Դ․ Ի․ Գուլիա Ս․ Տ․ Գուլիշամբաբով պետական պալատում (Թիֆլիս) որպես ինժեներ–տեխնոլոգ։ 1891-ին փոխադըր– վել է Պետերբուրգ, ղեկավար պաշտոններ վարել հաղորդակցության միջոցների, առնարի, արդյունաբերության դեպարտա–մենտներում։ Ռուս մեծ գիտնական Դ․ Ի․ Մենդելենի մտերիմ բարեկամն էր, նավթի ն նավթարդյունաբերության ճանաչված հետազոտող։ Դ․ Պրյանիշնիկովի և այլոց հետ ակտիվորեև մասնակցել է «Ռուսա–կան գյուղատնտեսական լիակատար հան– րագիտարան»-ի (1900–12) ստեղծմանը։ Մասնակցել է նան միջազգային գիտա– ժողովների, պարգնատրվել Ֆրանսիայի, Իտալիայի, Բելգիայի շքանշաններով։ Աշ–խատությունները նվիրված են Ռուսաս–տանի, Անդրկովկասի արտադրողական ուժերի զարգացմանը, ինչպես նան հա–մաշխարհային տնտեսության հարցերին։ Ունենալով լիբերալ բուրժ․ հայացքնևր՝ անհրաժեշտ էր համարում կապիտալիզ–մի զարգացումը Ռուսաստանում՝ աստի–ճանական բարեփոխություններով։ Գ–ի աշխատություններում տեղ չի գտել կա–պիտալիզմին ներհատուկ հակամարտ հա–կասությունների վերլուծությունը։ Աշխա–տակցել է Բրոկհաուզի և Եֆրոնի հան– րւսգիւոական բառարանին։ Գրկ․ Հովսեփյան Ա․, Ստեփան Գուլիշամբաբով, Ե․, 1973։
ԳՈՒԼԻԱՏԱՆ (մինչն 1961-ը՝ Միրզաչուլ), քաղաք, Ուզբեկական ՍՍՏ Սիրդարիայի մարզի վարչական կենտրոնը։ 31 հզ․ բն․ (1970)։ Գտնվում է Սովյալ անապատի հվ–արլ․ մասում, Տաշքենդից 120 կւէ հվ– արմ․։ Երկաթուղային կայարան է Տաշ– քենդ–Խավաստ գծի վրա։ Ունի բամբա–կազտիչ, կաթնա–յուղագործական, վերա– նորոգող–մեխանիկական գործարաններ, շինանյութերի կոմբինատ, բժշկական ն մանկավարժական ուսումնարաններ։
ԳՈՒԼՈՅԱՆ Աբրահամ Աբրահամի (Տամ– բարձումի, 1893, Սալմաստ – 1938), կու–սակցական պետական աշխատող։ ՍՄԿԿ անդամ 1914-ից։ Սովորել է Էջմիածնի Գնորգյան ճեմարանում, 1915–17-ին՝ Մոսկվայի Շանյավսկու անվան ժողհա– մալսարանում, ապա՝ Պետրոգրադի հո–գեր անական–նյարդաբանական ինստ–ում։ 1925-ին ավարտել է Կարմիր պրոֆեսու–րայի (Մոսկվա) ինստ–ը։ Փետրվարյան հեղափոխությունից (1917) հետո եղել է ՌՍԴԲ(բ)Կ Բաքվի կոմիտեի պրոպագան–դիստ, 1918-ին՝ կարմիր բանակի շտաբի կոմիսար։ Բաքվի կոմունայի անկումից հետո (1918-ի հուլիսի 31) մեկնել է Մոսկ–վա՝ նշանակվել «Գլավսախարի» քաղա–քական կոմիսար, 1920-ին՝ Ալեքսանդրյան երկաթուղու հեղափոխական տրիբունա– լի քննչական բաժնի պետ, ապա՝ ԱՊԽ–ի (СТО) արտահանման ն ներմուծման բյու–րոյի վարիչ, 1925-ին՝ Անդրկովկասյան կոմհամալսարանի պրոռեկտոր, այնու– հետն՝ ռեկտոր։ 1928–ՅՕ–ին եղել է Ան– դըրժողտնտխորհի նախագահի տեղակալ, 1930-ին՝ ՏՍՍՏ Պետպլանի նախագահ։ 1931-ին՝ հողժողկոմ, 1935-ին՝ ժողկոմ–խորհի նախագահ։ Ընտրվել է ՏԿ(բ)Կ Կենտկոմի, Անդրերկրկոմի, ՍՍՏՄ,
ԱՍՖՍՏ, ՏՍՍՏ կենտգործկոմների ան–դամ։ Պարգնատրվել է Լենինի շքանշա–նով։ Հ․ Կւսրւսխանյան
