ռը մեղմ է․ Արևելյան Ե–ում՝ սառնամանի–քային, կայուն ձյունածածկույթով։ Տուն– վարի միջին ջերմաստիճանը հս–ում – 20°C է, հվ–ում՝ մինչև 12°C։ Ձմեռային իզո–թերմները տարածվում են հս–արմ–ից հվ–արլ․։ Ամռանը Ե–ի միջերկրական ափի վրա իշխում են արևադարձային, Արկ–տիկայի վրա՝ արկտիկական, մնացած շրջանների վրա՝ բևեռային օդային հո–սանքները։ Ամռանը Ատլանտյան օվկիա–նոսից եկած օդային հոսանքներն ունեն ավելի ցածր ջերմաստիճան, քան ցամա–քային օդը, և ամռանը մերձօվկիանոսային տերիտորիաները ավելի զով ևն աշխար–հագրական նույն լայնության վրա գըտ– նըվող ներցամաքային տերիտորիանե–րից։ Տուլիսի միջին ջերմաստիճանը հս–ում 2°Շ–ից 4°C Է, հվ–ում՝ մինչն 30°C, բացարձակ առավելագույնը՝* 48°C (Պիրենեյան թերակղզու հվ․)։ Ներքին ջրևրը։ Ե․ ջրերի հոսքի շերտի մեծությամբ (մոտ 295 г/г/) Տարա– վային Ամերիկայից հետո երկրորդն է» սակայն, ցամաքի փոքրության պատճա–ռով, ևոսքի տարեկան ծավալը կազմում է 2830 կմ3, որով գերազանցում է միայն Ավստրալիային և Անտարկտիդային։ Ե–ի գետերի մեծ մասը պատկանում է Ատլանտ– յան օվկիանոսի, փոքր մասը4 Տյուսի– սային սառուցյալ օվկիանոսի և Կասպից ծովի ավազաններին։ Գետերն ունեն հիդ–րոէներգետիկ մեծ պաշարներ։ Առավևլ խոշոր գետևրն են Վոլգան, Ուրալը, Գնեպրը, Դոնը, Պեչորան, Դնեստրը, Տյուսիսային Դվինան (Արևելյան Ե–ում), Դանուբը, Տռենոսը, Էլբան, Վիսլան, Լուա– րը, Տախոն, Օդրան (Արևմտյան Ե–ում)։ Խոշոր ՏԷԿ–եր են կառուցվել վոլգայի, Կամայի, Դնեպրի վրա, 1972-ից Դանու– բի վրա (Երկաթն Դարպասների մոտ) սկսվել է Զերդապի ՏԷԿ–ի կառուցու–մը։ Խոշոր ջրամբարների կառուցումը Վոլգա, Դնեպր, Դոն և այլ գետերի վրա կանոնավորում է նրանց ռեժիմը և մեծաց– նում տրանսպորտային նշանակությունը։ Շատ գևտեր ջրանցքներով իրար են կա–պում տարբեր ավազաններ։ Լճերն առավելապես տարածված են ՍՍՏՄ–ի եվրոպական մասի հս–ում և հս–արմ–ում, Ֆենոսկանդինավիայում, Ալպերում, Բրիտանական կղզիներում, Լեհաստանի և ԳԴՏ–ի հարթավայրերում և ունեն տեկտոնական, սառցադաշտային, կարստային ծագում։ Մեծ լճերից են Լա– դոգան, Օնեգան, Վենեռնը, Չուդը, ժնևը, Բալասանը ևն։ Ե–ի հվ–արլ․ չորային շըր– ջաններում հանդիպում են անհոսք աղի լճեր (էլտոն, Բասկունչակ)։ Ե–ի հվ–արլ–ում է գտնվում աշխարհի խոշորագույն լիճը՝ Կասպից ծովը։ Տողերի տեղաբաշխումը Ե–ում ունի գոնայական բնույթ։ Տողառաջացման պրո–ցեսներն արտահայտված են արկտիկա–կան (բևեռային), բորեալ, մերձբորեալ և արևադարձային գոտիներով։ Կլիմայական հիմնական ցուցանիշները Միջին ջերմաստիճանը (°С) և տեղումների քանակը (մմ)* Կլիմայի տիպը, դիտման կայանը
