Էջ:Հրանտ Մաթեւոսեանը եւ Ընթերցողները, Թորոս Թորանեան.djvu/31

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը հաստատված է

—«Այսու հանդերձ գրականագիտութեան տարբեր դրսեւորումներն իբրեւ մէկ ամբողջութիւն դիտարկելու դէպքում եւս յստակեցման կարիք ունի նրա գիտականութեան հարցը: Դա նշանակում է, որ գիտնականը պէտք է պատկերացնի այն շրջանակը, որի ներսում ինքն իրաւասու է քննելու այս կամ այն խնդիրը: Եթէ որեւէ մէկը ցանկանում է ճիշտ մտածել ու խորհել որևէ իրի մասին. ՝՝Նա ամէնից առաջ պէտք է գիտենայ այդ իրի բնութիւնը ՛՛, այսինքն սահմանումը[1], գրում է Դաւիթ Անհաղթը»:

Շարնուկելով իր միտքերը հաստատել՝ Քալանթարեանը կը գրէ.

—«Ըստ Ջրբաշեանի՝ հենց այդ անհատականութիւնն է պատճառը, որ միայն Թումանեանը կարող էր գրել ՝՝Անուշը՝՝, կամ միայն Իսահակեանը՝ ՛՛Աբու Լալա Մահարին՛՛: Իբրեւ ասուածի ապացոյց, նա վկայակոչում է Թումանեանի շատ խօսուն բնորոշումները,՛՛Բայրոնը կրակոտ է, կրքոտ, իսկ Պուշկինը հաւասարակշռուած գեղարուեստագէտ է, մեծ բանաստեղծ… Շէլլին սուրբ է, երեխայական, նայիւութիւն ունի, շատ նուրբ, Հայնէն էլ նուրբ՝ բայց նրա նրբութիւնը չունի, սա սատանայ է, շատ սուր, պատի էն կողմն էլ է տեսնում»:

  1. Ի գիտութիւն ճշդենք, որ «բնութիւն» բառը իմաստասիրականօրէն չի՛ կրնար «սահմանում» նշանակել: Օրինակ ամանի բնութիւնը այն է, որ ան ստեղծուած պահուն դատարկ կ՛ըլլայ եւ իգական բնոյթի բնոյթի յատկանիշ ձեռք կը բերէ, քանզի ուրիշ աւելի փոքր արունակիչներ կրնայ լեցնել, բայց կրկին պարապուլով՝ կը վերադառանյ իր սկզբնական բնոյթին, հետեւաբար ան չէզոք սեռի բնոյթ ունեցող իր է եւ բառ: Իսկ ամանի սահմանումը կ՛ընդգրկէ նմանատիպ այն բոլոր իրերը՝ որոնց յարաբերականօրէն նոյնպիսի կառոյց կամ ձեւ ունին, եւ նոյնպիսի կառոյց կամ ձեւ ունին, եւ նոյնպիսի նպատակի ռայեն (խմբ.)