Վեներա... սիրո խորհուրդը
ՎԵՆԵՐԱ... ՍԻՐՈ ԽՈՐՀՈՒՐԴԸ
Հատվածներ չգրված պոեմից
1
Դու այնպե՜ս ես ալեկոծվում, սիրտ, ու այնպե՜ս ես հուզվում,
Երբ որ կորսված սիրո մասին պատմություններ ես լսում,
Քանզի ոչ-ոք չի ցանկանում, որ իր սերը կործանվի,
Ու կարծում է` իր սիրածը միշտ... իրենը կլինի:
...Ա՜խ, դու խոցված ինձ թողեցիր, իմ Վեներա՜, իմ սիրա՜ծ,
Ես մնացի այդ օրվանից ալեկոծված, փոթորկված:
Դու հեռացար, բայց մնացիր իմ հոգու մեջ հավիտյան,
Որովհետև քե՜զ հանդիպել ու սիրել եմ քե՜զ միայն:
Հասկացե՞լ ես քո սխալը, սակայն, ո՜ւշ է, սիրելի՜ս...
Բայց երբ մեկ-մեկ հանդիպում ենք` այնպե՜ս նայում ես դու ինձ,
Ցանկանում ես քո պատկերը գտնել սրտիս հայելո՞ւմ,
Բայց, Վեներա, ավերակ է հիմա սերդ իմ սրտում:
Ավերակված է արդ սիրտս ու մթագնած` հայելին,
Իզո՜ւր ես դու այդպես երկար նայում խոցված իմ սրտին:
Այնտեղ ոչինչ դու չես տեսնի ու չես գտնի նույնիսկ... քե՜զ,
Թե իմ սրտի հայելու մեջ, իրոք, միայն դո՜ւ լինես:
Թեև ուշ է արդեն, բայց ես միշտ կհիշեմ քեզ, իմ լա՜վ,
Դու չտեսնե՜ս քո օրերում ո՜չ կսկիծ, ո՜չ սիրո դավ...
1977, Դիլիջան
2
Նորից գարնան շունչը ցրեց մորմոքները իմ հոգու,
Մտա պարտեզ` այն աղջկա համար վարդեր փնջելու:
Բայց վարդի տեղ սի՜րտս եմ տալու այն աղջկան լուսերես:
Որ միշտ գարնան շունչը ապրի, ապրեցնի նաև մեզ...
Սերը անմար հո՜ւրն է կյանքի, սերը վարդ է ու ծաղիկ,
Սիրած աղջիկն ինչքան անգեղ` միշտ թվում է գեղեցիկ:
Պետք է սիրով ու սրբությամբ պահել սերը անարատ,
Սերը մարդուն թև է տալիս, մարդը սիրով է անհաղթ:
Սերը հույս է միշտ ներշնչում դժվար պահին քո կյանքի,
Սիրով հեշտ ես հաղթահարում կեռմանները քո ճամփի:
Գուցե ծովը ոչ ալիքներ, կամ ոչ էլ ջուր ունենար,
Եթե սիրո հուրը մարեր ու աշխարհից վերանար:
Բայց սերը կա, կա աշխարհը, որ հիմնված է սուրբ սիրով,
Ու աշխարհը ինչքան էլ մեծ` գեղեցիկ է լոկ... ծովով:
...Կյանքը ծով է մեծ ու անհուն, սկիզբ չունի, ոչ էլ` վերջ,
Մարդը անհույս մի տաշեղ է` ընկած ծովը` խոր ու մեծ:
Օրորվում է ծովը հանդարտ, ալիքներով իր խաղում,
Թփրտում է տաշեղը հեզ ու նորից չի... ընկղմվում:
Փոթորկվում է ծովը հանկարծ. ջրերն իրար դեմ կռվում`
Բարձրանում են` ալիք-ալիք իրար խեղդած գլորվում:
Իսկ տաշեղը, խեղճ տաշեղը ջրերի մեջ մեն-մենակ,
Խենթ ջրերի դեմ մղում է կենաց-մահու մենամարտ:
Ու թվում է, թե չի... հաղթի, թե կկորչի ջրերում,
Բայց իր հեռու ափին հանկարծ սեր-հավատ է նշմարում:
Գոտեպնդված իր մեծ սիրով ու հավատով մարդկային`
Հաղթում է գոռ մենամարտում խենթ-խելագար ջրերին:
Հանդարտվում են ալիքները, ծովն է ասես լուռ մեռնում,
Մակույկ դարձրած հավատ ու սեր` ափ է նորից նա տենչում:
Բայց ցանկալի ափ կհասնի նա ոչ թե ոնց հեզ տաշեղ,
Այլ ծովի մեջ, մենամարտում հաղթած գոռ այր մի զորեղ:
Ու թե ծովում դու մոլորվես` մակույկը ափ կհանի,
Կյանքի ծովում սերը միայն ուղիղ ճամփով կտանի:
Կյանքի մակույկը սերն է հենց, համբույրն է սեր-աղջկա,
Ի՜նչ է, արդյոք, կյանքը մարդու, թե սրտի մեջ սեր չկա:
Ինչպե՞ս կապրեր մարդը կյանքում, եթե սերը չլիներ,
Ինչքա՜ն լավ է, որ աշխարհում և՜ արև կա, և՜ մեծ սեր...
