Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 13.djvu/327

Ազգանուն, անուն, հայրանուն Բնագավառը Թղթակից անդամ Իսկական անդամ Իսագուլյանց Վաչե Հովհաննեսի (1893 – 1973) քիմիա 1943 Իսահակյան Ավետիք Սահակի (1875–1957) գրականություն – 1943 Խաչատրյան Արամ Եղիայի (1903 – 78) երաժշտություն – 1963 Խաչիկյան Լնոն Ստեփանի (1918–82) պատմություն 1963 1971 Կասյան Մարտին Վահանի (ծն․ 1905) մեխանիկա 1953 195 G Կարապետյան Աահակ Կարապետի (ծն․ 1906) ֆիզիոլոգիա – 1943 Կարինյան (Գաբրիելյան) Արսաշես Բա1ասիի պատմություն – 1956 (1886-1982) Կոշտոյանց Խաչատուր Սեդրակի (1900–61) ֆիզիոլոգիա – 1943 Հակոբյան Ալեքսանդր Արշակի (1890–1971) մեխանիկա – 1943 ^ամբարձումյան Ռուբեն Վիկտորի (ծն․ 1941) մաթեմատիկա 1982 1986 Տամբարձումյան Սերգեյ Ալեքսանդրի (ծն․ 1922) մեխանիկա 1956 1965 Համբարձումյան Վիկտոր Համազասպի* (ծն․ 1908) աստղաֆիզիկա t 1943 ’՝Հասրաթյան էզրաս Հասրաթի (1903 – 81) ֆիզիոլոգիա t 1947 Հարությունյան Նագուշ Խաչատուրի (ծն․ 1912) մեխանիկա – 1950 Հովհաննիսյան Աբգար Ռուբենի (ծն․ 1908) պատմություն – 1947 Հովհաննիսյան Աշոտ Գարեգինի (1887 – 1972) պատմություն t 1960 Հովհաննիսյան նեոն Անդրեասի (1885–1970) բժշկություն – 1943 Ղազարյան Վահան Հովսեփի (ծն․ 1918) բուսաբանություն 1971 1974 Ղանալանյան Արամ Տիգրանի (1909 – 83) գրականություն 1965 1977 Ղարիբյան Արարատ Սահակի (1899–1977) լեզվաբանություն 1947 I960 Ղաիիբյան Գրիգոր Մարգարի (ծն․ 1924) ֆիզիկա 1963 1971 Ղարիբշանյան Գնորգ Բագրատի (ծն․ 1920) պատմություն 1965 1971 Ղափանցյան Գրիգոր Այվազի (1887 – 1957) լեզվաբանություն t 1943 Մալխասյան Ստեփան Սարգսի (1857–1947) լեզվաբանություն t 1943 Մաղաքյան Հովհաննես Գևորգի (1914–82) երկրաբանություն t 1948 Մանանդյան Հակոբ Համազասպի (1873 – 1952) պատմություն t 1943 Մանվելյան Մանվել Գարեգինի (1913–85) քիմիա 1956 1963 Մարգարյան Բենիամին Եղիշեի (1913–85) աստղագիտություն 1965 1971 Մացոյան Ստեփան Գրիգորի (ծն․ 1923) քիմիա 1974 1982 Մելիք–Օհանշանյան Կարապետ Աղաբեկի բանասիրություն t 1965 (1893-1970) Մերգելյան Սերգեյ Նիկիտի (ծն․ 1928) մաթեմատիկա 1953 1956 Միրզաբեկյան էմիլ Հայկի (1922 – 80) ռադիոֆիզիկա 1971 1974 Մկրտչյան Սերգեյ Սեդրակի (1911–74) երկրաբանություն 1956 Մնջոյան Արմենակ Լևոնի (1904–70) քիմիա 1950 1953 Նազարով Արմեն Գևորգի (1908–83) երկրաբանություն 1945 1960 Նալբանդյան Արամ Բագրատի (1908–87) քիմիա 1960 1963 Ներսիսյան Մկրտիչ Գեղամի (ծն․ 1910) պատմություն 1950 Շահինյան Արտաշես Լիպարիտի (1906–78) մաթեմատիկա 1945 1947 Չայլախյան Միքայել Քրիստափորի (ծն․ 1902) բուսաբանություն 1971 Պաֆենհոլց Կոնստանտին Նիկոլաևիչ (1893– 1983) երկրաբանություն t 1943 Պետրոսյանց Անդրանիկ Մելքոնի (ծն․ 1906) ատոմային էներգետիկա 1977 1982 Պիոտրովսկի Բորիս Բորիսովիչ (ծն․ 1908) պատմություն 1964 Ջահուկյան Գևորգ Բեգլարի (ծն․ 1920) լեզվաբանություն 1968 1977 Ջրբաշյան էդուարդ Մկրտչի (ծն․ 1923) գրականություն 1974 1982 Ջրբաշյան Մխիթար Մկրտչի (ծն․ 1918) մաթեմատիկա 1953 1956 Սահակյան Գուրգեն Աերոբի (ծն․ 1913) ֆիզիկա 1965 1982 Սարգսյան Գագիկ Խորենի (ծն․ 1926) պատմություն 1974 1986 Սարգսյան Ֆադեյ Տաճատի (ծն․ 1923) հաշվոդական տեխնիկա 1971 1977 Սարյան Մարտիրոս Սարգսի (1880 – 1972) արվեստ – 1956 Սիսակյան Նորայր Մարտիրոսի (1907–66) Սեակ (Գրիգորյան) Գուրգեն Գրիգորի (1904– կենսաքիմիա