Եգիպտահայ պարբերական մամուլը սկզբնավորվել է 1865-ի մարտի 16-ին, Կաևիրեում, «Արմավենի» երկշաբաթա–թերթով։ 1889-ին հիմնադրվել է երկրորդ պարբերականը՝ «Նեղոս» շաբ–աթաթևրթը։ Ցայսօր լույս են տեսել ավելի քան 150 անուն ևայերեն, հայատառ թուրքերեն, թուրքերեն, ֆրանսերեն և անգլերևն պար–բերականներ, որոնք տպագրվևլ են հայկ․ տպարաններում։ Այժմ լույս են տեսնում «Արև», «Ջահակիր», «Տուսաբեր», «Տոկ– ւոեմբեր» և այլ պարբերականներ։ Դարերի ընթացքում եգիպտահայերը ստեղծել են մշակույթի նշանավոր գոր–ծեր։ Տայտնի են ծագումով հայ պատմիչ Աբուսահլի (Եգիպտոսի եկեղեցիների ու վանքերի պատմությանը նվիրված ևրկի հեղինակ, XII–XIII դդ․), նկարիչ Տան– նա ալ Արմանիի (կամ Տովհաննես հայ) և ուրիշների անունները։ Եգիպտական ուշագրավ ևուշարձանների թվում կան հայ ճարտ–ներ Զենոբ Մերամեթջյանի, Կարո Պալյանի (1878–1961), Լևոն Նա– ֆիլյանի (1877–1937), Նուրյանի և ուրիշ– նևրի գործերը։ Տայ թատերական կյանքը Ե–ում սկըզբ– նավորվել է XIX դ․ 80-ական թթ․։ Առաջին ներկայացումները տվել է Ս․ Պենլյանի «Օսմանյան» օպերետային խումբը (Մ․ Մնակյան, Սիրանույշ, Վ․ Գարագաշ– յան և ուրիշներ)։ 1896-ին կազմակերպ–վել է «Տայ դերասանական ընկերությու–նը» (Ս․ Պենլյան, Ե․ Գարագաշյաև, Դ․ Թըր– յանց և ուրիշներ), որը ներկայացրել է հայերեն և թուրքերեն պիեսներ։ 1900- ական թթ․ Ալեքսանդրիայի «Տիգրան Եր–կաթ» մշակութային միության, Կահիրևի ՏԲԸՄ և այլ կազմակերպությունների ակումբներին կից ստեղծվել են թատերա–խմբեր, երևան ևն եկել տևղական դրամա–տուրգներ և դերասաններ։ խաղացվել են Տ․ Կամսարականի և Մ․ Կյուրճյանի «Փրկանք»-ը, Ե․ Օայանի և Մ․ Կյուրճյա– նի «Չարշլը Արթին աղա»-ն, Ս․ Բյու– րատի «Վարդանանք»-ը, Խ․ Սանտալ– ճյանի, Ա․ Սարուխանի, Պ․ Մասիկյանի և ուրիշների, դասականների, ինչպես և հայ սովետական դրամատուրգների (Ա․ Պապայան, Գ․ Տեր–Գրիգորյան, Մ․ Քո– չարյան) ժամանակակից պիեսներ։ Եգիպ–տահայ թատրոնում երկար տարիներ աշխատեւ են Լ․ Շիշմանյանը, Վ․ Երա– մյանը, Խ․ Նորիկյանը, Գ․ Բագրատունին, Ս․ Եկենյանը, Ի»․ Սանտալճյանը, Ղ․ Սար– գիսյանը, Խ․ Տետեյանը, 0․և Պ․ Վոլտեր– ները, Ա․ Վարդյանը, Ս․ Գոչունյանը, հայ և արաբական բեմերին ծառայած դերա–սանուհիներ Ռ․ Տովհաննիսյանը, Վ․ Ամիրյանը, Վ․ Պարթևյանը, Ա․ Օհա– նյանը և ուրիշներ։ Եգիպտահայ թատրո–նում հանղևս են եկել Ա․ Արմենյանը և Ե․ Դուրյան–Արմենյանը (1907), Սիրա– նույշը՝ կովկասահայ իր խմբով (1907–08), Վահրամ Փափազյանը, պարուհի Ա․ Օհա– նյանը (1910–11), Տ․ Աբելյանը «Անդ–րանիկ» թատերախմբի հետ (1921), Տ․ Զա– րիֆյանը (1927–28), Տ․ Նշանյանը (1953) և ուրիշներ։ Եգիպտահայ թատերական– երաժշտական միջավայրում են սկսել իրենց