Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 13.djvu/653

20–8 Տիգրան Դ՜ի գահակալությունը։ 8–5 Տիգրան Դ և էրատոն Մեծ Հայքի թագավոր ու թագուհի։ 5-2 Սրտավազդ Դ–ի գահակալությունը։ Մ․ թ․ 6 Օգոստոս կայսրը Մեծ Հայքի թագավոր նշանակեց Հրեաստանի թագավոր Հերով– դես Ա Մեծի թոռանը՝ Տիգրան Ե–ին։ 6-11 Էրատոն թագուհի (երրորդ անգամ)։ 11 –16 Վոնոն Արշակունին Մեծ Հայքի թագավոր; 12–38 Արտավան III Պար թնաս տանի արքայից արքա, Արշակունյաց հարստության կըրտ– սեր ճյուղի հիմնադիրը։ 18–ՅՀ Պոնտոսի Պուեմոն թագավորի որդի Ջե– նոն–Արտաշեսը Մեծ Հայքի թագավոր։ 34–35 ՊարթԱաց Արտավան III թագավորի որդի Արշակ U-ն Մեծ Հայքի թագավոր։ 35–37 Իբերիայի Փարսման թագավորի եղբայր Միհրդատը Մեծ Հայքի թագավոր։ 37 Հռոմա–պարթեական պայմանագիրը ն Հա– յաստանի տարածքային կորուստները։ 47-51 Միհրդատը վերստին Մեծ Հայքի թագավոր։ 51–53 Փարսմանի որդի Հռադամիզդը Մեծ Հայքի թագավոր։ 52 Հայ–պարթևական համաձայնությունը։ Տըր– դատ Արշակունոլ գւխավորությամբ հայ– պարթնական զորքի մուտքը Հայաստան։ 54–63 Հայերի և պարթևների տասնամյա պատե– րազմը "Հռոմի դեմ։ 55 ԾոՓքի անշատումը Մեծ Հայքից և առանձին թագավորության հիմնադրումը։ 58–59 Կորբուլոնի արշավանքը Հայաստան և Արտաշատ մայրաքաղաքի ավերումն ու հրկիզումը։ Տիգրանակերտի գրավումը։ 60-61 Հռոմի դրածո Տիգրան Զ Մեծ Հայքի թա– գավոր։ Տիգրանակերտի հռչակումը մայ– րաքաղաք։ 61 աշուն Պետոսի արշավանքը Հայաստան։ 62 Հռոմեական զորքի ծանր պարտությունը հայ–պարթեական ուժերից Հոանդեայում։ 64 Հռանդեայի պայմանագիրը։ 66 Տրդատ Ա–ի թագադրության արարողությու– նը Հռոմում և վերադարձը Հայաստան։ 75–110 Աանատրուկի գահակալությունը։ Մծուրն քաղաքի կառուցումը։ 110–113 Աշխաղարը (Շիդար) Մեծ Հայքի թագավոր։ 116-144 Վաղարշ Ա–ի գահակալությունը։ Վաղար– շապատ քաղաքի կառուցումը։ 144–161 Կոմմագենեի Երվանդունիների արքայա– տան շառավիղ Մոհեմոսը Մեծ Հայքի թա– գավոր։ 161 – 163 Բակուր Արշակունին Մեծ Հայքի թագա– վոր, Վաղարշ Գ–ի դրածո։ 163 Արտաշատի գրավումը U ավերումը հռոմեա– ցիների կողմից։ 164 – 186 Մոհեմոսը Մեծ Հայքի թագավոր երկրորդ անգամ։ 186-198 Վաղարշ Բ Արշակունու գահակալությունը։ Հայ Արշակունիների ինքնուրույն արքա՜ յատան հիմնումը։ 211–259 նոսրով Ա Մեծի գահակալությունը։ 215 Կարակալայի արշավանքը Ասորիք և Հա– յաստան, Իոսրով Ա Մեծի ձերբակալությու– նը։ Հայերի ապստամբությունը։ 23Հ–245 Հայ ժողովրդի պայքարը Արտաշիր I-ի և Շապուհ I-ի դեմ։ 253 Սասանյանները գրավեցին Հայաստանը։ 261–293 Պարսկական տիրապետությունը Հայաս– տանի մեծագույն մասում։ 287-330 Տրդատ Գ Մեծը Հայաստանի թագավոր։ 298 Մծբինի 40-ամյա դաշնագիրը։ 301 Քրիստոնեությունը Հայաստանում ճանաչ– վեց պետական կրոն։ 330–338 Ւտսրով Բ Կոտակի գահակալությունը։ 337 Պարսկական զորքերի ներխուժումը Հա– յաստան և նրանց պարտությունը։ 338–350 Տիր անի գահակալությունը։ 350–368 Արշակ Я-ի գահակալությունը։ 364-378 