Իրիկնադեմ էր։ Ես մի փոքրիկ դռնով մտա մի քարահատակ գավիթ, անցա խորքը, բարձրացա երկհարկանի մի ֆլիգելի փայտյա սանդուղքով երկրորդ հարկի պատշգամբը։ Դա կատարյալ մի բուրաստան էր։ Քովեքով սեղմված հարյուրավոր ծաղկամաններից օդը լցվել էր հարբեցուցիչ բույրով։ Րաֆֆիի նշանավոր ծաղկանոցն էր, որի մասին շատ էի լսել։
Դռները բաց էին։ Ոչ ոք չէր երևում։ Մտա մի փոքրիկ նախասենյակ, դարձյալ ոչ ոք։ Բարձր հազացի, ուշադրություն գրավելու համար։
— Ո՞վ է այդտեղ,— լսվեց ներսից մի բարակ ձայն։
— Կարելի՞ է մտնել։
Գրասեղանի քով նստած էր ժամանակակից հայ երիտասարդության մտքի ամենասիրելի ղեկավարը։ Նա, որի անունը տարածված էր ամենուրեք, ուր կար գեթ մի բուռ հայություն, սկսած Կովկասից մինչև Թուրքիայի խորքերը և Սիբիրի թունդրաները։ Խոշոր, ավելի գիտնականի, քան արտիստի գլուխ, բարձր ճակատ, կարճ խուզած քիչ ալեխառն մազերով ու փոքրիկ հիվանդոտ աչքերով,— այս էր այն ժամանակվա 45-47 տարեկան Րաֆֆին։ Քանի նստած էր, նա ինձ թվաց միջահասակ. երբ ոտքի ելավ ինձ ընդունելու, փոքրացավ։ Րաֆֆիի ոտներն իրանի համեմատ կարճ էին:
Ես ասացի իմ անունը, ներողություն խնդրելով, որ ընդհատեցի նրա զբաղմունքը։
— Փույթ չէ,— արտասանեց նա իր կիսականացի ձայնով,— չէի գրում, կարդում էի։ Այժմ ես մեծ մասամբ գիշերներն եմ աշխատում։
Նա վառեց գրասեղանի վրա դրած երկու մոմերը կանաչագույն լուսամփոփի տակ և մատը սեղմեց զանգակի կոճակին։ Շատ ուշ ներս մտավ մի երիտասարդ հայ ծառա, որի անունը կարծեմ Ղազար էր։
— Այ տղա, ո՞րտեղ ես մնացել,— հանդիմանեց Րաֆֆին մեղմ եղանակով,— թեյ բեր։
Ես նոր էի կարդացել «Կայծեր»-ի առաջին հատորը և տակավին նրա թարմ տպավորության տակ էի։ Շտապեցի իմ հիացմունքն արտահայտել, թեև վեպի գաղափարը դեռ այն
