Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 13.djvu/562

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված չէ

կերտվածքների յուրովի «տարածականու– թյունը» խթանում են պլաստիկական ձևի էական փոխակերպմանը և հետաքրքրու– թյուն առաջացնում ոճավորման հանդեպ։ Այս կապակցության մեջ պետք է դիտել 1960-ական թթ․ դեկորատիվ ռելիեֆի զար– գացումը (Ա․ Հարությունյանի՝ Գ․ Սուն– դուկյանի անվ․ Երևանի ակադեմիական թատրոնի շենքի, էրեբունի թանգարանի * Սարդարապատի հերոսամարտի հուշահա– Դ․ Դ ա ն ի և լ– յ ա ն․ «Հրա– ժեշտ» (1965, հրա– կավ, Կամոյի թատրոնի ճեմա– սրահ) Ս․ Բաղդ ա– ս ա ր յ ա ն․ հու– շարձան հայրե– նական պատե– րազմում զոհված չարդախլուեցի մարտիկներին (1970, կոՓածո պղինձ, գ․ Չար– դախլու, Ադրբ․ ՍՍ^Տ Հ?ամխորի շրշան) մալիր ի քանդակազարդումները, մա– սամբ% Ա, Հովսեփյանի, Ա․ Շիրազի և ուրիշների ստեղծագործությունները)։ Սկսած 1950-ական թթ, «հրապարակ–մռ– նումենւո» դասական սխեման ավելի ա զատ մեկնություն է ստացել (Ե․ Քոչարի «Սա– սունցի Դավիթը», 1959, Ա․ Հովսեփյանի «Ալեքսանդր Թամանյանը», 1974, Ն․ Նի– կողոսյանի «Միքայել Նալբանդյանը», 1966, բոլորն էլ՝յ Երևանում, ևն)։ Դինամի– կայով, արաահայտչականությամբ լի հու– շարձանների հետ զուգահեռաբար ստեղծն վել են դեկորատիվ բնույթի արձաններ Ц․ Հունան– յ ա ն․ «Քարանձա– վային քաղաք» (1971, նկարչի ււեփականու– թյունը) Կ․ Տ ի ր ա ա ու ր– յ ա ն․ Ա․ Իսա– հակյանի դիմանը– կարը (1972) Վ․ Շաքար– յ ա ն․ Վլադիմիր Ֆավորսկու դի– մանկարը (1972, ՀՊՊ, Երեան) (Ռ․ Քյուրքչյանի «Վերածնունդ», Հ․ Սի– մոն յանի «Վանեցի աղջիկը», ևն)։ 1950–60-ական թթ․ մեծ բազմազանու– թյան է հասել գրաֆիկան։ Հ․ Կոշոյանի հայկ․ ժող․ հեքիաթների հիասքանչ պատ– կերազարդումների (1955) հետ միաժամա– նակ ստեղծվել են Դ․ Իոսնջյանի՝ դրամա– տիկական գործողությամբ հագեցված պատկերազարդումների շարքերը, է․ Իսա– բեկյանի՝ Դ․ Դեմիրճյանի «Վարդանանք» է․ Բ ա ժ բ և ու կ– Մ և ւ ի ք յ ա ն․ «Վարուժանը և Ջուլին» (1973, ՀՊՊ, Երևան) վեպի ջրաներկով արված նկարները ևն։ Զարգացել է նաև հաստոցային գրաֆի– կան՝ օֆորտ, լինոՓորագրություն, փայ– տափորագրություն (Ռ․ Բեդրոսով, Վ․ Այ– վազյան և ուրիշներ)։ Թատեր․ ձևավորման արվեստում աչքի են ընկել Խ․ Եսայանը, Կ․ Մինասյանը, Սարգիս Արուտչյանը, Մ․ Սվախչյանը, Վ․ Վարդանյանը։ 1950-ական թթ․ աշխուժացել է հետա– քրքրությունը նաև դեկորատիվ–կիրառա– կան արվեստների նկատմամբ։ Տակավին 1937-ին կազմակերպված ժողստեղծագոր– ծության տան շուրջը համախմբվող ժող․ վարպետների հետ միաժամանակ հանդես են եկել պրոֆեսիոնալ ստեղծագործողներ, որոնք ձգտել են վերածնել խեցեգործու– թյան, ոսկերչության, ջուլհակության, գորգագործության ավանդական ձևերը։ Կիրառական արվեստի նկատմամբ առա– ջացած հետաքրքրությունը պայմանավոր– ված էր նաև սովետական ճարտ–յան՝ սկսած 1955-ից արմատական վերափո– խումներով՝ նրա նոր ուղղվածությամբ դեպի զանգվածային բնակելի շինարարու– թյունը։ Ավանդական կավը, մետաղը, փայտը դարձել են ճարտ․ ինտերիերի ձևա– վորման նախասիրված նյութերը։ Ի»եցե– գործ–նկարիչներ Հ․ Սիմոնյանը, Ռ․ Շահ– վերդյանը, Հ․ Բդեյանը որոնում էին ավան– դական ձևերի նոր մարմնավորումներ։ Դեկորատիվ կահ–կարասին, քանդակն ու նկարազարդ պաննոն լայնորեն տարած– վել են կենցաղում։ Այդ գործերը ստեղծ–, վել են եզակի կամ ոչ մեծ քանակով բազ– մացվել Հայաստանի գեղարվեստական ֆոնդի արհեստանոցներում։ «Հայգորգ» միավորումը, ուր հիմնարկման սկզբից ստեղծագործել են նկարիչներ Տ․ Քեշիշ– Մ․ Պետրոսյան․ «Տրապիզոնցիների պարը» (1974, նկարչի սեփականությունը, Երե– վան) Տ․ Ա ն ա ն ի կ յ ա ն․ «Պոլոզ Մուկուչը» (1973, Ժամանակակից արվեստի թանգարան․ Երևան)