ինչպես նաև ներպտուտակվող կեռեր, պտուտակամետով կեռ-հեղույսներ (կապօղակ-հեղույս)։ Վերջինս տեղադրելիս անպայման պետք է պտուտակամետի տակ դնել մեծ և հաստ տափօղակ։
Նստարանի երկարությունը 400-500 մմ է։ Ներքևից դրան ամրացնում են 24-50 մմ կտրվածքի մակերեսով երկու չորսու։ Ճոպանը (պարանը) անցնում է նստարանի երկու անցքով կամ կտրվածքով։ Որպեսզի ճոպանը դուրս չսահի կտրվածքներով նստարանի տակից, այն ամրացնում են զոլակով։ Ճոպանը կախում են կեռից օղակներով և արտաքին կողմից շրջանաձև կամ ձվաձև ակոսով մետաղե պահունակով, որը ճոպանը պահպանում է մաշվելուց։ Ճ-ի համար թողարկված ճոպաններն ունեն հյուսված պահունակ։ Եթե նման ճոպան չկա, ապա պահունակի շուրջը օղակ են անում, որի ծայրը (200 մմ երկարության) ճոպանի հետ ամրացնում են պղնձե մետաղալարով, իսկ հետո փաթաթում մեկուսիչ ժապավենով։
ՄԱՂԱԴԱՆՈՍ (աճեցումը), կա Մ-ի 2 ենթատեսակ՝ արմատապտղային և տերևային։ ՀՀ-ում հիմնականում մշակում են տերևային Մ., որն օգտագործում են թարմ և չորացրած, որպես համեմունք կերակուրների և թթուների մեջ։ Արմատապտղայինի տերևներից բացի սննդի մեջ օգտագործվում են նաև մսալի արմատապտուղները։ Մ. երկամյա, ցրտակայուն բույս է, դիմանում է մինչև -5°C ցրտերին։ Մ-ի հողը պետք է լինի բերրի։ Խոնավության ավելցուկը և ստորգետնյա ջրերի բարձր մակարդակը առաջացնում են բույսերի հիվանդություններ։ Հողը նախապատրաստում և պարարտացնում են ինչպես գազարի համար։ Ծլումն արագացնելու նպատակով պետք է սերմերը նախօրոք թրջել և ծլեցնել։ Մ. կարելի է ցանել վաղ գարնանը կամ ձմեռնամուտին՝ 18-20 սմ միջշարային և 10-15 սմ միջբուսային հեռավորությամբ։ Սերմերը ցանում են 1-2 սմ խորությամբ։ Ձմեռնամուտի ցանքը մուլչապատում են տորֆի կամ բուսահողի 2-3 սմ-անոց շերտով։ Ծլումն արագացնելու նպատակով գարնանը Մ-ի ցանքերը ծածկում են լուսաթափանց թաղանթով, որը հանում են ծիլերը երևալուն պես (12-15-րդ օրը)։ Մ-ի ծլելուց 20-25 օր հետո կատարում են նոսրացում, որը շարունակում են ամբողջ ամառվա ընթացքում։ Բոլոր փուլերի ժամանակ Մ. կարելի է օգտագործել սննդի մեջ։ Վերջնական միջբուսային հեռավորությունը շարքում պետք է լինի 5-7 սմ։ Մ. կարող է ձմեռել բաց դաշտում և հաջորդ գարնանը տալ վաղ մատղաշ կանաչի և պիտանի արմատապտուղ։ Ձնածածկոցի բացակայության դեպքում Մ-ի հողամասն անհրաժեշտ է ծածկել տորֆով կամ բուսահողով (7-10 սմ-անոց շերտով)։ Կանաչին հավաքում են ըստ անհրաժեշտության, արմատապտուղները մինչև հողի ցրտահարությունները։
ՄԱՌԱՆ, այն նպատակահարմար է կառուցել բարձրադիր և չոր վայրում, ցանկալի է ավազե ենթահողով։ Ստորգետնյա ջրերը չպետք է հասնեն Մ-ի հիմքին, ծայրահեղ դեպքում պետք է հեռու գտնվեն առնվազն 0,5-1,0 մ։ Ստորգետնյա ջրերի մակարդակը որոշում են գարնանը, երբ այն ամենաբարձրն է. չափում են հողի մակերևույթից մինչև մոտակա հորանային ջրհորների ջրի հայելու հեռավորությունը կամ որոշում են հետախուզահորեր փորելով (խոր փոսեր) կամ հետախուզական հորատումով։ Ստորգետնյա ջրերի մակարդակի մասին կարելի է դատել նաև տեղանքի ջրասեր բուսականության բնույթից։ Եթե տեղամասը գտնվում է ցածրադիր գերխոնավ վայրում, ապա Մ. կառուցում են արհեստական ավազակոպիճային լցվածքների վրա, որպեսզի նրա հիմքը «պոկեն» ստորգետնյա ջրերից։
