Զաբել (Շիրվանզադեի «Պատվի համար», «Չար ոգի»), Իսսախար (Ա․ Ցուժին–Սումբատո– վի «Դավաճանություն»), Կուկուշկինա (Ա․ Օստրովսկու «Եկամտաբեր պաշտոն»), Գերտրուդ (Շեքսպիրի «Տամլետ»)։
ՋԱԲԵԼԻՆ Ի վան Եգորովիչ (1820–1909), ռուս պատմաբան և ևնագևա։ Պետերբուր– գի ԳԱ թղթ–անդամ (1884), պատվավոր անդամ (1907)։ Մոսկվայի պատմության թանգարանի հիմնադիրներից (1883– 1908-ին՝ ղեկավարը)։ Աշխատությունները հարուստ նյութեր են պարունակում Ռու–սաստանի, մասնավորապես՝ Մոսկվայի պատմության վերաբերյալ։ Երկ․ Материалы для истории, археологии и статистики г* Москвы, ч․ 1–2, 1884–91} Историческое обозрение финифтяного и ценинного дела в России до конца VII в«, М*, 1853, &ԱԲԺԵ (Zabrze), քաղաք Լեհաստանում, Կատովիցե վոյևվոդությանում․ մտնում է վերին Սիլեզյան ագլոմերացիայի մեջ։ 200 հզ․ բն․ (1975)։ &ԱԲՈԼՈՏՆԻ Դանիիլ Կիրիլովիչ (1866– 1929), սովետական մանրէաբան և համա–ճարակագետ։ Ուկր․ ՍՍՏ ԳԱ ակադեմի–կոս (1922) և պրեզիդենտ (1928–29)։ Գիտական համաճարակագիտության հիմ–նադիրը ՍՍՏՄ–ում։ Ավարտել է Կիևի հա–մալսարանի բժշկական ֆակուլտետը։ 1893-ին Զ․ իր վրա Փորձելով ապացուցել է, որ խոլերայի վակցինայի ներընդունու–մը կանխում է խոլերայով հիվահղացումը!
ԶԱԲՈԼՈՏՆԻ 4ւադիմիր Իգնաաևիչ [30,8 (11․9)․1898, գ․ Կարան (այժմ՝ Տրուբայ– լովկա, Կիևի մարզում) – 3․8․1962, Կիև], սովետական ճարտարապետ։ ՍՄԿԿ ան–դամ 1944-ից։ 1928-ին ավարտել է Կիևի գեղարվեստական ինսա–ի ճարտ․ ֆակուլ–տետը։ Զ–ի աշխատանքներից են Կրիվոյ ռոգ, Կրեմենչուգ, Դնեպրոձերժինսկ քա–ղաքների հատակագծերը, ՈւՍՍՏ Գերա–գույն սովետի շենքը (1936–39, ՍՍՏՄ պետ․ մրցանակ, 1941) Կիևում։ 1945– 1956-ին եղել է ՈւՍՍՏ ճարտարապետու–թյան ակադևմիայի պրեզիդենտ։ ձԱԲՈԼՈՏԿԻ Նիկոլայ Ալեքսեևիչ [24․4 (7․5) ․1903, Կա զան – 14․10․1958, Մոսկ–վա], ռուս սովետական բանաստեղծ, թարգ–մանիչ։ Առաջին ժողովածուն լույս է տե–սել 1929-ին։ Զ–ի 50-ական թթ․ ստեղծա–գործությունն արծարծում է քաղաքացիա–կան, ևոգեբանական, բարոյական խըն– դիրներ («Ձախորդը», 1953,«Տգեղ աղջիկը», 1955, «Պառավ դերասանուևին», 1956)։ Թարգմանել է Շ․ Ռուսթավելու «Ընձենա–վորը», նմուշներ գերմ․ դասական պոե– գիտյից։ &ԱԳԷՍ, տես ԶեԱո–Ավճւաայի հիդրո– էչեկարէսկայան։
