Jump to content

Էջ:Իմամաթ.djvu/160

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված չէ

կաբարում, թաւիչ հագցնում, իսկ իւր մերկ ու րորիկ մատղաշներին գարի հացով էլ չի կարողանում սնուցանել—գա գիւ ղական համայնքն է։ Մէհմէդ-հահի Ռուււաց հետ կապած դաշնաղրի V յօդւածի ծանօթ ութեան մէկ ասւած է —թէ Իրանի կալւածներին տիրելու (յայտ^՞էաա) երեք կողմեր իրա-ւսլնք ունին.—ա, Պհտութիւնը, բ. Կապա/ատէրը և գ. համայնքը։ Կապալատէրը առանց սլետութեան ու ղիւղական համայնքի հաճութեան չի կարող կալւածքը փոխանցել մի ուրիշի»։—Գրական օրէնքի բացակայութեան, սլետութեան վար չութեան թուլութ եան, կալւած ատէրների անկօնտրօլ իշխանութեան շնորհիւ, թ էհ գիւղական համայնքի իրաւունքները կալւածների վրա ներկայումս գրեթէ բոլորովին ոչնչացած է, բայց ուժեղ շինականները շէրիաթի և խսոաններին հասցրած կաշառների շնորհիւ, երբեմն կարողանում են իրենց իրաւունքները սլաշապանել թոյլ կալւած ատէրների դէմ։ Այսպիսով ամէն մի կսզլածք—գիւղ, Րա*յի վերոգրեալ երկու տէրերը, ունի մի երրորդ տէր, թ էհ աննշան և կաշկանդված իրաւանքներով—Գխւյսւկուն համայնք բ։

7. Կալւածների վրա պետութեան իշխանութիւնը, շնոր հիւ օրէնքների բացակայութեան, տիրող անորոշականութ եան, պետական պաշտոնակալների անասելի տղիտութեան ու շա համոլութեան, ման ա լան ղ կա պա լա տէր—կալւած ատէրների խորամանկոլթեան, գրեթէ չէղոքա^սծ է։ Ոչ միայն գիւղա կան գործհրի, ժողովրդական վէճհրի ղատավարութիւնըէ պետական հարկի ու տուրքի դանձումը իրենց ձեռքն են ա ռել կալւած ատէրները, այլ մինչև անդամ գիւղհրի սահ մ աններում կատարւած քրէական գործհրը սրանք են վերկացնում ու խաղաղացնում։ Կարածատէրները պետութեան Հասանելի հարկը մտլիէի (ֆինանսական) պաշտօնակալին