ՀՍՀ/Աղջամուղջ
| ← Աղջամելիք | Հայկական Սովետական Հանրագիտարան
|
Աղջան → |
ԱՂՋԱՄՈՒՂՋ, մթնշաղ, մթնոլորտային օպտիկական երևույթ, ցերեկային լույսի հետզհետե թուլացումն Արեգակի մայրամուտից հետո և հակառակը՝ Երկրի հետզհետե լուսավորումն արևածագից առաջ։ Առաջանում է մթնոլորտային շերտերից Արեգակի ճառագայթների անդրադարձման ու ցրման պատճառով։ Ա–ի տևողությունը կախված է վայրի աշխարհագրական լայնությունից, որքան մոտ է հասարակածին, այնքան կարճատև է։ Տարբերում են՝ աստղագիտական Ա., որի ավարտը (կամ սկիզբը, եթե առավոտյան է) համարվում է այն պահը, երբ Արեգակի կենտրոնը հորիզոնից ցածր է 18° (երկինքը լրիվ մթնում է), նավագնացային Ա., երբ Արեգակի կենտրոնը հորիզոնից ցածր է 12° (ափին մոտ լողացող նավերից առափնյա կողմնորոշիչները չեն երևում), և քաղաքացիական Ա., երբ Արեգակի կենտրոնը հորիզոնից ցածր է 7° (չի զգացվում արհեստական լուսավորության անհրաժեշտությունը)։ Այն գիշերները, երբ տվյալ վայրում Արեգակի կենտրոնը հորիզոնից 7°–ից ավելի չի իջնում, կոչվում են սպիտակ գիշերներ։