րագրած մեծ տերությունները պարտավոր– վեցին հարգել Ավստրիայի անկախու– թյունն ու տերիտորիալ ամբողջակ սնու–^ թյունը, արգելել անշլյուսը, քաղ․ և տնտ․ դաշինքը Գերմանիայի հետ։ Այնուհետև ՍՍՀՄ և Ավստրիայի միջև կնքվեցին աոևտր․ (1955), հյուպատոսական ( 959), գիտ․ և մշակութ․ համագործակցության, տնտ․ և գիտատեխ․ համագործակցության, օդային հաղորդակցության, Ավստրիային գազ մատակարարելու և ՍՍՀՄ–ին խողո– վակ ու գազամուղի սարքավորում տրամա– դրելու (1968) մասին պայմանագրեր ու համաձայնագրեր։ 1970-ական թթ․ կնքվե– ցին աոևտր․, տնտ․, գիտատեխ․ և արդ․ համագործակցության նոր համաձայնա– գրեր, 1975–77-ի մշակութ․ և գիտ․ հա– մագործակցության ծրագիր, 19*1-ին՝ Ավստրիայի և ՍՍՀՄ–ի տնտ․, գիտատեխ․ և արդ․ համագործակցության (1981–90) զարգացման և խորացման ծրագիր։
ՍՈՎԵՏԱ–ԱՐԳԵՆՏԻՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱՁԱՅ–
ՆԱԳԻՐԵՐ։ Դիվանագիտ․հարաբերություն– ները հաստատվել են 1946-ին։ Ստորա– գրվել են աոևտր․ և վճարային ( 953), որը 1962-ին Արգենտինան չեղյալ 1; հա– մարել, Արգենտինային նավթարդ․ սար– քավորումների մատակարարման վերա– բերյալ համաձայնագրեր (1958)։ 1974-ին կնքվել են առևտրատնտ․ և գիսատեխ․ համագործակցության զարգացման, ծո– վային նավագնացության ևն համաձայնա– գրեր ու արձանագրություններ, ինչպես նաև Արգենտինայի կողմից Սովետ սկան Միությանը գյուղատնտ․ արտադրանք (1980) և միս (1981) մատակարս րելու մասին աոևտր․ պայմանագրեր։ ՍՈ ՎԵՏՍ–ԱՖՂԱՆ ԱԿԱՆ ՀԱՄԱՁԱՅՆԱ– ԳՐԵՐ։ Սովետական կառավարությունը առաջինը ճանաչեց (1919-ի մարտ) Աֆ– ղանստանի անկախությունը։ 1921-1 փե– տըրվարին կնքվեց բարեկամության պայ– մանագիր, որով և երկու երկրների միջև հաստատվեցին դիվանագիտ․ հարալերու– թյուններ։ Չեզոքության և փոխադսրձա– բար չհարձակվելու պայմանագրով ւ1926, փոխարինվեց նորով 1931-ին, երկար սձըգ– վեց 1975-ին) նախատեսվում էր չմիջամտել միմյանց ներքին գործերին, արգելվւ ւմ էր պայմանավորվող կողմերի տերիտււրիա– յում կողմերից մեկին թշնամի կազմա– կերպությունների և զինվ․ ջոկատնեւ ի գո– յությունը, կողմերից մեկի դեմ ոււ ղված դաշինքներին և համաձայնագրերին մաս– նակցելը, պահպանել չեզոքություն և ւրորդ տերության հետ կողմերից մեկի կո1ֆլիկ– տի դեպքում։ Ստորագրվել են սահւ՜անա– յին հարցերի, Կուշկա գետի ջրերի (գտա– գործման (1946), ապրանքափոխանակու– թյան և վճարումների (1950), Աֆղաէ ստա– նի տնտեսության զարգացման և նրան եր– կարաժամկետ վարկ տրամադրելու, օդա– յին հաղորդակցության (1956), ռադիոհե– ռագրական կապի (1959), մշակութ․ համա– գործակցության (I960), Աֆղանս ւոանի տնտ․ և տեխ․ զարգացման 2-րդ, 3-րդ և 4-րդ հնգամյակներում համագործակցելու մասին համաձայնագրեր (1961, 1968, 1972)։ 1973-ի հուլիսին Սովետական Միու– թյունը առաջինը ճանաչեց Աֆղանս լուսնի Հանրապետությունը, համատեղ հսյտա– րարության մեջ (1974) պատրաստակամու– թյուն հայտնեց պաշտպանել աֆղան, ժո– ղովրդի առաջադիմության ձգտումը, հար– գել նրա սուվերենությունը։ Կնքվեցին նոր համաձայնագրեր առևտրի, վճարումների, նավթամշակման գործարանի կառուցման, ճանապարհաշինության (1974), տնտ․ և տեխ․ համագործակցության (1975) մասին, ստորագրվեցին 1981–85-ի ապրանքա– շրջանառության վերաբերյալ համաձայ– նագրեր, հյուպատոսական կոնվենցիա, 1981–82-ի մշակութ․ և գիտ․ համագոր– ծակցության ծրագիր (1981)։
ՍՈՎԵՏԱ–ԲԵԼԳԻԱԿԱՆ ՀԱՄԱՁԱՅՆԱ– ԳՐԵՐ։ Դիվանագիտ․ հարաբերություննե– րը հաստատվել են 1935-ին, խզվել 1940-ի հուլիսին՝ Բելգիայի գերմանաֆաշիստ․ օկուպացիայի հետևանքով, վերականգնը– վել են 1941-ի օգոստոսին բելգ․ վտարան– դի կառավարության հետ։ Կնքվել են ժա– մանակավոր առևտր․ կոնվենցիա (1935), քաղաքացիների հայրենադարձության (1945), մշակութ․ համագործակցության (1956), օդային հաղորդակցության (1958), տնտ․ և գիտատեխ․ համագործակցության (1969) համաձայնագրեր, Րենիչյուքսի շրջանակներում՝ առևտր․ պայմանագիր և առևտրավճարային համաձայնագիր (1971), հյուպատոսական կոնվենցիա և ծովային (1972), տնտ․, արդ․, գիտ․ և տեխ․ համագործակցության (1974), շրջակա մի– ջավայրի պահպանության (1975) ևնի վե– րաբերյալ համաձայնագրեր։ 1978-ին ստորագրվեց մշակութ․ և գիտ․ համագոր– ծակցության 1979–80-ի ծրագիր, որը եր– կարաձգվեց 1981-ին, 1981-ին՝ առողջա– պահության և բժշկ․ գիտության ասպարե– զում համագործակցության համաձայնա– գիր։
ՍՈՎԵՏԱ–ԲԻՐՄԱՅԱԿԱՆ ՀԱՄԱՁԱՅՆԱ– ԳՐԵՐ։ Դիվանագիտ․ հարաբերություննե– րը հաստատվել են 1948-ին։ Կնքվել են առևտր․ պայմանագիր (1955), տնտ․ հա– մաձայնագիր (1957), որը նախատեսում Էր, որպես նվիրատվություն բիրմ․ ժողո– վըրդին, կառուցել տեխնոլոգիական ինաո․, հիվանդանոց, թատրոն, կուլտուրմարզա– կան համալիր, մասնագետներ և ուսուցիչ– ներ ուղարկել Բիրմա, ապահովել բիրմ․ ազգ․ կադրերի պատրաստում ՍՍՀՄ–ում (1961-ին ստորագրվեց օբյեկտների հանձ– նման ակտը)։ Ստորագրվել են նաև օդային (1970), Բիրմային մեքենաներ և սարքավորում, ԱԱՀՄ–ին բրինձ մատակա– րարելու համաձայնագրեր (1981), առևտր․ պայմանագիր (1972)։ ՍՈՎԵ ՏԱ–ԲՈՒԼՂԱՐ ԱԿԱՆ ՀԱՄԱՁԱՅՆԱ– ԳՐԵՐ։ Դիվանագիտ․ հարաբերություննե– րը հաստատվել են 1934-ին։ 1944-ի սեպ– տեմբերի 5-ին ԱԱՀՄ պատերազմ հայտա– րարեց Բուլղարիային, որը օգնում Էր ֆաշիստ․ Գերմանիային։ 1944-ի Սեպ– տեմբերյան ժողովրդական զինված ապըս– տամբության հաղթանակի օրը ՍՍՀՄ դադարեցրեց պատերազմը։ Դիվանագիտ․ հարաբերությունները վերականգնվեցին 1945-ի օգոստոսին։ 1948-ի մարտին կընք– վեց բարեկամության, համագործակցու– թյան և Փոխօգնության պայմանագիր 20 տարով։ Սոցիալիստական մյուս երկրների հետ ՍՍՀՄ ուԲուլղարիան 1949-ի հունվա– րին կազմեցին Տնտեսական փոխօգնու– թյան խորհուրդը։ Ստորագրվեցին հա– մաձայնագրեր