Ֆ․ գ․ միացնելով էլեկւորաչաՓին կամ գալ– վանաչափին։ Ֆ․ գ–ի այս հաակությունից էլ հենց օգտվում են լիցքավորված մաս– նիկների արագացման ու ցրման, երկրոր– դային էլեկտրոնային և իոնային էմիսիա– յի հետազոտման փորձերում։
ՖԱՐԱԴԵՅԻ ԵՐԵՎՈՒՅԹ, հաստատուն մագնիսական դաշտի ուժագծերի երկայն– քով նյութում տարածվող էլեկտրա մագ– նիսական ալիքի (օրինակ, գծայնորեն բևեռացված լույսի) բնեոացմաս հայթու– թյան պտույտ։ Մագնիսաօէզտիկայի երե– վույթներից է։ Հայտնաբերել է Մ․ Ֆւսրա– դեյը 1845-ին։ Բևեռացման հարթության պտտման անկյունը համեմատական է մագնիսական դաշտի չարված ությակը և նյութում լույսի անցած ճանապարհ! եր– կարությանը։ Պտտման ուղղությունը կախ– ված չէ լույսի տարածման ուղղությո նից։ Ֆ․ ե․ օպտիկական և էլեկտրամագնւսա– կան երևույթների միջև անմիջական կա– պի առկայության առաջին ապացույցն էր։
ՖԱՐԱԴԵՅԻ ԹԻՎ, Ֆարադեյի հաս– տատ ու ն (F), հիմնական ֆիզիկական հաստատուն, որը հավասար է Աւխգադրո– յի թվի (Na) և e տարրական էլեկտրս կան լիցքի (էլեկտրոնի լիցք) արտադրյա– լին ․ F=NA*e=(9,648456±0,000027; * 1 Օ4 կ՚մոչ՜1։ Ֆ․ թ․ լայնորեն կիրառվում է էլեկտրաքիմ․ հաշվարկներում։ Կոչվել է Մ․ Ֆարադեյի անունով։ F-ի արժեքը г րոշ– վել է արծաթի էլեկտրաքիմ․ համարժեքի չափումների հիման վրա։
ՖԱՐԱԴԵՅԻ ՕՐԵՆՔՆԵՐ, Էեկտրոփզի քանակական օրենքներ, որոնք արտա– հայտում են էլեկտրոլիտով անցած էլեկ– տրականության քանակի և էլեկտրոդների վրա անջատված նյութերի զանգված ւ ու քիմ․ բնույթի միջև կապը։ Ֆյարադեյի1 օրենք, անջատված նյութերիm զանգված– ները համեմատական են էլեկտրոլիտով անցած q էլեկտրականության քանային․ m=kq, որտեղ k-ն տվյալ նյութի է լ և կ– տրաթիմիական համարժեքն է։ Ֆ Ш բ Ш դ և J ի II Օրենք, էլեկ– տրոլիտով միևնույն քանակությամբ էլեկ– տրականություն անցնելու հետևաէ քով անջատված տարբեր նյութերի զանգւ ած– ները համեմատական են այդ նյուք երի քիմիական համարժեքնե– րին (A)։ K=A/F, որտեղ F-ը Ֆսրա– դեյի թիվն է։ Ֆ․ օ․ մաթեմատիկորեն կա– րելի է ներկայացնել մեկ հավասար քան տեսքով․ m=(A/F)q։ Որոշ դեպքերում դիտվող շեղումները Ֆ․ օ–ից կարող են կապված լինել հաշվի չառնված կողմնա– կի էլեկտրաքիմ․ ռեակցիաների կամ մաս– նակի էլեկտրոնային հաղորդականության հետ։
ՖԱՐԵՆՀԱՅՏԻ ՑՈՒՑՆԱԿ, ջերմաստիճա– նային ցուցնակ․ 1724-ին առաջարկէլ է գերմանացի ֆիզիկոս Դ․ Դ․ Ֆարենհայտը (D․ G․ Fahrenheit, 1686–1736)։ Ֆ․ ց ում սառույցի հալման և ջրի եռման (նորմալ մթնոլորտային ճնշման պայմաններ] սմ) կետերի միջակայքը բաժանված է 180 մասի՝ Ֆարենհայտի աստիճանների (°F), ընդ որում սառույցի հալման կետին վե– րագրված է 32°F արժեքը, իսկ ջրի եու ան կետին՝ 212°F արժեքը։ Ֆ․ ց․ ավանդաբար կիրառվում է մի շարք երկրներում, մ սս– նավորապես՝ ԱՄՆ–ում։ Ֆ․ ց–ի (է^) և 6ել– սիուսի ցուցնակի (է) ջերմաստիճանների կապն արտահայտվում է t=–g-(ty – 32PF) բանաձևով։