ԶԱԳՈՐՍԿ (մինչև 1930-ը՝ Մ երգի և), քա–ղաք ՌՍՖՍՏ Մոսկվայի մարզում։ Երկա–թուղային կայարան է Մոսկվայից հս–արլ․։ 100 հզ․ բն․ (1976)։ Ունի էլեկտրամեխանի–կական, լաքի–ներկերի, օպտիկա–մեխա– նիկական, շինանյութերի գործարաններ, տրիկոտաժի և կահույքի ֆաբրիկաներ, կինոտեխնիկում, խաղալիքների ԳՏԻ և թանգարան։ Այստեղ է Մոսկովյան հոգե– վոր ակադեմիան և սեմինարիան։ Տիմնա– դրվել է XIVդ․ 40-ական թթ․։
ՃԱԳՐԵԲ (Zagreb), քաղաք Տարավսլա– վիայում, Տորվաթիայի Սոցիալիստական Տանրապետության մայրաքաղաքը։ Գըտ– նըվում է Սավա գետի ձախ ափին, Մեդ– վեդնիցա լեռնաշղթայի ստորոտին։ 566 հզ․ բն․ (1971, արվարձաններով՝ 850 հզ․)։
ՋԱԳՐՕՍ (պարսկերեն՝ Պատակ, Պոշտե– կուխ), լեռնային համակարգ Իրանում, Իրանական բարձրավանդակի հարավ–արևմտյան մասում։ Երկարությունը մոտ 1600 կմ է, լայնությունը՝ 200–300 կւէ Գերակշռում ևն 2–3 հզ․ U բարձրություն–ները, առավելագույնը՝ 4548 Վ (Զերդկուխ լեռ)։
ՋԱԳՈՆՇՅԻՆԱ», XIV դարի վերջի ՈՈԼԱ․ գրական հուշարձան, որը պատմում է Կուլիկովյան ճակատամարտի մասին (1380)։ «Զ․»-ի հեղինակն է ռյազանցի Սոֆոնիեն։ Գրի է առնվել XV դ․։ «Զ․»-ի մեջ լայնորեն օգտագործված է «Ասք Ի զո–րի ճակատամարտի մասին» վիպերգը․ դա բացատրվում է ևրկու ստեղծագործու–թյունների գաղափարական ընդհանրու–թյամբ, սակայն գեղարվեստական առու–մով «Զ․» ինքնուրույն գործ է։ ձԱԻՐ (Zaire), Զաիրի Տանրապ fa–in ու թ յ ու ն (La Republique du Zaire, մինչև 1971-ի հոկտեմբերը՝ Կոնգոյի Դե–մոկրատական Տանրապետություն) Բովանդակություն I․ Ընդհանուր տեդեկություններ ․․․ 648 IX․ Պետական կարգը 648 III․ Բնությունը 649 IV․ Բնակչությունը 649 V․ Պատմական ակնարկ 649 VI․ Քաղաքական կուսակցություննե– րը, արհմիությունները 650 VII․ Տնտես ա–աշխարհագրական ակ– նարկ 650 VIII․ Լուսավորությունը 650 IX․ Մամուլը, ռադիոն г հեռուստատե–՛ սությունը 650 X․ ճարտարապետությունը և կերպ–արվեստը 650 XI․ Երաժշտությունը 650 ХЦ․ Թատրոնը 651 I․ Ընդհանուր տեղեկություններ Զ․ պետություն է Կենտրոնական Աֆրի– կայում։ Մահմանակից է Կոնգոյի ժողո– վըրդական Տանրապետությանը, Կենտ–րոնական Աֆրիկյան Տանրապետությանը, Սուդանին, Ուգանդային, Ռուանղային, Բուրունդիին, Տանզանիային, Զամբիա– յին, Անզոլային։ Տարածությունը 2345,4 հզ․ կէ!2 է, բն․՝ 24,8 մլն (1975)։ Մայրա–քաղաքը՝ Կինշասա։ Բաժանվում է 9 նա–հանգի։ Կինշասա քաղաքը (արվարձան–ներով) առանձին վարչական միավոր է՝ նահանգի իրավունքներով։ II․ Պևաական կարգը Զ, հանրապետություն է։ Գործող սահ–մանադրությունն ուժի մեջ է մտել 1967-ին։ Պետության և կառավարության գլուխը