Բուլղարիային տեխ․ օգ– նություն ցույց տալու (1948), գիտատեխ․ համագործակցության (1950), փոխադար– ձաբար ապրանքներ մատակարարելու (1954), մշակութ․ համագործակցության (1956) մասին ևն։ Սոցիալիստ, այլ երկրնե– րի թվում ՍՍՀՄ ու ԲԺՀ ստորագրեցին Վարշավայի պայմանագիր /955-ը։ Կնքվե– ցին նոր համաձայնագրեր Բուլղարիային երկարաժամկետ վարկ տրամադրելու (1964), մշակութ․ և գիտ․ համագործակցու– թյան (1966) վերաբերյալ։ 1968-ին կնքվեց բարեկամության, համագործակցության և փոխօգնության նոր՝ 20-ամյա պայմանա– գիր, ստորագրվեցին համաձայնագրեր 1971–75-ի ապրանքաշրջանառության, ԲԺՀ–ում արդ․ ձեռնարկությունների և այլ օբյեկտների կառուցմանն աջակցելու (1970) մասին ևն։ Վերջին շրջանի կարևոր համաձայնագրերից են՝ 1981–85-ի գի– տատեխ․ համագործակցության, նյութա– կան արտադրության տարբեր բնագա– վառներում մասնագիտացման և կոոպե– րացման ծրագրերն ու արձանագրություն– ները (1980)։
ՍՈՎԵՏԱ–ԳԵՐՄԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱՁԱՅՆԱ– ԳՐԵՐ։ Դիվանագիտ․ հարաբերություննե– րը հաստատվել են 1922-ի ապրիլին, Ռա– պալլոյի պայմանագրով։ Մինչ այդ կնքը– վել էր առևտրատնտ․ համաձայնագիր (1921-ի մայիս), որը նշանակում էր սովե– տական կառավարության ճանաչում դե– ֆակտո [Բրեստ–Լիտովսկի պայմանա– գրով (տես Բրեառի հաշտություն /9/8) հաստատված դիվանագիտ․ հարաբերու– թյունները գերմ․ կառավարությունը կո– պիտ կերպով խախտել Էր՝ զինված ին– տերվենցիա ձեռնարկելով Սովետական Ռուսաստանի դեմ։ Գերմանիայում 1918-ի Նոյեմբերյան հեղափոխությունից հետո ՀամԿԳԿ չեղյալ հայտարարեց Բրեստի հաշտության պայմանագիրը]։ 1925-ի հոկտ․ 12-ի պայմանագիրը բաղկացած Էր մի շարք համաձայնագրերից (անա․, եր– կաթուղային, ծովագնացության, հարկե– րի, արդ․ սեփականության պահպանման ևն)։ Հետագայում այդ պայմանագիրը լրացվեց մի առանձին արձանագրությամբ (1928)։ 1926–32-ին սովետա–գերմ․ գոր– ծարար կապերը լայն թափ ստացան։ 1926-ի բարեկամության և չեզոքության պայմանագիրը հաստատեց, որ փոխհարա– բերությունների հիմքը Ռապալլոյի պայ– մանագիրն Է։ Սակայն Հիտլերի իշխանու– թյան գլուխ անցնելով (1933)՝ սովետա– գերմ․ հարաբերությունները շեշտակիո– րեն վատացան։ Որոշ դրական նշանակու– թյուն ունեցան 1935-ի և 1939-ի առևտր․ համաձայնագրերը։ 1939-ի մարտին ՍԱՀՄ հայտարարեց, որ չի ճանաչում Գերմա– նիայի կողմից Չեխոսլովակիայի զավթու– մը։ Մյունխենյան գործարքը (տես Մյուն– խենի համաձայնագիր /938) և Մոսկովյան բանակցություններ 1939-ը ցույց տվեցին, որ Մեծ Բրիտանիան, Ֆրանսիան և Լե– հաստանը չեն ցանկանում համագործակ– ցել ՍՍՀՄ–ի հետ ֆաշիստ, ագրեսորնե– րին սանձելու հարցում։ Արմ․ տերություն– ները ձգտում էին ագրեսիան ուղղել Աո– վետական Միության դեմ։ Երկու ճակատով պատերազմի (Եվրոպայում և Հեռավոր Արևելքում) հեռանկարի դեմ հանդիման
