դասէն, որոց անցեալ կեանքն առաքինութեան դասեր են մեզ համար։ Գիտե՞ս, կան այնպիսի մեռեալներ, որ մինչեւ ի կատարած աշխարհի կը խօսին մեզ հետ։ Գրքերով կը խօսին, անմահ յիշատակներով կը խօսին, գերեզմանի քարերով կը խօսին։
Տեսիր, Թոռնիկ, կարդա՛ այս տապանագիրն.
«Այս է տապան Առնակցի տանուտէր Օհանջանին, որ ութսուն տարի ապրեցաւ, ոչ գիւղէն, ոչ տնէն հեռացաւ, երբէք չթողաց ձեռքէն գութանի մանն մինչեւ օրն մահուան: Նա նորոգեց մեր գիւղի փլած եկեղեցին եւ մի արտ յիշատակ աուաւ եկեղեցւոյն»:
«Ասացէք Աստուած ողորմի իւր հոգւոյն:»
Կարդա սորա կշտի խաչքարն։
«Ես Միրզօյենց Մարխաս, որ առաջ աղքատ ու վարձկան մշակ էի, թիզ մի հողի կարօտ, աշխատեցայ եւ Աստուած յաջողեց իմ հալալ վասաակովն բաւական հողեր գնեցի, հարստացայ եւ տանատէր եղայ, կտակ արի յետնամնաց զաւակներու, որ տարուան հինգ տաղաւարի մեռելոց օրեր մատաղ անելով աղքատաց կերակուր բաշխեն: Ասացէք Աստուած ողորմի Մարխասի նոգայն:»
Երթանք, Թոռնիկ, այն մեծ խաչքարի գրեր կարդա՛։
«Այս է հանգիստ մեծ տանուտէր Ադամին, որ շատ հողատէր էր, երեք փոխով գութան կը լծէր, քառսուն մշակ ունէր, մեր գիւղի մեծ նահապետական տունն էր, իւր ընտանեաց թիւ մինչեւ եօթանասուն կը հասնէր. երբ հոգեճաշ տար կամ մատաղ անէր, հազար հազար մարդ կը կերակրէր. նա շատ առաքինի մարդ էր, մեռաւ հարիւր տարեկան, բոլոր գիւղացիք լացին նորա մանուան վերայ. նա կտակ թողաց, որ Վարագայ եւ Առհակու վաններուն իւր կալուածներէն չորս արտ տան եւ իւր ձիթահանէն գիւղի եկեղեցւոյն շարունակ լուսավառութեան ձէթ տան: Որ հանդիպիք ասացէք Աստուած ողորմի մեծ տանուտէր Ադամի հոգւոյն:»
Մի՛ անցնիր, այդ մօտի փոքրիկ խաչաքարի գրեր կարդա՛:
«Ես եմ նաղարաչի Մարդօն: Այս խաչաքարի տակ հանգիստ պառկեր եմ. բոլոր կեանքս ուրախութեամբ անցուցի, ձմեռն հարսանիքներով եւ ամառ պահէզ դնելով: Ամեն գարնան կուգայի Առհակ գիւղ պահէզ կը դնէի, առատ սեխ ու ձմերուկ կը հանէի, ցորնի, գարւոյ, եղի, պանրի, ժաժկի հետ
