ՆԱԽԱԲԱՆ
ԲԱՐԵԿԱՄ ԺՈՂՈՎՈՒՐԴ ՀԱՅՈՑ
ԴՐԱԽՏԻ ԸՆՏԱՆԻՔԷՆ յետոյ, Սիրաք եւ Սամուէլ անուն նոր երկասիրութիւնս, զոր Հայոց հայրերուն համար գրեցի, դարձեալ ձեզ կը նուիրեմ, ժողովուրդ Հայոց, որոյ նիւթ եւ պարունակութիւնն՝ աշխարհիս կեանքի կրթական դասերն են, զորս բարի հայր Սիրաք կաւանդէ իւր զարգացեալ Սամուէլ որդւոյն:
Սիրաք իւր դասերն կը խօսի աշխարհիս բազմադիմի առարկաներու վերայ, և Սամուէլ մաադիւր ունկն կը դնէ: Սիրաք հայրական եւ բնական սիրով կաւանդէ մարդկային կենաց ամենակարեւոր խրատներ, եւ Սամուէւ որդիական հնազանդաթեամբ կընդունի հայրախօս դասերը, որ կը կրթէ ու կը մարզէ զինքն իւր կենաց յառաջդիմութեան յասպարէզ:
Նախագլխոյն մէջ՝ ցոյց կուտայ Սիրաք, թէ ի՞նչ է մարդն աշխարհիս վերայ եւ ի՞նչ է իւր կոչումն, պարտիք եւ իրաւունք մեր ընկերական կեանքին մէջ, եւ այլն:
Երկրորդին մէջ համառօտիւ կը բացատրի ընդհանուր տիեզերաց բնական եւ յաւիտենական օրենքներ, որով օրինակարգ Արարիչն այդ անյեղլի օրինաց սանձը իւր ձեռքն առնելով կը կառավարէ վերնաշխարհ եւ մեր բնակած երկրագունդը: Կը խօսի նաեւ բարոյական օրինաց վերայ, զոր Տէր Աստուած Մովսիսի եւ Յիսուսին ձեռքով աւանդեց մարդուն, որպէս զի մարդն եթէ մոռնայ իւր խղճին բնական օրէնքն, գէթ յիշէ ու կարդայ Աստուծոյ դրական եւ գրական օրենքները, որ միշտ լոյս կուտան եւ յուշարար լինելով՝ կուղղեն մարդուն խոտորեալ կեանքը:
Երրորդին մէջ կը խօսի Սիրաք մարդկային ընկերութեան անհաւասար կեանքին վերայ. ընդ որ կարճամիտ եւ թերահաւատ մարդիկ մեղադիր կը լինեն Աստուծոյ, թէ ինչո՞ւ համար մարդիկ հաւասար կեանք ու բախտ չանին աշխարհիս վերայ չխորհելով անգիտաբար թէ՝ աշխարհի վերայ մարդկային ընկերաթեան ամրապնդող հզօրագոյն կապն՝ անհաւասարութիւնն է, որ կը կապէ եւ կը վարէ մեր ընկերական կեանքը:
Չորրորդ դասին մէջ կը խօսի աշխարհիս տիրող իշխանութեաը եւ հպատակ ժողովարդին վերայ. երկարաճառելով ցոյց կատայ, թէ ի՞նչ է իւրաքանչիւրին պարտիք եւ իրաւունք եւ թէ ի՞նչպես կը զեղծանի իշխանութիւն, երբ ի բաց դնելով օրինաց արդարութիւնը՝ միայն սրով եւ գաւազանով կիշխէ. երկրին բարգաւաճման եւ յառաջդիմութեան ճամբան չի բանար, որ իշխանութեան զօրութիւնն է: Նմանապես կը զեղծանին հպատակ ազգեր, երբ անսաստող կը լինին սահմանադրեալ օրենքին դէմ: Մեծապես եւ առաւել կը սխալին ժողովուրդներ ունայնամիտ յոյսերով, երբ իրենց բաժնին եւ ուժին չափով յառաջդիմութեան ճանապարհ չեն բանար, այլ հեղգամիտ լինելով ամենայն ինչ կառավարութենէն կսպասեն:
Հինգերորդ դասին մէջ նկարագիր կը հանէ Սիրաք աշխարհիս ժողո-
