Սըռ չպահող կնիկ
Հայկական ժողովրդական հեքիաթ |
48. ՍԸՌ ՉՊԱՀՈՂ ԿՆԻԿ
Կըլնի, չիլնի մի մարդ, մի կնիկ։ Էս կնիկը ասսու իրան օրը մարդի յախեն էր կպնում:
— Ա՛յ մարդ,— ասում էր,— դու խի՞ չես ինձ սըռ ասում, հենց ինչ ըլնում ա ինձանից պահում ես. հալբա՛թ վախում ես՝ էթամ սրան, նրան ասեմ։
— Հենց ըտենց ա, ա՛յ կնիկ,— ասում ա մարդը, քեզանից պահեմ, ասսա՞նից ինչ պահեմ։ Կնկա տամարը մի քիչ բոշ ա. բերնին չիր չի թրջվի․ դժարն էն ա մի բան ասես՝ կէթա, սա՛ղ աշխարքը չավ կանի։
— Չէ՛, ա՛յ մարդ, ես հո չեմ գժվե՝ մեր սըռն էթամ խալխին ասեմ։ Ուզում ես, փորձի հմար մի հետ ասա՛, տե՛ս ո՛նց սըռ պահող եմ. թեկուզ հերս էլ պատանն ուսին գա, չեմ ասի։
— Բաս որ ըտենց ա, ա՛յ կնիկ, ըստուց ետը[1] կասեմ, տենանք ո՛նց կպահես։
Էդ գշերը քնելիս, մարդն էթում ա թաքուն մի ձու բերում, դնում ծոցը։ Առավոտը վեր ա կենում, կնկանը կանչում.— Ա՛յ կնիկ, ա՛յ կնիկ։
— Ի՞նչ ա, ա՛յ մարդ:
— Բա չես ասի՝ էս գշեր ես մի ձու եմ ածե։
— Չէ՜, դու է՞լ. մարդն էլ ձո՞ւ կածի։
— Չես ավատում, հրես ա՛ռ տե՛ս. համա չըլնեմ-չիմանամ, էթաս մեր հարևաններին ասես, հա՜։
— Չէ՛, ա՛յ մարդ, ո՜նց կասեմ. հո չե՜մ գժվե։
— Լա՛վ, տենանք՝ ոնց խոսքիդ տեր կըլնես։
Ձուն վեր ա ունում տալիս կնկանը։ Նա էլ միամիտ՝ ավատում ա, ձուն առնում, պահում։
Մարդը վեր ա կենում էթում բազար, իրա բանին։ Կնի՛կ դու կնիկ, էլ մաջալ մի տա, էն սհաթը ձուն վե կալ տար հարևաններին շանց տու։
— Ա՛յ խիզան,— ասում ա,— բա չե՞ք ասի, մարդս էս գշեր մի ձու ա ածե:
— Տո դե չէ՜. դու էլ ընենց սուտ ես ասում, որ «էշն ախոռումը կզռա»,— ղնամիշ են անում հարևանները։
— Չեք ավատում՝ հրե՛ս, տեհե՛ք։— Հանում ա շանց տալի:
— Էս հո հա՞վի ձու ա,— ասում են։
— Չէ՛, ի՜նչ հավ, ի՜նչ զադ, առավոտը մարդս իրա ծոցիցը հանեց, դուք ասում եք՝ ֆլա՛ն չի, բեհման ա։
Սա հա՛ ա ասում, նրանք՝ չէ՛, սա հա՛ ա ասում, նրանք՝ չէ՛, մախլա՛ս՝ էնքամ անում ա, որ ավատացնում ա խեղճերին։
Իրիկունը մարդը բաղարիցը տուն ա գալի, տենում՝ իրենց հարևանի դռանը կնանիքը կիտվե զրից են անում։ Դու հմի արի տես՝ ի՞նչ են խոսում։
— Ա՛ղջի, բա չե՞ս ասի, էս մարդը էրեկ գշեր մի ձու ա ածե։— Ըսենց իրար ասում ին, մատով նրան շանց տալի։
Մարդն էլ անկաջը կախ արած ըստոնց քոմմա լսում ա։ Թողում ա գալի տուն, քաշում ա կնկանը՝ տո՛ւր թե կտաս, տո՛ւր թե կտաս՝ չոքացնում, կաննացնում, մին, է՛րկու, տա՛սը, մախլաս, մի լա՜վ, ձեր հավան կացած, գորսում ա։
— Տեհա՞ր,— ասում ա,— ա՛յ կնիկ, ասսու իրան օրը յախես իր կպնում, թե. «Սըռ չես ասում, սըռ, չես ասումտ»: Հրենիկ ասեցի բա խի՞ էն սհաթը փեշումդ կոլոլեցիր, տարար քուչեն։ Բալի էդ չէր՝ մի ուրիշ թաքուն բան ի ասում, պտի էթայիր սաղ գեղը չա՞վ անեիր։
Սրանից դենը մարդը թոբա[2] արեց, որ ասես, կնկանն էլ սըռ չէր ասում։