Էջ:Ազգ և հայրենիք, Յովհաննէս Քաջազնունի.djvu/271

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված է

րից: Օրգանիզմը անբաժանելի ամբողջութիւն Է,
անհատ է։ Այդպէս չէ ընկերութիւնը։ Եթէ
մարդկային օրգանիզմը կազմող մօտ երեսուն
միլիառ բջիջներից մեռնի այս կամ այն խումբը
— առանց անմիջապէս փոխարինուելու նոյն
կարգի նոր բջիջներով, — կը մեռնի նաեւ օրգանիզմը—
այսինքն՝ կը մեռնին նաեւ բոլոր միւս
բջիջները, մէկ բջիջը կամ բջիջային մի խմբակցութիւն
չի կարող ապրել առանց միւսների։ Այդպէս
չէ անհատների ընկերային հաւաքականութեան
մէջ։ Եթէ մեռնի — առանց փոխարինուելու —
մարդկային հաւաքակունութիւնը կազմող
մարդ–անհատների կէսը՝ երեք քառորդը, իննը
տասներորդը — մարդկութիւնը կը շարունակէ
ապրել: Տեսականօրէն՝ եթէ երկուքուկէս միլիառ
մարդ անհատներից, որ այսօր չէնացնում
են երկրագունդը ու կազմում մարդկութիւնը,
մնաց մի զոյզ միայն — անկարելի չէ, որ այդ
մի զոյգ էգ ու արուն ապրեն, սերունդ տան,
բազմանան ու անկախ թուից՝ մարդկութիւն
կազմեն: Մարդկային օրգանիզմ կազմելու համար
հարկաւոր է անբաժանելիօրէն կապուած երեսուն
միլիառ բջիջների սերտ աշխատակցութիւնը,
մինչդեռ «մարդկութիւնը» կարող է
կազմուած լինել մի հատիկ ընտանիքից միայն:

Նոյնքան մեծ է տարբերութիւնը նաեւ, օրգանիզմը
կազմող օրգանների ու մարդկութիւնը
կազմող հասարակական այն բաժանումների մի–