Էջ:Թլկատինցի, Երկեր.djvu/8

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը հաստատված է
ԱՅԳԻԻՍ ՓՇԵՆԻՆ

Բոլոր գեղին բերանը ծամ ձութի պես կտրորվի Մըյրեի անունը, որի մասին գեղովին ալ առտվան, իրիկվան խել խոլ մտածությունն է թե՝ ծովերու ձկտիքն ալ եթե օր մը լեզու ելլեն ու մարդու հետ կամ մարդու վրա խոսիլ փորձեն, անոնք ալ անտարակույս, առաջին թոթովումով մը, այդ գիժ քածին միսը պիտի խածկռտեն իրավամբ։

Խորթ մայր մը՝ Մըյրե, գլխուն մազերեն մինչև ոտվներուն ըղունգը կարիճի պատմություն ունի։ Առջի էրիկը հող գերեզման ընելեն ետքը, տարի չի բոլորիր, նոր մը կգտնե, ու այս վերջինին խաղաղիկ երդիքին տակ ալ նույն արինբերան կնիկը կմնա։

Խրատ, թելադրութլուն չի բռներ այնպես, ինչպես հուլիսի կատղած օձերը տըլըսում չեն բռներ, ու փրփուրով ժանիքավորված շրթունքով մը գիշերի, ցորեկի պահանջն է որ՝ էրիկը առջի կնկանեն ունեցած որբ աղջիկը՝ հազիվ ութը-տասը տարեկան՝ տունեն դուրս վռնդե մեկ անգամ, տունեն դուրս հորերն ու ջուրերը, որպեսզի իրենք էրիկ կնիկ՝ միսի ըղունգի պես իրարու փակչին, իրար ճանչընան, ու երկուքը, ո՛չ երրորդ մը, մեկ մեկու դունչ ու շողինք լզելով՝ համտերտ կյանքը ապրին։ Հակառակ պարագային կըսե. «Հա, հա՛, երդում քեզի ան արևուն ու կանանչներուն վրա, որ տուն տեղ գլուխդ կհոսիմ, ու բուտիտ ալ կռնակը արընե շապիկ կհագցնիմ»։

Գըլեին ու Մըյրեին մեջ երկար, շատ երկար օրերով այս կռիվը միշտ լսողին ականջը կայրե թեև ու սիրտերու մեջ խըշխիշ ջուր մը վազցնե, բայց ո՞վ սիրտ կրնա ընել անոնց հասցեին բանաձև մը ապըսպրելու։ Մըյրեն կա բանին մեջ, շատերուն վախն է թե՝ այդ գեշ կնկան, այդ կովռծուծին շուքին վրա կոխողն անգամ յոթ տարի կդողցնե։ Աղջիկն ըսես, Կուլիկ, խելոքիք մրջյուն մըն է, մորուին ունքն ի վեր ալ չիշխեր հայիլ, ընկույզի պես կգլվի անոր ցցուցած բանտեղին ետևեն, ու նորեն կկոցի արագությունով, այդ մայր ըսված Քամոսուհիին դարձած, անոր նոր-նոր հրամանները կհասկնա։ Միշտ գերի ու գետնի հավասար, բայց Մըյրեն ամեն բանե ավելի լման ողջակեզի պահանջը կընե, իր հոեն, որբուկի հորմեն. «Դո՛ւրս, աղջիկդ դո՛ւրս ըրե, համառ մարդ, եթե լեռը չէր հավներ, դաշտը կար, դաշտը չէր հավներ, գերեզմանոցներն հերտկեր, ու եթե տակավին ատ տեղվանքներեն ալ ողջ տուն դառնա, ան ատեն իր մազերը իրեն կախաղանը կընեմ»։

Տատասկի մխոցներով այս սուր՝ ածելիի մը չափ սուր հայհուչներուն