լեզվաբանություն – 1965 1981) 1956 1971 Վարդանյան Սարգիս Համբարձումի (ծն․ 1917) քիմիա 1971 1977 Վարդապետյան Տամլետ Հարությունի (ծն․ ֆիզիկա 1963 1977 1927) Տեր–Միքայելյան Միքայել Լեոնի (ծն․ 1923) ֆիզիկա 1963 1982 Տերտերյան Արսեն Հարությունի (1882 – 1953) գրականություն – 1943 Բոթանյան Միքայել Խաչիկի (ծն․ 1927) տնտեսագիտություն 1977 1986 Օրբելի Լեոն Աբգարի (1882–1958) ֆիզիոլոգիա _ 1943 Օրբելի Հովսեփ Աբգարի (1887–1961) հայագիտություն 1943 Ֆանարջյան Բարդուղիմեոս (Վարֆոլոմեյ) բժշկություն 1945 1956 Արտեմի ( 1898–1976) Ֆանարշյան Վիկտոր Բարդուղիմեոսի (Վար– ֆիզիոլոգիա 1974 1982 ֆոլոմեյի) (ծն․ 1929) • Արտասահմանյան երկրների ԳԱ թղթ․ կամ իսկական անդամ ՀՍՍՀ ԳԱ սաեղծումով հայկ․ գիտությու– նը թևակոխեց զարգացման նոր շրջան։ Ընդարձակվեցին ԳՀ ուղղություններն ու պրոբլեմները, հիմնվեցին գիտ․ նոր հաս– տատություններ։ Ավանդական գիտ․ ուղ– ղությունների հետ մեկտեղ լայն զարգա– ցում ապրեցին աստղագիտությունը, ֆի– զիկան, մաթեմատիկան, մեխանիկան, քիմիան, ֆիզիոլոգիան, կենսաքիմիան, էլեկտրատեխնիկան և գիտության այլ ճյուղեր։ ՀՍՍՀ ԳԱ ենթարկվում է Հայկ․ ՍՍՀ Մի– նիստրների խորհրդին, իսկ գիտաստեղ– ծագործական առումով՝ նաև ՍՍՀՄ ԳԱ–ին։ ԳԱ բոլոր ղեկավար մարմիններն ընտըր– վում են։ Բարձրագույն մարմինն ակա– դեմիկոսների և թղթ․ անդամների ընդ– հանուր ժողովն է։ Վերջինս սահմանում է գիտ․ գործունեության ուղղությունները, լուծում կազմակերպական գլխավոր հար– ցերը, քննարկում գիտ․ և գիտակազմա– կերպական կարևոր պրոբլեմները, ընտ– րում իր իսկական անդամներին, թղթ․ անդամներին, արտասահմանյան ան– դամներին ն պատվավոր անդամներին։ Ընդհանուր ժողովն ընտրում է ԳԱ պրե– զիդենտ, փոխպրեզիդենտներ, ակադեմ․- քարտուղար, ԳԱ նախագահություն։ Ընդ– հանուր ժողովների միջև ընկած ժամա– նակաշրջանում ԳԱ գործունեությունը ղե– կավարում է նախագահությունը՝ պրեզի– դենտի գլխավորությամբ։ ՀՍՍՀ ԳԱ կազմի մեջ են մտնում իս– կական անդամները (ակադեմիկոսներ), թղթ․ անդամները և ԳՀ հիմնարկների գիտ․ աշխատողները։ ԳԱ իսկական ան– դամներ և թղթ․ անդամներ են ընտրվում այն գիտնականները, որոնք ունեն ծանրա– կշիռ գիտ․ վաստակ, առաջնակարգ գիտ․ նշանակություն ունեցող աշխատություն– ներ ևն։ Պատվավոր անդամ են ընտրվում գիտության մեջ մեծ վաստակ ունեցող ՍՍՀՄ առանձին գիտնականներ։ Արտա– սահմանյան անդամներ են ընտրվում նույնպես իրենց գիտ․ ուսումնասիրու– թյուններով ճանաչում գտած մասնագետ– ները։ ՀՍՍՀ ԳԱ ունի 45 իսկական անդամ, 60 թղթ․ անդամ, 3 պատվավոր անդամ և 2 արտասահմանյան անդամ (1 հունվ․, 1987)։ ԳՀ հիմնարկներում աշխատում են 3179 գիտաշխատող, որից 187 գիտ․ դ–ր և 1058 գիտ․ թեկնածու։ ԳԱ գործունեու– թյան մեջ մեծ տեղ է գրավում գիտ․ կադ– րերի պատրաստումը (հիմնականում աս– պիրանտուրաներում)։ ԳԱ բաղկացած է բաժանմունքներից, որոնք միավորում են գիտության մեկ կամ մի քանի հարակից ճյուղերի ԳՀ հիմնարկ– ներ։ Բաժանմունքները գիտաստեղծագոր– ծական առումով կազմակերպում են իրենց տնօրինության տակ գտնվող գիտ․ հիմ– նարկների, գիտության տվյալ ճյուղի գծով կատարվող աշխատանքները և դրա հա– մար հաշվետու են ակադեմիայի ընդհա– նուր ժողովին ու նախագահությանը։ Բա– ժանմունքների ընդհանուր ժողովները քննարկում են գիտության զարգացման սկզբունքային հարցեր, պլանավորում գիտ․ հետազոտությունները, մշակում դը– րանց արդյունքները ժողտնտեսության և կուլտուր․ շինարարության մեջ ներդնե–