Կապույտ աղջիկը

ԿԱՊՈՒՅՏ ԱՂՋԻԿԸ

Նոր ելած էր սուգեն, կապույյտ կը հանգեր.
Գըլուխն ուներ ծավի բեհեզ մը սիրուն,
Որուն վետ-վետ ծալքերուն նուրբ ծըփանքներ
Կ՝ոլորվեին շուրջն իր ոսկի մազերուն:

Միշտ լուսեղեն ծիծաղ մ՚ուներ իր բերան,
Հընչուն, անուշ, երգի մը պես սիրարծարծ,
Եվ խըռովիչ նայվածքին մեջ անոր լայն
Ծավն իրեն գույն, երկինքն իր շողն էր դըրած:

Սիրած չէր դեռ, ո՛հ, զայն կ՚ըսեր իր ճակատ.
Չըքնաղ երազ մ՚էր լոկ իր կյանքն ըսպիտակ,
Անուրջ մ՝անծիր, ուր կույս հոգին խանդակաթ
Կը ծածաներ ջերմ իղձերու բոցին տակ:

Բընության մեջ ծովն էր իր տենչն առանձին.
Ծաղիկներուն, դաշտին համար սեր չուներ.
Ամեն առտու կարմիր արևն այգածին՝
Իր մակույկով ծովուն մեջ զայն կ՚ողջյուներ:

Չէինք գիտեր, պըչրա՞նք էր թե պարզ ճաշակ
Այդ մակույկն ալ կահված գույնով միշտ ծովուն,
«Կապույտ աղջիկ» կ՚անվանեինք կամ «խաժակ»,
Երբ կը նավիր փոթորկին դեմ և հովուն:

Ձեր որսար ան, և ոչ ալ գիրք կը կարդար,
Անհունին մեջ մըխըրճելով իր հոգին՝

Կ՚ուզեր բաժանել շողերուն հետ անդադար
Գաղտնիքները, զոր կուտա ծովն երկինքին:

Հովին, վիհին, ալիքներուն բարեկամ,
Հորձանքներեն, ամպեն, շանթեն չուներ վախ,
Այդ անկայուն տարրերուն մեջ շատ անգամ
Կըոված, հաղթած էր ամպրոպին ալեբախ:

Բայց գիշեր մը մոտեցավ կուր մը փութով
Սուր ճեղքերով ծալ-ծալ ծըփանքն ընդարձակ.
Իր առջևեն տեսիլքի պես հոգեթով
Լույս ճակատ մը անցավ գեղով համրձակ:

Լուսնին տարտամ նըշույլներուն ներքև ձյոուն,
Սև ու ծավի աչքեր զիրար հասկցան,
Եվ սյուգն աշխույժ անոնց շունչին մեղմ հըծծյունն
Արձագանդեց սիրո բառով մ՚աղվաձայն:

Խոժոռեցավ իսկույն ծովուն ջինջ երես,
Ս՚ելավ, մարեց լույսեր, կայծ ու բոց,
Լեռներու պես վեր բարձրացան փըրփրադեզ
Կոհակներու անսանձ ամպերն հողմակոծ:

Ա՛լ հորիզոն չըկար, քաոս մ՚էր եթեր՝
Ճիվաղներու հանդես մը սև ու մըռայլ,
Երկինք անդուլ սուր փայլայներ կը նետեր,
Շանթ կը տեղար հընոցներեն իր շըռայլ:

Նախանձոտ ծովն հանկարծ թոթվեց իր ուսեր,
Բացավ թևերն, առավ հեշտագին,
Անոր կյանքին հետ հրապույրներն ալ ու սեր
Չուզեց թողուլ կիրքերու մեծ վըտանգին:

1890