...Նորից գարնան շունչը ցրեց մորմոքները իմ հոգու,
Մտա պարտեզ` այն աղջկա համար վարդեր փնջելու:
Բայց վարդի տեղ սի՜րտս եմ տալու այն աղջկան լուսերես:
Որ միշտ գարնան շունչը ապրի, ապրեցնի նաև մեզ...
19.05.82, Մարտակերտ
3
...Ներշնչանքն է սերը կյանքի` տրված սիրող սրտերին,
Սիրո չքնաղ ներաշխարհի երջանկությունն ու... գերին:
Դառն ու դատարկ մեր կիրք-ցավը իսպառ պիտի վերանա,
Հավերժական այս աշխարհում միայն սերը կմնա:
Թե սեր ունես, պիտի սիրես անհունորեն ու անհագ,
Բայց իզուր է կյանքդ հարկավ, թե չես սիրում նրան շատ:
Մերժված սերը դառն է լինում, բայց պիտ ցավին դիմանալ,
Իսկ երբ փակ է... ճանապարհդ` դու ուզում ես հեռանալ:
Բայց սերն ընկած դու չես տեսնի, սերը հպարտ կտեսնես,
Մի՜ վհատվիր, արի՜ եղիր, երբ մերժում է սերդ քեզ:
Վհատությունը քո սրտին վիշտ կբերի կրկնակի,
Թե ապրում ես` ամբողջ հոգով ատիր դավերն աշխարհի:
Ի՞նչ անենք, որ այդ աղջիկը և՜ անսիրտ էր, և՜ անսեր,
(Գեթ մի անգամ, երանի թե, նա այս խոսքերը լսեր),
Որ քեզ մերժեց, սիրտդ վառեց, թողեց` քեզնից հեռացավ,
Գուցեև իր սրտից հանեց, գուցե վաղուց մոռացավ
Քեզ, քո սերը: Ասա՜, ինչո՞ւ սիրտդ խոցեց ու գնաց,
Բայց տխրածոր քո երգերում նրա կարոտը մնաց:
Գուցե նա էլ հիշում է քեզ, գուցե քեզ չի մոռացել,
Հաճախ էլ քեզ համար գուցե նա է աչքերն իր թացել:
Դու մի՜ տանջվիր երբեք վշտից, երբ մերժում է սիրելիդ,
Թեև մերժված, բայց ունեցիր սիրով լցված մի ջե՜րմ սիրտ:
Եվ` հավատա՜, կգա մի օր` դու երջանիկ կլինես,
Ու քեզ համար մի վառ ծաղիկ, սիրող մի սիրտ կգտնես:
...Լսի՜ր դու միշտ խոսքերը իմ, խորհուրդները իմ բարի,
Որոնք ճամփա ցույց կտան քեզ` ճանապարհը մեծ կյանքի,
Եվ միշտ սիրիր անկեղծ սրտով, մինչև կյանքի վերջ սիրիր,
Ու ջինջ հոգով, ջահել հոգով սիրո խոսքեր անրջիր...
1977, Դիլիջան