Այս խնդիրը բացատրելու համար* հարկ համարեցի ընթերցողին ծանօթացնել Ատը սլա ա ականի ադմինիստրացիայի հ,ետ, որի մասին որոշ դաղափար կազմելուց յետոք հետաքր քրլողները իրանք էլ կարող են այդ մութ խնդիրը լուծել և որոշ եզրակացութեան հասնել։
1. Ինչպէս յայտնի է* պարսկական կառավարութիւնը դրե թէ կանոնաւոր զինւորական ոյժ չունի, նրա հեծելազորը լեռնական—ֆէօդալական անզուսպ բէդերի հրոսակային խըմ-բերից է կազմւած, իսկ ոասիկանութիւնը դեռ անդրկրհեղե՛ զեան սաղմային վիճակումն է։ Այս պարագան աւելի ևս զարմացնում է հետաքրքըւողներին, թէ ինչպէս պարսիկ պետական վարիչները կարողանում են ղսպել ընչաքաղցք ագէա և մոլի հպատակներինէ որ չեն յանղգնում մոտենալ անզէն ու թոյլ հայ քբիսաոնեա հպատակներին հարդելու և կողոպտե լու։ Առանց զինւորական ու ոստիկանական ոյժի մի թոյլ կա ռավարութիւն թնչպէս է սանձում ահաւոր մոլեռանդ աղղա բնակութիւնը և մոլեգնած պրոպագանդիստները այնպէս են սանձւած, որ չեն կարողանում նոյն իսկ որևէ աերրօր կատարելու…
2. Ատրպատականի—նոյնպէս ամրողկ Պարսկաստանի գրե՝ թէ բոլոր գիրդերը, մասնաւպւ սահմանափակ սեփականութիւն են կազմում։ Իսլամի հասկացողութ եամբ ամբողջ երկիրը՜ մուսուլման համայնքի ընդհանրական սեփականռւթիւնն է կազմում և ընդհան րութեան վերատեսուչը ամբողջ համայնական գոյքի իշխանը, տէրը, դատաւորը և ոստիկանն է* Որովհետև պետռւթեան ղեկավարը չի կարող ամէն մի գիւղի գործերը անձամբ վարել ու դատել։ Այդ պատճառով իւրաքան չիւր դիպ այդ պետի կողմից շնորհւած է որևէ խանի, որ իր անունով իշխէ» կառավարէ, բարենորոզէ, ղատէ, պատժէ