ՖԱՐԵՐՅԱՆ ԿՂԶԻՆԵՐ (Faeroerne), ար– շիպելագ Ատլանտյան օվկիանոսի հս– արլ–ում։ Դանիայի ինքնավար մարզ։ Ընդ– գրկում է ավելի քան 20 կղզի։ Տարածութ․ 1,4 հզ․ կմ2 Է, բն․ 41 հզ․ (1981)։ Բարձրութ․ մինչև 882 մ Է։ ՖԱՐԺ (Farge) Իվ (1899-1953), ֆրանս․ հասարակական և քաղ․ գործիչ, Խաղաղու– թյան կողմնակիցների ֆրանս․ և միջազ– գային շարժման ղեկավարներից։ Հրա– պարակագիր, գրող, նկարիչ։ Ֆրանսիայի՝ գերմանաֆաշիսա․ օկուպացիայի (1940– 1944) ժամանակ Դիմադրության շարժման ակտիվ մասնակից, ֆրանտիրյոր– ն և ր ի ղեկավարներից։ 1944-ին նշանակ– վել է Հանրապետության ընդհատակյա կոմիսար՝ Ռոն–Ալպեր օկրուգում։ 1946-ի հունիս–նոյեմբերին Ֆ․ մատակարարման Իվ Ֆարժ մինիստր Էր։ 1948-ին դարձել է Խաղաղու– թյան պաշտպանության ֆրանս․ շարժման կազմակերպիչներից։ Եղել է Ֆրանսիայի խաղաղության ազգ․ խորհրդի (հիմն․ 1950-ին) նախագահ և Խաղաղության հա– մաշխարհային խորհրդի ու նրա Բյուրոյի (հիմնադրման օրից, 1950) անդամ։ «ժո– ղովուրդների միջև խաղաղության ամրա– պնդման համար» լենինյան միջազգային մրցանակ (1952)։
ՖԱՐԻՍ (Ֆարիյա) (Faria) Խեսուս (ծն․ 1910), Վենեսուելայի և միջազգային բան– վորական ու կոմունիստական շարժման գործիչ։ Ծնվել է բանվորի ընտանիքում։ Մինչև 1944-ը աշխատել է նավթահանքե– րում, ակտիվորեն մասնակցել Վենեսուե– լայի նավթագործների արհմիության աշ– խատանքներին, 1944–48-ին եղել է նրա նախագահը։ 1935-ին մտել է Վենեսուելա– յի կոմունիստական կուսակցության (ՎԿԿ) շարքերը։ 1946-ից՝ ՎԿԿ ԿԿ և ԿԿ քաղ– բյուրոյի անդամ, 1951–85-ին՝ ՎԿԿ գլխ․ քարտուղար, 1985-ից ՎԿԿ նախագահ։ 1947–48,, 1958–63-ին՝ Ազգ․ կոնգրեսի սենատոր, 1968–73-ին՝ դեպուտատների պալատի անդամ։ 1950–58 և 1963–66-ին հեղափոխ․ պայքարին մասնակցելու հա– մար բանտարկվել Է։ 1966–68-ին ապրել է տարագրության մեջ։ Եղել է Լատինա– կան Ամերիկայի աշխատավորության կոն– ֆեդերացիայի ԴԿ փոխնախագահը։
ՖԱՐԿԱՇ (Farkas) Բերտալան (ծն․ 1949), Հունգարիայի ժողովրդական Հանրապե– տության տիեզերագնաց–օդաչու։ Հունգա– րիայի ժողովրդական Հանրապետության հերոս (1980), Մովետական Միության հե– րոս (1980), փոխգնդապետ։ Հունգարիայի սոցիալիստական բանվորական կուսակ– ցության անդամ 1976-ից։ 1978-ից Ցու․ Ա․ Դագարինի անվ․ տիեզերագնացների պատրաստման կենտրոնում անցել է «Ին– տերկոսմոս» ծրագրով «Աոյուվ» տիեզե– րանավով