գործունեությունը Ա․ Սպենդիար– յանի անվ․ օպերային թատրոնի մենակա– տարներ Գ․ Գասպարյանը, Մ․ Երկաթը, Ա․ Թութունջյանը, Ա․ Նշանյանը։ Բ․ Հովակիմյան Եգիպտահայ գրականությունն ու ար–վեստը ստեղծել, ինչպես նաև դրանց զարգացմանը նպաստել են գրողներ Վա–հան Թեքեյանը, Ստեփան Շահպազը, Արշամ Տատրյանը, Արմևն Տատուր(յան)ը, երգիծաբան–նկարիչ Ալեքսանդր Սարու– խանը, նկարիչներ՝ Երվանդ Դեմիրճյանը, Վահրամ Մանավյանը, Պարույր Պարտի զ– պանյանը, Տիրան Կարապետյանը, Օն~ նիկ Ավետիոյանը, Վահան Տովիվյանը, Գրիգոր Մկրաչյանը, Բյուգանդ Կոջա– մանյանը, Տամբար Տամբարձումյանը, Տրանւո Անդրանիկյանը, Աշոտ Զորյանը, Սիմոն Սամսոնյանը, Տովսեփ Եղոյանը և ուրիշներ, երաժիշտներ՝ երգահան–խըմ– բավար Էդվարդ Տակոբյանը, դաշնակա–հարուհի Ասարա Մսրլյանը, ջութակահար ժիրայր Քանթարջյանը և ուրիշներ։ Պատկերազարդումը տես 496–497 էջե–րի միջև՝ ներդիրում, աղյուսակ XVII։ Տ․ Թոփոււլյան Գրկ․ Ալպոյաճյան Ա․, Արաբական Միացյալ Տանրապեաության Եգիպաոսի նա–հանգը և հայերը, Կահիրե, 1960։ Աբրա–համյան Ա․ Գ․, Տամառոա ուրվագիծ հայ գաղթավայրերի պատմության, հ․ 1–2, Ե․, 1964–67։ Дементьев И․ А․, Египет․ Географический очерк, М․, 1956; Объединен–ная Арабская республика․ Справочник, М․, 1968; Луцкий В․ Б․, Новая история арабских стран, 2 изд․, М․, 1966; Новейшая история арабских стран (1917–1966), М․, 1968; Семенова JI․ А․, Из истории фати- мидского Египта, М․, 1974; Ротштейн Ф․ А․, Захват и закабаление Египта, 2 изд․, М․, 1959; Фридман Л․ А․, Капита–листическое развитие Египта (1882–1939), М․, 1963; А т-Ш а ф и н Ш․ А․, Развитие национально-освободительного движения в Египте (1882–1956), пер․ с араб․, М․, 1961; Ацамба Ф․ М․, Формирование рабо–чего класса в Египте и его экономическое положение (1914–1952), М․, 1960; Сейран- ян Б․ Г․, Египет в борьбе за независимость․ 1945-1952, М․, 1970; Беляев И․ П․․ Примаков Е․ М․, Египет։ время пре–зидента Насера, М․, 1974; Гатауллин М․ Ф․, Экономика ОАР на новом пути, М․, 1966; Лушникова Л․ И․, Государ–ственные финансы ОАР, М․, 1971; Фрид–ман Л․ А․, Египет․ 1882–1952․ Социаль–но-экономическая структура деревни, М․, 1973; Современная арабская литература, Сб․ статей, пер․ с араб․, М․, 1960; Борисов В․ М․, Современная египетская проза, М․, 1961; Крымский А․ Е․, История сов–ременной арабской литературы, XIX – на–чало XX в․, М․, 1971; Веймарн Б․, Искусство арабских стран, в кн․։ Всеобщая история искусств, т․ 6, кн․ 1, М․, 1965; В о-< ронина В․ Л․, Архитектура арабских стран, в кн․։ Всеобщая история архитектуры, т․ 8, М․, 1969․ Տես նաև Արաբական մշա–կույթ հոդվածի գրականությունը։
