ՏՏՀ/Մոզեր
ՄՈԶԵՐ, խոշոր ճանճեր են, որոնց էգերը կենդանիների և մարդու արյունածուծ են։ Թրթուրները զարգանում են խոնավ հողում, ճահիճներում, ջրում։ Մի խայթոցը շատ ցավոտ է։ Իսկական Մ. կամ իշամեղուները (օրինակ, եզան մոզը) ունեն թափանցիկ թևեր, մոխրագույն են կամ գորշավուն։ Դրանց հաճախ սխալմամբ բոռ են անվանում։ Անձրևամոզերի (ոչ մեծ մոխրագույն ճանճեր) թևերը մոխրագույն են, մարմարանախշ, իսկ կանաչաչք ոսկեաչիկ Մ-ի թևերի վրա կան խոշոր սև բծեր։ Իսկական Մ. և ոսկեաչիկները առավել աշխույժ են հատկապես շոգ ժամանակ, իսկ անձրևամոզերը՝ անձրևից առաջ։ Մ-ի խայթելուց պաշտպանվելու համար օգտագործում են վանող ցանցեր և քսուքներ։ Տես նաև Մոծակներ:
Հայաստանում հյուսիսային անտառային շրջաններում տարածված են մոխրագույն, լայնաճակատ և ուշ ամառային Մ.։