ԳՈՒԼՊԱ, հագուստի համալիրի մաս՝ ոտ–քերի ագանելիք։ Տայաստանում հայտնի է տակավին ուրարտական շրջանից։ Տագ– նում են և՛ տղամարդիկ, ն՝ կանայք։ Գոր–ծում են շյուղերով և հելունով։ Լինում է բրդից, բամբակից, այծի մազի խավից նև։ Կան կարճաճիտ, երկարաճիտ, թա–թով և անթաթ (սռնապան) Գներ։ Գ․ նախշազարդվել է խորհրդանշային իմաստ–ներ ունեցող բուսական, կենդանական ն երկրաչափական նախշերով։ Կազմել է նորահարսի օժիտի մի մասը, եղել նվի–րատվության առարկա։ Ն․ Ավագյան
ԳՈՒԼՊԱՆԵՐԻ ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ ՄԻԱՎՈ ՐՈՒՄ, ՏՍՍՏ թեթն արդյունաբերության մինիստրության ձեռնարկությունների հա–մախումբ։ Կազմակերպվել է 1974-ին։ Ներառում է Լենինականի գլխամասային ֆաբրիկան, Ստեփանավանի և Արթիկի մասնաճյուղերը։ Լենինականի գլխամասա–յին ֆաբրիկան հիմնադրվել է 1926-ին։ Արտադրում է 32 ապրանքատե–սակ՝ բրդյա, կիսաբրդյա, բամբակյա, էլաստիկ, կապրոնե գուլպաներ, որից հինգը ունեն որակի պետ․ նշան։ 1976-ին համախառն արտադրանքի ծավալը կազ–մել է 28,5 մլն ռ․։ Արտադրանքն առաքվում է ՍՍՏՄ առնտրական 75 բազա, ար–տահանվում Մոնղոլիա։ Ստեփանավանի (հիմնադըր– վել է 1940-ին) ն Արթիկի (1965-ին) մասնաճյուղերը գլխամասային ձեռնար–կությանը լքատակարարում են կիսաֆաբ–րիկատներ։ 1976-ին ևամախառն արտա–դրանքի ծավալը կազմել է համապատաս–խանաբար՝ 3,3 ն 3,2 մլն ռ․։ X հնգամյակում նախատեսվում է իրա–կանացնել տեխ․ վերազինման ընդարձակ ծրագիր, շահագործման հանձնել արտա– Վ․ ՜Հ․ Գուլքանյան դրական նոր համալիր, վերակառուցել և ընդլայնել միավորման մասևաճյուղերը, 1975-ի համեմատ, 1980-ին համախառն արտադրանքի ծավալն ավելացնել 35– 40% –ով։
ԳՈՒԼՔԱՆՅԱՆ Վարդան Տովհաննեսի [15(28)․2․1902, գ․ Ղալաչա (այժմ՝ ՏՍՍՏ Նոյեմբերյանի շրջանում)– 18․11․1976, Երնան], հայ սովետական գենետիկ–սե– լեկցիոներ։ ՏՍՍՏ ԳԱ ակադեմիկոս (1943)։ ՍՄԿԿ անդամ 1930-ից։ Ավար–տել է Երնանի պետական համալսարանը (1928)։ Որպես կոլտնտկենտրոնի հրա– ևանգիչ (1928–30) մասնակցել է կոլտըն– տեսային շարժմանը։ Աշխատել է ՍՍՏՄ ԳԱ հայկական մասնաճյուղում որպես կենսաբանության ինստ–ի դիրեկտոր (1938–42), ապա՝ մասնաճյուղի նախա–գահի տեղակալ (1942–43)։ 1943–ին,ՏՍՍՏ ԳԱ կազմակերպվելուց հետո, ընտրվել է փոխպրեզիդենտ (1943–50)։ 1959– 1971-ին եղել է կենսաբանական բա ժանմունքի ակադեմիկոս քարտուղար։ Աշխատությունները նվիրված են բույսե–րի (մասնավորապես ցորենի) գենետիկա–յի և սելեկցիայի հարցերիև, բամբակեևու ֆիտոտեխնիկայի պրոբլեմներին։ Երկ․ Եգիպտացորենը և նրա մշակությունը, Ե․, 1955։ О путях создания сортов пшениц для высокогорных районов, Е․, 1952; Хирур–гия хлопчатника, Е․, 1963; Фитотехника хлопчатника, Е․, 1966․
ԳՈՒԿԱՆՔ, գավառ Մեծ Տայքի Վասպու– րական նահանգում, Վանա լճի հարավ– արնելքում։ Կենտրոնը Գուկանց ավանն էր (այժմ՝ Գյուգանց գյուղը Տայոց ձորի արնմաակողմում)։ 703-ին Վասպուրակա– նի ազատազորքը Գ–ում ընդհարվել է արաբ, զորաջոկատի հետ և հաղթել։
ԳՈՒՄԱ, գյուղ Աբխազական ԻՍՍՏ Սու– խումի շրջաևում, շրջկենտրոնից 23 կմ հյուսիս։ Բևակչությունը՝ հայեր։ Կոլւոըն– աեսությունն զբաղվում է ծխախոտի, եգիպ– 1, 3․ կանացի գուլ–պաներ, 2․ տղամար–դու գուլպա (XIX դ․)
