բան լսեր էին. պատմեցին Հերեքի հայերուն պատահածները, տեղահանութիւնը, կոտորածները և այլն։ Ասկից 10 օր առաջ Սեբաստիոյ վալին, Մուամմեր պէյ, եկեր ու 18 հայ աղջիկ ու 600 հայ երեխաներ տարեր էր Սեբաստիա։ Այդ 18 աղջիկները ընտրուած էին ամենէն գեղեցիկներէն, որոնց կառաջարկեն իսլամութիւնը ընդունել և նիքիահ ըլլալ[1] թիւրքերու հետ։ Աղջիկները մերժեր էին. լիրբ միւտիրը բռնաբարեր էր այդ 18 աղջիկները։ Երբ հայ օրիորդները կը մերժեն իսլամութիւնը ընդունել, գատըն կը բարկանայ, թէ ի՞նչպէս կը համարձակիք մերժել սուրբ կրօնը։ Թիւֆէնկճեան Մարտիրոս աղային աղջիկը, որ Մարզուանի ամերիկեան քոլլէջէն շրջանաւարտ էր, կը պատասխանէ.
— Մենք կը համաձայնէինք թերևս ամուսնանալ իսլամներու հետ, եթէ դուք օրէնք, հաւատք ու Աստուած ունենայիք։
— Լռիր, անպիտան, կը գոռայ գատըն, ի՞նչպէս կը համարձակիս այդ տեսակ խօսք ըսելու։
Օրիորդը կը շարունակէ.
— Մեր հայրերը, մեր եղբայրները, մեր քոյրերը, մեր մայրերը կըսպաննէք, յետոյ կառաջարկէք ոճրագործներուն հե՞տ ամուսնանալ: Մեզի համար մահը նախամեծար է, քան թէ այդ լիրբերուն հետ կենակցելը։
Կը լռեցնեն զինքը և միւս 18 աղջիկներուն հետ կը տանեն Ջամը Պէշին տակը և հոն կը սպաննեն ամենքը։ Միայն կազատի Ճիհանեան և իր աղջիկը. ասոնք ընտանիքով հռչակաւոր էին իրենց գեղեցկութեամբ. յոյները զիրենք կը տանեն, կը պահեն Ք․․․֊ի մէջ։ Տ․․․ գիւղի մէջ յոյները 20 օրէ ի վեր պահած էին նաև պաֆրացի հայ երիտասարդ մը, որ մեզի ընկերացավ։
- * *
Մեր հիւանդները վատ վիճակի մէջ էին. էշ մը և ձի մը դնելով, զանոնք հեծցուցինք և երեկոյեան ճամբայ ելանք. հասանք Լ․․․ յոյն գիւղը: Այդ գիւղը մեծ հալածանքի ենթարկուած էր, որովհետև շրջակայ աւերակ գիւղերու հայ փախստականները յաճախ յոյներու օգնութեան կը դիմէին։ 22 տարեկան գեղեցիկ հարս մը մեզ ընդունեց անվախ կերպով և մեծ յարգանքով։ Երիտասարդ գիւղացիները հետզհետէ եկան մեզ մօտ. հաւաքուեցան մեր շուրջը, և իրենցմէ մէկը զիս ճանչցաւ. այն
- ↑ Ամուսնանալ։
