱՈԻՀխ–ի նախագահը Վ․ Ա․ Մոլոգուբն է (1971-ից)։ 1985-ին Ու–ում գործում էր 20 ճյուղային արհմիություն, որոնցում միավորված 131453 սկզբնական արհմիութենական կազմակերպություններում ընդգրկված էր ավելի քան 25867128 մարդ։ Կայացել է արհմիությունների 13 համագումար (XIII-Ը՝ 1982-ի փետր․ 25–26-ին)։ IX․ ժողովրդական տնտեսությունը Ու․ հզոր ինդուստրիայով, բազմակողմա– նի զարգացած և մեքենայացված գյուղա– տնտեսությամբ, տրանսպորտային խիտ ցանցով ու նյութական արտադրության այլ ճյուղերով, բարձրզարգացած հանրա–