և «Մալյուտ» ուղեծրակայանով թռիչքների ուսուցման դասընթացը։ 1980-ի մայիսի 26-ին, Հունգարիայում առաջինը, Վ․ Ն․ Կուբասովի հետ, որպեւր հետազո– տող տիեզերագնաց, թռիչք է կատարել «Աոյուզ–36» տիեզերանավով։ Մայիսի 27-ին տիեզերանավը կցվել է «Աալյուտ– 6»–«Աոյուզ–35» ուղեծրային համալիրին (տիեզերագնացներ՝ Լ․ Ի․ Պուզով, Վ․ Վ․ Ռյումին)։ Ֆ․ (Վ․ Ն․ Կուբասովի հետ) վայրէջք է կատարել հունիսի 3-ին «Սո– յուզ–35» տիեզերանավով։ Պարգևատըր– վել է Լենինի շքանշանով։
ՖԱՐՄԱԿՈՊԵԱ» (< հուն․ qxWaxov – դեղամիջոց և Jtoiicp – պաէորաստել), դեղամիջոցների որակը նորմավորող ստանդարտների և դրույթների ժողովա– ծու։ Առաջին Ֆ․ հրատարակվել է Ֆլորեն– ցիայում, 1498-ին։ ՍԱՀՄ պետ․ Ֆ․ օրենս– դրական բնույթի համապետական փաս– տաթուղթ Է։ Դեղամիջոցների նկատմամբ Ֆ–ի պահանջները դեղամիջոցներ պատ– րաստող, պահպանող, հսկող և օգտագոր– ծող ՍՍՀՄ բոլոր ձեռնարկությունների և հիմնարկների համար պարտադիր են։ ՄՄՀՄ Պետական ֆարմակոպեայի տասե– րորդ հրատարակությունը (1968) բաղկա– ցած է ներածական, 2 հիմնական բաժին– ներից և հավելվածից։ ա{․ Գաւորսն
ՖԱՐՄԱՆ (Farman) Անրի (1874-1958), ֆրանս․ ավիակոնստրուկտոր, օդաչու և արդյունաբերող, ավիացիայի պիոներնե– րից։ 1909-ին Փարիզի մոտ հիմնել է դըպ– րոց՝ օդաչուներ պատրաստելու համար։ Մտեղծել է ավելի քան 30 տեսս*կի ռազմ, և քաղաքացիական ինքնաթիռ և ավիա– շարժիչ։ 1912-ին հիմնել է «Ֆ․» ֆիրման։
ՖԱՐՄԱՆՅԱՆՅ Գեորգի Կարապետի (ծն․ 4․11․1921, ք․ Բեժեցկ, ԿալինիԷի մարգ), բալետի սովետական արտիստ և բալետ– մայստեր։ ՌԱՖՄՀ վաստ․ արտիստ (1951)։ ՄՄԿԿ անդամ 1956-ից։ Մոսկվայի պարար– վեստի ուսումնարանն ավարտելուց հետո (դասատու՝ Պ․ Ա․ Դուսև), 19|40–62-ին եղել է Մեծ թատրոնի մենապարող։ Դերա– պարերից են՝ Շչելկունչիկ (Չայկովսկու «Շչելկունչիկ»), Բա զիլ (Մինկուսի «Դոն Կիխոտ»), Ֆիլիպ (Ասաֆևի «Փարիզի հու– րը»), Օդապարիկներ վաճառող (Օրանս– կու «Երեք հաստլիկներ»), էհսղրածու (Պրոկոֆևի «Ռոմեո և Ջուլիետ»)։ (Մասնակ;- ցել է արտասահմանյան հյուրախաղերի։ 1962-ից՝ Մովետական բանակքւ Ա․ Վ․ Ալեքսանդրովի անվ․ երգի և պարի ան– սամբլի բալետմայստեր։ ՖԱՐՍ (ֆրանս․ farce, < լատ․ farcio – սկսել․ միջնադարյան միստերիաներն «սկսվել են» զավեշտախաղերով], 1․ ժող․ թատրոնի և գրականության տեսպկ XIV– XVI դդ․ արևմտաեվրոպ․ երկրներում։ Ֆ․ առանձնացել է կոմիկական, հաճախ եր– գիծական ուղղվածությամբ, ւ(էեալիստ․ կոնկրետությամբ, կենսուրախ ազատա– խոհությամբ։ Ֆ–ի հերոսները քաղաքա– բնակներ են։ Գյուղացիները, ինչպես և մանր ազնվականության ներկայացուցիչ– ները, ծաղրվել են։ Անհատականությունից
