- 17 -
ջո*ղայեցիք սկսե ցին ՀեազՀեաէ Հարստանալ . թէ ի՚նչպէս » — այդ մենք կը աեսնենք է՛
Մեաաքսի մենավաճաոը Պարոկասաանում թողնել անկարելի էր » ուսաի ել սկսեցին առեւաուր Տա&կասաանի ել արեւմաեան Եւրոպայի Հեա է ՛ե ր ան ց ճանապարՀն էր Թաւրիգ » Վան • . էրգրում . Տ րապիղոն եւ այլ ծովեղբեա յ քաղաքնե բով Տէմիւոնիա » կ. Պօլիս > Վենեաիկ . ճենո. վա $ Մարսէյլ ել նսյն իսկ Ամսաերգամ % ու ր մինչել ան գամ առեւարա» կան աներ ունէին % Ռուսաց Հեա ունեցած յարաբե րութ իլններն ուրիչ ճանապ արՀներ Բաց արին Ասա րախ ան - Մ ոսկ ու ա - Արխանգելսկ -ԼՆովգորող֊Ա մօլենսկ | - Նվեգիոյ քաղաքնե ր եւ Ամսաերգամ«
՜րոպա յի ց նրանք աանու մ էին Պարսկասաան #ՐաՀուգ • ոսկի » ար^ ծ ա թ ♦ ժամացո յցնե ր ֆ արՀեսսւական մորգարիա » րուսա $ Հայելիներ եւայլն , որոնք լաւ էին ծ ախւում պարսկական եւ Հնղ կական քաղաք^. ներում ւ Մենք մի ս՛՛րիչ աշխաաոլ թեան մէ ֆ կր խօսենք ՀնգկաՀայ վա^ ճառսւկանոլթեան մասին » միայն այսքան ասենք առ այժմ» որ Հայերը Հնդկասաանի Հեա վաճառական ութ իւն սկսե ցին ՇաՀ՚Արբաս Մեծի Ժամա^ նակ եւ այնաեղ էլ գործը կանոնաւոր կերպով էր աոաֆ ղնում § Հայ վաճառականները էյաՀ֊Արբասի Համար քաղաքական ղեր էլ էին կաաա֊ րում • ՇաՀից նամակներ է լ աանում եւրոպական թաղաւորների մօա եւ պաաասխան բերում % նոյնպէս ել եւրոպական երկիրների մասին աեղե^ կութիւննեբ Հաղորգում ՇաՀին ւ
Ժէ* գարէէլ առածին քառորգոլմ Ջուղայում մօա 30000 ԲեակիԼ Կա1՛ եւ 20֊ից աւելի եկեղեցի • Այս գարը Ջուղայի եւ Ս պատանի ծաղկման գաբն Է եւ այգ ժամանակ Անգ0լիացի » Հո լան գացի եւ Ֆրանսիացի վաա ճաոականներ Էին գստլիս ՍպաՀան եւ Ջուղայ ել բաղմաթիւ եւրոպացի արՀեսաաւորներ կային ՇաՀի ծառայութեան մԷԼ % ՇաՀ-Աբբաս Մեծը մինչեւ անգամ աչխաաո9,մ էր եւրոպական էգեաութեանց Հեա քաղաքա^ կան յարաբերութիւն ել բարեկ ամո* թ իւն պաՀպանել եւայլն ( աես Պեա^ րոս Ա՝եծի յարար ♦ Հայ ժողովրգի Հեա , ԷՀ Ե. ֊ Զ՛ ) < սակայն նրա յաա Հորգները. դաւաճանեցին այգ քաղաքականութեան եւ կարգերը աեղի աոլին Հներին . ՇաՀ ՛Աբբաս Մեծը իր Հեա գերեղման աարալ այն րո^ լորը % ինչ որ ինքն էր մացրել Պարսի ց երկրում եւ Հնութ եան՝ փթած րարքերի դրօչակը սկսեց ծած անել Աասանեանց փայփայած երկրումը տ
ՇաՀ—Աբբաս Բ. Փոքրի մաՀը Հայերին Հոգի աուեց • նրանք վձռեցին վե րանորոգ ել իրենց յարա բերութ իւննե րը էհուսիայի Հեա » իրագործել այն ծրագիրները » որի;1 նրանք սպասում Էին անաեսական բարւոքումն եւ այն Էլ կարճ եւ ձեռնաու ճանապարՀներով $ Իրանի նոր վեՀապեաը ՍիւՀէյման ՀքաՀը կարծես աւելի խելաք մարգ էր եւ աՀա՛ Հայ վաճաոա*. կաններին չնսրՀեց աոեւարական գոբծի աղաաոլթիւն % Այժմ էՈտոք-մ էր միայն Հայ Վաճառականական Ը՛նկերութեան յեղափոխա թիւնր *
0ւցւէւ29շ1 Եգ
