Սոսին տակ

ՍՈՍԻՆ ՏԱԿ

Կը մարեր հետին ճաճանչն արևուն
Լեռներուն կողեն ինկած մինչև ծով,
Երբ ծաղկահաս մայրն հուզմամբ սարսըռուն՝
Կը խոսեր անոր իր հոգվույն բոցով:
Կը մարեր հետին ճաճանչն արևուն:
Հովանվույն ներքև սոսին դարավոր
Տալով կաթոգին իր հետին համբույր,
Այրը կը մեկներ հանձնելով անոր
Չըքնաղ մանկիկ մը խարտյաշ վարդաբույր,
Հովանվույն ներքև սոսին դարավոր.
«— Մի՛ լար, միշտ հիշե մեր քաղցրիկ օրեր,
Կ՚ըսեր ցավագին հայրը մըտահոգ,
Դուն Աբելն ունիս, իր ժըպիտն ու սեր
Կըրնան ըսփոփել թախիծ ու մորոք:
Մի՛ լար, միշտ հիշե՛ մեր քաղցրիկ օրեր:
Ես ձեզմե հեռու կ՚երթամ տարագիր.
Թո՛ղ որ նայվածքեդ քաղեմ՝ քիչ մը ուժ.
Որդիս, շա՜տ սիրել ինծի խոստացիր,
Որ հոգի առնեմ քու ձայնեդ անույշ:
Ես ձեղմե հեռու կ՚երթամ տարագիր»:
Հերուտ աչքերը արցունքով լեցուն՝
Ձայնով մը նըվաղ,հազիվ լըսելի,
«— Կ՚երդնում թե, ըսավ, կյանքս, հոգիս համբուն
Պիտի նըվիրեմ որդույս և քեզի»,
Հըրուտ աչքերը արցունքով լեցուն:
Մինչ հայրն այդ ուխտին վըրա կը ցնծար,
Գուժկան կառաչ մը թըռա՜վ ահարկու

Հանկարծ կատարեն սոսին բարձրածայր,
Բու մը ըսկսավ հեծել. «հո՜ւ, հո՜ւ, հո՜ւ»,
Մինչև հայրն այդ ուխտին վըրա կը ցընծար:

. . . . . . . . . . . ․

Մութը գիշերվան կ՚իջներ լեռնեն վար.
Իր ձիով ճերմակ ա՛լ անհետացեր՝
Մեկներ էր արդեն հայրը սըրավար,
Դեռ կը լըսվեին սև բուին կոծեր:
Մութը գիշերվան կ՚իջներ լեռնեն վար:

⁂

Հովանվույն ներքև դարավոր սոսին
Մայրը իր որդվույն հետ նըստած մինակ՝
Կը դիտեր տըմույն հուսկ ցոլքը լույսին,
Որ կ՚երթար պահվիլ լուրթ ծովուն հատակ:
Հովնվույն ներքև դարավոր սոսին:
Առույգ տըղայ մ՚էր Աբելն ալ հիմակ,
Հասակը իր մոր կը հասներ ուսին,
Սիրտը կըրակ էր, ինքը բոց համակ՝
Աղվոր էր դեմքն ալ զերթ պայծառ լուսին:
Առույգ տըղա մ՚էր Աբելն ալ հիմակ:
«— Մա՛յր, կ՚ըսեր, ինչո՞ւ հայրիկս ուշացավ.
Տե՛ս ըստվերները դաշտին մեջ լեցան:
Երթանք քեզի հետ ձոր, դաշտ ու անձավ,
Նայինք, կարսնցո՞ւց արդյոք իր ճամբան:
Մա՛յր, կ՚ըսեր, ինչո՞ւ հայրիկս ուշացավ»:
«— Համբերե՛ քիչ մ՚ալ, Աբե՛լս իմ սիրուն,
Պատասխան կուտար մայրիկն անկասկած.
Ա՛լ պիտի չ՚ողբանք քեզ հետ օրն ի բուն,
Զի հորըդ դարձին վայրկյան մը մընաց,
Համբերե քիչ մ՚ալ, Աբե՛լս իմ սիրուն»:
Զըվարթ էր սիրտն ալ ճիշտ իր դեմքին պես,
Քանզի կ՚սպասեր սիրելվույն դարձին,

Եվ ի՞նչ պարծանքով, ինչ հաճույքով վես
Կ՚երաղեր ցույց տալ անոր իր որդին:
Զըվարթ էր սիրտն ալ ճիշտ իր դեմքին պես:
Բայց տըղուն սիրտը հուզմունքով կ՚եռար,
Եվ չ՚ուզեց լըսել խընդրանքն իր մորկան,
Ելավ բարձրաբերձ այն սոսին կատար
Տեսնելու համար հայրը սիրական:
Զի տըղուն սիրտը հուզմունքեն կ՚եռար:
«Ա՜խ, մայրի՛կ,— գոչեց ծառին գագաթին.—
Կարավան մ՚ահա կուգա դեպի մեզ,
Շատ ձիավորներ շուտ-շուտ կը գրոհեն.
Հայրիկս ալ հե՞տն է. եկո՛ւր որ տեսնես:
Ա՜խ, մայրի՛կ»,— գոչեց ծառին գագաթեն:
Հորը կարոտեն հոգին սիրարծարծ
Փութաց կաղնիեն իջնել հև ի հև,
Ոտքը սահեցավ, վար ինկավ հանկարծ,
Փըշրեցավ գանկը ժայռերուն վերև:
Հորը կարոտեն հոգին սիրսրծարծ:

. . . . . . . . . . .

Մութը գիշերվան կ՚իջներ լեռնեն վար,
Անտառին խորեն իր ձիով ճերմակ
Հայրն ուրախ-զըվարթ հասավ սըրավար
Գըրկելու հույսով իր սիրուն զավակ:
Մութը գիշերվան կ՚իջներ լեռնեն վար:
Հովանվույն ներքև սոսին դարավոր,
Մայրն, որ խելահեղ լալով կը թասար,
Ցուցուց խեղճ հորը իր զավակն աղվոր
Ոսկրակույտի մը եղած հավասար,
Հովանվույն ներքև սոսին դարավոր:
Եվ հանկարծ «հո՜ւ, հո՜ւ», վայեց բուն վերեն,
Եվ կանխավ լացած էր մահը մանկան,
Մինչև խույս կուտային հեք հորն ալ սըրտեն
Սիրոյ, հըրճվանքի երազներն այնքան.
Ու դարձյալ «հո՜ւ, հո՜ւ» վայեց բուն վերեն: