օր ճաշից հետո մի երկու ժամ վազվզում է։ Վախենում է, որ գերանա։
— Ձեր կինը նրբակազմ է և ջահիլ, որպես... Ես գտնում եմ, որ նա իսկի չի փոխվել այն օրից, ինչ ես նրան գիտեմ։
Բերտային թվաց, որ Ռուպիուսի դեմքը, կարծես, սառեց: Բայց մի ակնթարթ անց նա շարունակեց մի անհոգ տոնով, որը չէր համապատասխանում նրա դեմքի արտահայտությանը.
— Մեր փոքրիկ քաղաքի հանգիստ կյանքը պահպանում է ջահիլությունը։ Այստեղ գաղթելու միտքը գեղեցիկ միտք էր։ Այդ միտքը մեր երկուսի գլխում էլ միաժամանակ ծագեց։ Ո՞վ գիտե, Վիեննայում գուցե վաղո՜ւց ամեն ինչ վերջացած լիներ:
Բերտան չէր կարողանում հասկանալ այդ «ամեն ինչ վերջացած լիներ» խոսքերի իմաստը։ Արդյոք ի՞ր կյանքի մասին էր ասում նա, թե՞ կնոջ ջահիլության մասին։ Թե՞ գուցե մի ուրիշ բանի մասին։ Համենայն դեպս Բերտան ափսոսում էր, որ այստեղ եկավ։ Նա իրան անհարմար էր զգում իր այնքա՜ն առողջ լինելու համար։
— Ես ձեզ չեմ ասել, որ այս թղթակալները ինձ Աննան է նվիրել,— շարունակեց Ռուպիուսը։ — Նա պատահմամբ է գնել այս բանը, իսկ այնպես, սա շատ թանկագին հրատարակություն է։ Մի գրավաճառ հայտարարել էր լրագրերում, և կինս իսկույն հեռագիր տվեց իր եղբորը, որ գնե մեզ համար։ Դուք հո գիտեք, մենք Վիեննա ազգականներ շատ ունենք, ես էլ, Աննան էլ։ Աննան երբեմն գնում է Վիեննա նրանց այցելության։ Նրանք էլ մեզ մոտ են գալիս փոխադարձաբար։ Դա ինձ ուրախացնում է, որովհետև ես շատ բանով եմ պարտական նրանց, մանավանդ Աննայի եղբորն ու հարսին: Երբ որ Աննան Վիեննայում է լինում, նրանց մոտ է ուտում, քնում. իմացա՞ք հիմա տիկին։
Ռուպիուսը շատ արագ էր խոսում, բայց սառն ու գործնական տոնով, կարծես պարտավորվել էր պատմել այդ ամենը բոլոր հաճախորդներին։ Աննայի՝ Վիեննա գնալու մասին առաջին անգամ էր, որ Ռուպիուսը խոսում էր Բերտայի հետ։
— Վաղը նա նորից ուզում է գնալ,– շարունակեց Ռուպիուսը,— կարծեմ այս անգամ ամառվա հագուստների համար։
— Իմ կարծիքով, ձեր կինը շատ խելացի է վարվում,—
40