Հայ ժողովրդի քաջարի պայքարը Սասան– յան Պարսկաստանի ներխուժումների դեմ։ 370-374 Պապի գահակալությունը։ 371 Պարսկական զորաբանակի շախշախումը Զիրավի ճակատամարտում։ 374-378 Վարազդատի գահակալությունը։ 378–387 Արշակ Գ–ի գահակալությունը։ 385/387 Հայաստանի բաժանումը Պարսկաստանի և Հռոմի միշև։ 385–389 Ւտսրով Գ Հայաստանի՝ Պարսկաստանի տիրապետության տակ անցած մասի թա– գավոր։ 389-414 Վռամշապահի գահակալությունը։ 405 Մեսրոպ Մաշտոցը ստեղծեց հայկական գրերը։ 422–428 Արտաշես գ Արշակունու գահակալությունը։ 443–451 Վասակ Սյունին Հայաստանի մարզպան։ 450-451 Հայոց պատերազմը Սասանյան Պարսկաս– տանի դեմ։ 451, մայիսի 26 Ավարայրի ճակատամարտը՝ Վարդանանց հերոսամարտը։ 464-482 Ատրվշնասպը Հայաստանի մարզպան։ 482 Ակոռիի ճակատամարտը և պարսիկների շախշախումը։ 482 Սահակ Բագրաւոունին Հայաստանի մարզ– պան։ 482-484 "Համաժողովրդական ապստամբությունը՝ Վահանանց պատերազմը։ 483 Ներսեհապատի ճակատամարտը։ 483 ճարմանայնի ճակատամարտը։ 484 Նվարսակի հաշտության պայմանագրի կնքումը։ 485 Վահան Մամիկոնյանը Հայոց մարզպան («Տանուտեր Հայոց»)։ 492 Հայերի ապստամբությունը Կավատի դեմ։ VI–IX դդ․ Պավլիկյան շարժումը։ 571-575 Համաժողովրդական ազատագրական պա– 571 տերազմը պարսկական լծի դեմ։ Ի^աղամախու դաշտում Վարդան Մամիկոն– յանը շախշախեց պարսկական 20-հազարա– նոց բանակը։ 591 Պարսկա–բյուզանդական հաշտության պայ– մանագիրը և Հայաստանի երկրորդ բա– ժանումը։ 637 Սասանյան պետության քայքայումը։ 639-654 Թեոդորոս Ռշտունին Հայոց իշխան։ 640 Արաբների առաշին արշավանքը Հայաս– տան։ 640, հոկտեմբերի 6 Դվինի գրավումը և կողոպուտը արաբների կողմից։ 652 Հաշտության պայմանագրի կնքումը Թեո– դորոս Ռշտունու և Ասորիքի ու հյուսիսա– յին Միշագետքի արաբ կուսակալ Մուավիա– յի միշև։ 654-661 Համազասպ Մամիկոնյանը Հայոց իշխան։ 661–685 Գրիգոր Մամիկոնյանը Հայոց իշխան։ 685–689 Աշոտ Բագրատունին Հայոց իշխան։ 689 Բյուգանդական Ա արաբական զորքերի արշավանքը Հայաստան։ 689–693 Ներսեհ Կամսարականը Հայոց իշխան։ 693–726 Սմբատ Բագրատունին Հայոց իշխան։ 695 Մուհամմադ իբն–Մրվան զորավարի ներ– խուժումը Հայաստան։ 701 Արմինիա (Հայաստան, Վիրք և Աղվանք) վարչական միավորման ստեղծումը։ 703 Վարդանակերտի ճակատամարտը և արաբ– ների պարտությունը։ 705 Հայ նախարարների ողշակիզումը Նախճա– վանի և խրամի եկեղեցիներում («Կրակի տարի»)։ 725 Տարիսի (Հերթի) աշխարհագիրը։ 732–749 Աշոտ Բագրատունին "Հայոց իշխան։ 749–753 Մուշեղ Մամիկոնյանը Հայոց իշխան։ 753–770 Սահակ Բագրատունին Հայոց իշխան։ 770-775 Սմբատ Բագրատունին Հայոց իշխան։ 774-775 Հայ ժողովրդի ապստամբությունը արա– բական տիրապետության դեմ։ 775, ապրիլի 24 Արձնի (Բագրևանդ) ճակատամարտը։ 775-781 Աշոտ Բագրատունին Հայոց իշխան։ 781–785 Տաճատ Անձնացին Հայոց իշխան։ 790–826 Աշոտ Մսակեր Բագրտտունին Հայոց իշ– խան։ 816-837 Բաբեկի ապստամբությունը։ 826-850 Բագարատ Բագրատունին Հայոց իշխանաց իշխան։