Այս էջը սրբագրված չէ
քան երեսուն մեծ եւ փոքր դրեանք, տետրակք եւ տոմսակք հազարաւոր եւ հարիւրաւոր օրինակօք»[1]: Ընդհանրապէս մի բուռն ճիչ էր նկատւում ազգը լուսաւորելու, մատաղ սերունդը դէպի լոյս ու գիտութիւն մղելու: Դպրանոցի հիմնադիրն ու նրա տաղանդաւոր օգնականը իրանց օրինակով վարակում էին աշակերտներին: Խօսելով Խ. Արովեանի մասին՝ Նազարեանը գրում Է. « մի քանի կենդանի սերմեր, ազնւիւ ձգտողութիւն դէպի ուսումն առաջացան այդ ուսումնարանից մի քանի մասնաւորների մէջ»: Այդ մասնաւորներից մէկն ինքն էր անշուշտ, միւսն՝ Աբովեանը։
Դպրանոցի կրթութեան եւ դաստիարակութեան ոգին ազգային—կրօնական էր: Ներսէսը նպատակ չունէր իւր ուսումնարանը մի կղերանոց դարձնելու. թէեւ հոգեւորական՝ բայց նա մտածում էր ազդի ընդհանրութեան մասին։ Քիստոնէական Վարդապետութիւնը
մէկն էր դպրանոդում աւանդուող առարկաներիդ , մինչդեռ լեգու¬ նէ րր մեծ տեդ էին բոնում : Այդ հիմնարկութիւնր ստեղծուել էր դոհադում տալու նոր մսւմանակի պա հանէն երին : Նո յն հայեադըն ունէր դպրոդի մասին եւ Ալամդարեանը^ որ Լազարեան ճեմարանի կարգելւն էր մտդնում յերսիսեան ուսումնարանում : Նրա վեդամեայ տեսչութեան ըևթադՀում դպրանոդն աւարտէդին աւելի Հան հարիւր հոգի) որոնը՝ իր ա ս ե լո ւէ ՝ Հձկարդեդան ի զինուորական եւ ի Հազա- Հական պաշտամունսՀչ . այսպիսով Ներոէսի հաստատած ուսումնա¬ րանը պատրաստում էր կրթուած աշխարհականներ է թէեւ այստե- դիդ դուրս էէն դալիս նաեւ հոգեւորականներ : ք+արձր դասարանի աշակերտները Ներսէսի հրամանով Հարոզում էին եկեղեդիներում եւ հաւանական է ադգա յին—կրօնա կան նիւթեր ի մասին : Ղ*ոնէ Նուդար- եանր 1 որ 14 տարեկան հասակում Հարոգել է Հաւլարարի Զորարաշի եկեղեդում , խօսել է Վարդան Աամիկոնեանի եւ նրա վարած պատե¬ րազմի մասէւն, որ մի ազդ ա յ ին—կրօնա կան երեւոյթ է մեր պատմու¬ թեան մէէ։ Այդ ալէն երեւում է նաեւ ալն մոգով ածուի մէէ% որ կազմուած Հ *,ե րս իսեան դպրանոդ ի սաների ինընուրո յն եւ թարգ– մանական ա շէսատանընե ր ի դ եւ որ լոյս տեսաւ 1828 թ* (**) : Նա– (•) Ա– Երիցեան, էջ 212 (**) Ներսէսը մտադիր էր մի պարբերական թ-երթ հրատարակելու, որի ծրազիրը մշակել էր մանրամասն: Գպրանոցի աշակերտները նիւթեր էին պատ¬ րաստում այդ պարբերականի համար։ քէուս–պարսկական պատերազմի պատնա– ոով նա մեկնեց Թիւիլիսից : Ափսոսելով պատրաստած նիւթերը՝ Ալամդարեանը Օրանցից կազմեց մի ժոդովսւծու «Երեիոոյրիք ՚Ներսիսեան դպրոցի» իւորազրով։ - 138 -
