Էջ:Yeghishe, The History of Vardan and the Armenian War (Եղիշե, Վարդանի և հայոց պատերազմի մասին).djvu/216

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված է

կզ. Աքածու
կէ. Շիրակա Դիմաքսեան
կը. Գազրիկանե

կթ. Մարացեան (էր)
հ. Վագրասպու (նին)

Ն. Ադոնց լգ, գ-Աշոցեա, ուղղում է Աշոցեան, համարելով գ տառը կրկնված, ծդ. Մամրերացին առաջարկում է ուղղել Տամբերացի (նույն առաջարկն արել է Ալիշանը, Այրարատ, Վենետիկ 1890, էջ 431, ծանոթագր, 1) և խ. Աշահմարեանն համարում է հավանորեն աղավաղված Աշխագարեանից։

Իսկ իդ. գահի բացթողումը բացատրվում է հետևյալ կերպով. «Առաջին իշխանն Հայոց և Մաղխաղն» (Խորխոռունեաց իշխանների տիտղոսը, իր տեղում չէ - հայտնի չէ, թե երբ Խորխոոռունյաց իշխաններից մեկն ստացել է Հայոց առաջին իշխանի գահը, և այդ պատճառով նրա անունը գահնամակում իր տեղից հանել են և տարել են վերև: Հայտնի է, որ Խորխոռունիների գահը չորրորդն է, և դրա համար էլ Ագոնցը գ. տեղը փակագծերում գրել է «Մաղխաղունի»։ Ուրեմն, Մամիկմևյաններից սկսած պետք է գահերի համարները մեկզմեկ միավորով իջեցնել մինչև իգգ Գարգմանա, տէրը, որն այսպիսով կդառնա իգ. և այնուհետև թվահամարները կնթանան ճիշտ կարգով մինչև վերջը։

Այստեղ գնում ենք գահնամակի նախաբանի աշխարհարար թարգմանությունն ըստ Ստ. Մտլխասյանի (սե՛ս Խորենացի, աշխարհարար, Երեվան 1940, էջ 338—339)։

«Ես Սահակ խնդիր հարուցի Արտաշես թագավորի արքունի դռնում, Տիսբոնում, ասելով, որ ես տեսա ռամական նամակը Արտաշրի դիվանում Քաղոց ամսի 17-ին, և ես Սահակ կաթողիկոս գիր գրեցի Վռամ արքայից արքային և բարերարին, թե թող ձեր բարերարությունը հրաման տա՝ հայոց աղատների և տանուտերների ցուցակագրություն կազմել ձեր դիվանում, ինչպես առաջ եղել է հայոց ազգի մեջ, որպեսղի այսուհետև հայոց աղատների և տանուտերների գահերը հայտնի լինեն։ Ըստ այսմ Ներսեհը արքայից արքայի հրամանով և ես Սահակ կաթողիկոսս կնքեցինք գահնամակը և վրան դրինք արքայից արքայի և մեր մատանիները։ Եվ այսպես է արդար և ճշմարիտ»։