ԻՋ
հանդէպ։ Աղբալեանի վստահ դատումը հերքումի ենթակայ չէ:
Բոլորովին տարբեր մօտեցում ունի զրախօս Ազբալեանը։ Իր առաջին պարտականութիւնը դիրքի ներկայացումն է կարելի հարազատութեամբ: Կու տայ նիւթը, կամփոփէ գլխաւոր գաղափարները եւ կարճ դատումներ միայն կ՚ընէ։ Մասնակի այս աշխատանքի ընթացքին չի մոռնար սակայն ընդհանուր մտահոգութիւնները, ներկայացուած գիրքը կը կապէ ժամանակաշրջանի հակումներուն, ընդհանրացումներ կ՚ընէ գրական շարժումի մասին, որուն կը պատկանի երկը, ինքն իր մէջ քննելէ վերջ կը քննէ նաեւ հանրային տեսանկիւնէն:2021 Այսպէս, օրը օ– րին | հեւ ի հեւ, մամանակի դրական րազկերակին ունկնդիր՝ Ազրալեան ատաղձ կը մատակարարէ գրականութեան պատմաբանին ւ Երբեմն ի՚նք էսկ կ՚օղտուի այդ ատաղձէն* համադրական ակնարկով մը շրջան մը կամ շարմում մը րնորոշելու համար : Այսպէս , 1913^ սհէԳ^Շ յետադարձ ակնարկով մը կը համադրէ անցնող տարուան ընթաց քին օրը օրին եղած՛ անջատ դատումները* ընդհանուր տարազ– ներ ու տակ յ Երբեմն ալ զրախօս ու ած ղ է բ քը առիթ կ ՝ ըէէա / գրադատական շատ կարեւոր սկղբ ունքներու ձեւակերպումին կամ արուեստի հրամայականներու բացատրու¬ թեան ։ Այսպէս, Հոլիս տեղի ունեցող էսայեան Աանուց Ա էութեան Սիրական աս– աո ւ լիսն եր ու առիթով Ազրալեան իր կարծիքը կուտայ գրադատի դերի եւ արուես¬ տին սւ կեանքին փոխադարձ յարաբերութեան մասին, Ա • ՚Լուկասեանի ք^աՀա– պետական տունկի առիթով կարճ ու սեղմ րառերով կու տայ մոդովրդական գրա¬ կանութեան բացատրութիւնը կամ Արամայիսի էՓորրիկ պատկերներու մտսին խօսելով* կը րնռրոշէ հանրօգուտ միտումին եւ արուեստի պահանջներուն յարա- րերոաքիէնը ։ Ո*–րիշ ատեննե ր զրախօս ուած ղՒ է՚մՐ պատճառ կը դառնա յ % որ Ազրալեան ընգհ. կարծիք յայտն է գրական երեւոյթի մը կամ հոսանքի մը մասին: Հ. Ն– Ա— կինեանի ՀԱկնարկէը պատճառ կ՚ըԱայ, որ հետաքրքրական վերլուծումը ընէ Մ ը~ խիթարեաններու կատարած գործին : կենդանի, հաղորդական, ջղուտ ու անմիջական* Աղրալեանէ դ րախօ սա կան¬ գերը , մասնաւ որարար 1912—14 է»/»քա^» աոօրեայ քննադատութեան լաւագոյն նը– կուտան մեղի։ Հոն Ազրալեան կրթիչէ, ուղղութիւն տուողի իր դերին մէէն է։ Գիտէ ք որ օրուան գրականութիւնը հրապարակ նետուող դիրքերով չէ՛ միայն, որ կը մշակուի, այլ նաեւ իր գրախօսականներով։ Ե*– անողո՛ք է երբ անհրամեչտ է ։ Սրբազան պարտականութիւն մը ունէ, պահա՛ կն է գրական պարտէզին. պէտք է արմատախիլ ընէ անպէտք ու վնասակար բոյսերը ել գուրգուրանքով խնամէ ար¬ մէ քաւորները է Արքան ալ շինի՛չ աշխատանքի կողմնակից ըԱայ ինք% կը հարուածէ անխնայ կերպով երբ անհրամեչտ ըլլայ։ Եւ շատ անգամ իր կարճ գրախօսականը անհամեմատ աւելի արմէ քաւոր կ * րլլա յ քան գրախօսուած հատորըյ Գրախօսական ա շ խտտանքը անուղղակի նպաստ մ րն է գրականութեան պատ— մութեան։ փանի մը առիթներով Ազրալեան իր ուղղակի նպա՛ստն ալ կը բերէ։ Երբեմն մասնաւոր հարց մը կ՚ուսումնասիրէ (^Գիւղացին՝ գրականութեան համեմատական վերլուծումով մը կը զբաղի կամ կը վերականգնէ կարեւոր իք"– ղ,.թխն յր–. Այ. րդարադ ային խանդավաո յայտնաբերողը եւ ի պաշտօնէ խիսսր
