Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 13.djvu/294

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված չէ

Հ Ս Ս Հ–ու մ կատարված շինմոնտաժային աշխատանքների վալը (մլն ո․ համադրելի գներով) Աղ․ 2 ծ ա– Շինմոնտաժային աշխա– տանքներ Պետ․ և կոոպերատիվ ձեռնարկություններում և կազմակերպություն– ներում ջ £ Կոլտնտեսությունում 2․ Հ Աեւիական տներում ու բնակարաններում բնակ– չության կատարած 1921–85 թթ, 18328 16679 796 853 1921–28 թթ․ (առանց 4-րդ եռամսյակի) 22 8 – 14 1-ին հնգամյակ 59 50 6 3 2-րդ հնգամյակ 165 139 21 5 3-րդ հնգամյակի 3 և կես տարի 178 135 34 9 այդ թվում՝ 1940-ին 51 37 12 2 1941-ի հուլիսի 1-ից մինչև 1946-ի հունվ․ 1-ը 145 86 49 10 4-րդ հնգամյակ 323 237 55 31 5-րդ հնգամյակ 539 416 68 55 6-րդ հնգամյակ 997 808 88 101 այդ թվում՝ 1960-ին 259 214 22 23 7-րդ հնգամյակ 1684 1500 76 108 այդ թվում՝ 1965-ին 424 386 15 23 8-րդ հնգամյակ 2702 2508 79 115 այդ թվում՝ 1970-ին 659 617 17 25 9-րդ հնգամյակ 3515 32752 105 135 այդ թվում՝ 1975-ին 739 694 22 23 10-րդ հնգամյակ 3792 3565 115 112 այդ թվում՝ 1980-ին 795 750 24 21 11-րդ հնգամյակ 4207 3952 100 155 այդ թվում՝ 1981 թ․ 823 780 19 24 1982 թ․ 792 750 20 22 1983 թ․ 783 733 19 31 1984 թ․ 879 822 22 35 1985 թ․ 930 867 22 41 շուրջ 150 նոր ձեռնարկություն։ Շարք մտան Սևանի, Դյումուշի, Ագարակի, Արե– նիի, Հոկտեմբերյանի, Ջերմուկի, Ջրա– junjiji, чшрцШфи]), Ար գնա, Աթարբեկ– յանի հէկերը, Երևանի «Պոլիվինիլացե– տատ», «էլեկտրաճշգրիտսարք», ավտո– նորոգման, հիդրոպոմպերի, էլեկտրալամ– պերի, էլեկտրաապարատների, ֆրեզերա– յին հաստոցների, ««Հիդրոհաղորդակ», ռե– լեի, «Հաստոցանորմալ», կիսահաղորդչա– յին տեխնիկայի, գեղարվեստական ժա– մացույցների, էլեկտրատեխնիկական, հըղ– կող հաստոցների, «Ալմաստ», ավտոբար– ձիչների, քիմռեակտիվների, դաշնամուրի, Քանաքեռի ալյումինի, Լենինականի միկ– րոէլեկտրաշարժիչների, սարքաշին․, Կի– րովականի տրիկոտաժի, քիմ․ մանրաթե– լերի, Գորիսի տրիկոտաժի, միկրոշարժիչ– ների, Քաջարանի պղնձամոլիբդենային, Թումանյանի, Բերդի մահուդի, Սևանի էլեկտր, գործադիր մեխանիզմների, ծխա– խոտի ֆերմենտացիոն, Չարենցավանի ներտաշ հաստոցների, գործիքաշինական, Արզնու ճշգրիտ տեխ․ քարերի, Իջևանի գորգերի արտադրության, Արթիկի վա– կուումային էլեկտրավառարանների, Կա– մոյի կաբելի, սարքաշին․ ձեռնարկու– թյունները ևն։ Այդ հնգամյակներին կա– ռուցվեցին նաև սննդի, փայտամշակման, շինանյութերի արդյունաբերությունների բազմաթիվ ձեռնարկություններ։ 1965–80-ին կապիտալ ներդրումները ուղղված էին ինչպես գործող ձեռնարկու– թյունների ընդլայնմանն ու վերակառուց– մանը, տեխ․ վերազինմանը, արտադրու– թյան մեքենայացմանն ու ավտոմատաց– մանը, այնպես էլ նորերի կառուցմանը։ 9-րդ հնգամյակում (1971–75) արդ․ շի– նարարությունում ավելի մեծ չափերով սկսեցին կիրառվել արդ․ շենքերի ծած– կերի կոնվեյերաբլոկային, բարդ ագրե– գատների խոշորաբլոկային կոնստրուկ– ցիաների և սարքավորումների համատեղ– ված մոնտաժումը։ Տարածում ստացան կառույցների ցցահիմքերի ստեղծման նոր եղանակը, օբյեկտների և խոշոր արդ․ համալիրների շինարարության նախա– պատրաստման, կազմակերպման և ղե– կավարման հանգուցային նոր մեթոդներ։ 