- ь
g р․3 с 5 из ^ А а ․ Ժ1 հունվ․ փետր․ մարտ ապրիլ մայիս հունիս հուլիս օգոստոս & 3* 43 Р հոկտ․ նոյեմբ․ դեկա․ տարի Արկտիկական․ Գրին, Խար– բոր, հյուսիսային լայնու– 4 – 16 -17,4 -19 1 -13,7 -4,8 1,9 5,4 4,7 0,1 – 6,0 -11,5 -13,5 -7,5 թյան 78°, արևելյան եր– 34 42 29 28 15 10 16 21 26 28 27 42 318 կայնության 14°10՝ Մերձարկտիկական օվկիա* նոսային․ Վեստմանաեյար, հյուսիսային լայնության 63°2Հ արևմտյան երկայ– 8 1,4 1,3 1,5 3,8 6,4 9,1 10,8 10,2 8,1 5,3 2,8 1,3 5,2 նության 20°17' 152 131 110 96 80 82 74 72 141 139 135 136 1348 Մերձարկտիկական չափավոր ցամաքային․ Ւփբիններ, հյուսիսային լայնության 67*44՝, արևելյան երկայ–նության 33°24r 130 –13,2 – 12,9 -9․2 –2,0 3,0 8,8 13,1 11,2 6․0 – 0,3 –6,6 – 11,5 -1,6 18 16 19 21 27 49 58 60 53 46 31 16 414 Բարեխառն օվկիանոսային (բորեալ)․ Բերգեն, հյու–սիսային լայնության 60°23 արևելյան երկայնության 20 1․2 1,3 2,2 5,7 9,4 12,9 14,4 13*7 11․1 7,4 4,0 2,0 7,1 5°2Г 224 181 155 112 118 106 142 195 237 233 220 221 2144 Բարեխառն չափավոր ցամա–քային (բորեալ)․ Կարգո– պոլ, հյուսիսային լայնու–թյան 61°30՝, արևելյան եր–կայնության 38°57' 126 –12,7 –11,4 –6,8 1,2 8,4 13,8 16,8 13,6 8,0 1,4 -5,1 -10,5 1,4 31 29 31 25 46 50 68 79 56 47 38 35 535 Բարեխառն օվկիանոսային (մերձբորեալ)․ Ֆալմուտ, հյուսիսային լայնության 50°09՝, արևմտյան երկայյ 51 6,4 6,3 6,7 8,7 11,1 13,9 15,6 15,5 14,0 11,0 8,8 7,4 10,4 նության 5°05' 105 101 86 68 55 60 71 81 75 124 124 156 1106 Բարեխառն չափավոր ցամա–քային (մերձբորեալ)․ Ախ– տուբա, հյուսիսային լայ– նության 48°18՝, արևելյան երկայնության 46°09՛ 5 –9,9 –7,9 – 1,9 8,1 – 17,0 21,9 24,7 23,0 15,8 7,7 0,1 –5,8 7,7 18 15 12 17 25 28 22 18 21 20 26 23 245 Մերձարևադարձային, միջերկ– րածովային, օվկիանոսա–յին․ Կերկիրա, հյուսիսա–յին լայնության 39°38՝, արևելյան երկայնության 30 10,4 11,0 12,9 15,9 19,9 23,6 26,4 26,4 23,7 19,7 15,5 12,5 18,2 19°55' 150 170 87 85 58 32 9 23 74 148 159 211 1206 Մերձարևադարձային միջերկ– րածովային ցամաքային․ 6ալթա, հյուսիսային լայ–նության 44°30՝, արնելյան 41 3,7 4,0 6,3 10,4 16,1 20,5 24,1 23,8 19,0 14,2 8,8 6,1 13,1 երկայնության 34° 11՛ 82 56 47 34 28 49 54 27 41 45 63 69 599
- Վերին շարքում
34, ՃՍՃ III fiuiinnp ջերմաստիճանները, ներքևում4 տեղումները