ԵԳՈՐՈՎ Ալեքսանդր Իլյիչ [13(25)․10․ 1883 – 23․2․1939], Սովետական Միու–թյան մարշալ (1935)։ ՍՄԿԿ անդամ 1918-ից։ Ավարտել է Կազանի հետևակա–յին յունկերական ուսումնարանը (1905)։ Մասնակցել է առաջին համաշխարհա–յին պատերազմին։ 1917-ից հարել է ձախ էսեռներին, որոնց հետ կապերը խզել է 1918-ի ամռանը։ Կարմիր բանակում ծա–ռայել է 1918-ից։ Եղել է Ցարիցինը պաշտ– Ա․ Ի․ Եգորով Р․ Բ․ Եգորով պանող 10-րդ, ապա՝ 14-րդ բանակի, Տա– րավային և Տարավ–Արևմտյան ռազմա–ճակատների զորքերի հրամանատար (1919–20)։ Գլխավորել է Կիևի, Պետրո– գրադի ռազմ, օկրուգները, Կովկասյան կարմրադրոշ բանակը (1922–24), իսկ 1924-ից՝ Ուկրաինայի և Ղրիմի զորքերը։ Ե․ 1925–26-ին ռազմ, կցորդ էր Չինաս–տանում։ 1927-ից եղել է Բելոռուսի այ ի ռազմ, օկրուգի հրամանատարը, 1931-ից ԲԳԿԲ–ի շտաբի պետը, 1935-ից՝ Գլխա–վոր շտաբի պետը, 1937–38-ին՝ ՍՍՏՄ Պաշտպանության ժողկոմի առաջին տե–ղակալը։ 1934-ից՝ ՏամԿ(բ)Կ Կենտ–կոմի անդամության թեկնածու։ Պարգևա–տրվել է Կարմիր դրոշի 2, Վրաց․ ՍՍՏ և Ադրբ․ ԱՍՏ Կարմիր դրոշի շքանշան–ներով։ Երկ․ Львов-Варшава․ 1920 г․ Взаимодей–ствие фронтов, М․–Л․, 1929; Разгром Де–никина, 1919, М․, 1931․
ԵԳՈՐՈՎ Բորիս Բորիսովիչ (ծն․ 26․11․ 1937, Մոսկվա), ՍՍՏՄ սփեզերագնաց– օդաչու, Սովետական Միության հերոս (1964)։ Ավարտել է Մոսկվայի բժշկական ինստ–ը (1961), բժշկ․ գիտ․ թեկնածու (1967)։ ՍՍՏՄ տիեզերագնացնևրի ջո–կատի անդամ է 1964-ից։ 1964-ի հոկտ․ 12–13-ին Վ․ Մ․ Կուէւսրովէէ, Կ․Պ․ Ֆեոկ– աիաոովխ հետ թռիչք է կատարել «Վոս– խոդ» բազմատեղանոց տիեզերանավ– արբանյակով։ Ե․ Բեռլինի Տումբոլտի անվ․ ևամալսարանի բժշկության ղ–ր Է (1965)։ Պարգևատրվել է Լենինի շքա–նշանով։
ԵԳՈՐՈՎ Դմիտրի Ֆեոդորովիչ [10(22)․ 1869, Մոսկվա – 10․9․1931, Կազան], սո–վետական մաթեմատիկոս։ ՍՍՏՄ ԳԱ պատվավոր անդամ (1929), Մոսկվայի մաթ․ ընկերության պրեզիդենտ (1922), Մոսկվայի համալսարանի պրոֆեսոր (1903)։ Աշխատանքները վերաբերում են դիֆերենցիալ երկրաչափության, վա– րիացիոն հաշվի, ինտեգրալ հավասարում–ների և իրական վւոփոխականի ֆունկցիա– ների տեսության հարցերին։
ԵԳՈՐՈՎԱ Նինա Իվանովնա (ծն․ 28․2․ 1926, Բաքու), ռուս, սովետական դերա–սանուհի։ ՏՍՍՏ ժող․ արտիսաուհի (1967)։ Բեմ է բարձրացել 1945-ին՝ Բաք– վի պատանի հանդիսատեսի թատրոնում։ 1952-ից աշխատում է Երևանի Կ․ Ստա– նիսլավսկու անվ․ ռուսական թատրոնում։ Դերերից են՝ Իրինա, Նինա (Չեխովի «Երեք քույր», «ճայը»), Վերա (Գորկու «Վերջինները»), Սոնա, Մարգարիտ (Շիր– վանզադեի «Չար ոգի», «Պատվի ևամար»), Մաշա (Պոգոդինի «Կրեմլյան կուրանա–