10-րդ հնգամյակում (1976–80) նշանակա– լիորեն ավելացան գործող ձեռնարկու– թյունների վերակառուցման և ընդարձակ– ման կապիտալ ներդրումները։ 9-րդ և 10-րդ հնգամյակներում կառուցվեցին և շահագործման հանձնվեցին 74 խոշոր ձեռնարկություններ։ Շարք մտան Հայկ․ ատոմակայանը, Հրազդանի պշէկը, Շամբի հէկը, Երևանի, Աբովյանի և Ղա– փանի երկաթբետոնե կոնստրուկցիանե– րի, Աբովյանի կենսաքիմ․ պատրաստուկ– ների, Չարենցավանի լիգինի, Նուռնուսի քարի մշակման գործարանները, էջմիած– նի խոշորապանել տնաշինական, Մասիսի թեփասալերի, Ջրվեժի գաջի, Հոկտեմբեր– յանի պահածոների ապակե տարաների կոմբինատները ևն։ Այդ հնգամյակներում կառուցվեցին նաև սննդի, փայտամշակ– ման և այլ բնագավառի բազմաթիվ ձեռ– նարկություններ ։11-րդ հնգամյակում (1981–85) կառուց– վեցին և շահագործման հանձնվեցին Երե– վանի և Լենինականի խոշորապանել տնա– շինական, Բալահովիտի հավաքովի եր– կաթբետոնե կոնստրուկցիաների, Ապա– րանի քիմ․ մաքրող միջոցների, Սարալի– կի բամբակամանվածքային, Երևանի J4S 1 կոշիկի ֆաբրիկաները և այլ ձեռնարկու– թյուններ։ Գյուղական շինարարություն Առաջին 3 հնգամյակներում Հայկական ՍՍՀ–ում, հողօգտագործման կոլեկտիվ ձևի զարգացման և գյուղում սոցիաւիս– տական ապրելակերպի ձևավորման պրո– ցեսներում կարգավորվեց գյուղ, վայրե– րի կառուցապատումը։ Գյուղերում շա– հագործման հանձնվեցին անասնապահա– կան շենքեր, պահեստներ, սիլոսային կառույցներ, նորոգման արհեստանոցներ, ինչպես նաև մշակույթի տներ, խանութ– ներ, դպրոցներ, բնակելի տներ ևն։ 1921 – 1985-ին ՀՍՍՀ գյուղատնտեսության մեջ կապիտալ ներդրումները կազմել են 5527 մլն ռ․։ 1960-ական թթ․ սկսած կըտ– րուկ ավելացել է պետ․ կապիտալ ներ– դրումների տեսակարար կշիռը։ Գյուղա– տնտեսության մեջ կապիտալ ներդրում– ների ընդհանուր ծավալի 84% –ը կազմել է արտ․ նշանակության օբյեկտներինը (ջրա– տընտ․ շինարարություն, գյուղատնտ․ մե– քենաների ձեռքբերում, անասնապահա– կան շենքերի կառուցում, բազմամյա տըն– կարկների ստեղծում, գյուղատնտեսու– թյան էլեկտրիֆիկացում ևն)։ 1921–40-ին գործարկվեցին Նալբանդի, Շիրակի, Սար– դարապատի (վերակառուցում) և այլ ջը– րանցքներ։ 1946–85-ին գյուղատնտ․ ար– տադրության մեջ ընդգրկվեցին 217,8 հզ․ հա ոռոգելի հողեր (11-րդ հնգամյակում՝ 32,9 հզ․ հա)։ Նույն ժամանակամիջոցում շահագործման հանձնվեցին Արզնի–Շա– միրամի, Թալինի, Նոյեմբերյանի, Կո– տայքի ջրանցքները, Արևշատի ջրհան կայանը, Ապարանի, Ախուրյանի, Ազա– տանի, Տավուշի, Զողազի ջրամբարները ևն։ Հետպատերազմյան տարիներին ընդ– լայնվեց սովետական տնտեսությունների և կոլտնտեսությունների արդ․ և տնտ․ օբյեկտների շինարարությունը։ 1971– 1985-ին կառուցվեցին և շահագործ– ման հանձնվեցին խոշոր եղջերավոր (243,5 հզ․), մանր եղջերավոր (376 հզ․) կենդանիների, խոզերի (91 հզ․), թռչուն– ների (851 հզ․) անասնապահական շեն– քեր (ներառյալ մեքենայացված ֆերմա– ները և համալիրները)։ Գյուղ, վայրերում ծավալվեց նաև պետ․, անհատական բնակարանային շինարա– րությունը։ Սովետական տնտեսություննե– րը, ինչպես նաև կոլտնտեսություններն իրենց հասարակական ֆոնդերի հաշվին կառուցեցին կուլտուր–կենցաղային նշա– նակության օբյեկտներ, հանրակրթական դպրոցներ, նախադպրոցական հաստա– տություններ, հիվանդանոցներ ևն։