Ան ապրեցաւ, պաշտպանեց իր կեանքի գործը, ազգին կտակեց ո՛չ թէ պատմավէպ մը, այլ իրա՛ւ, բարձրօրէն գնհատելի գեղարուեստով եւ հիւմորով պաշտպանուած վէպ մը:
Կը հետեւի հեղինակուհիին հաստատումը.
—«Մահարու գրքի երկրորդ տարբերակը ո՛չ թէ առաջինի փոխուած օրինակն է, այլ նրա յաւելումը: Այսինքն՝ Մահարին չէր հրաժարուել նախորդ մտքերից, չէր կրճատել իր հերոսների դատողութիւնները (խմբագրական առանձին յապաւումները էկան բովանդակային փոփոխութիւն չէին ապահովում), լրացրել էր այն կարգի պատկերներով ու մտքերով, որոնք հասարակական տրամբադրութիւնների արտացոլման առումով նոյնքան գոյութեան իրաւունք ունէին, որքան նախորդները»:
Ֆիզիքապէս մահուան եզրին հասած Մահարի իր այս վէպով ոչ միայն յաղթեց մահ՝ այլ ըմբերանեց իր բոլոր հակառոկորդները, Ազգին ընծայելով ապրելու կոչուած վէպ մը, իր ժամանակի բոլոր թերութիւնները հաստատող, յաջողութիւնները պանծացնող, յրիաւի շքեղ վէպ մը:
Դաւաճանները անուանել պէտք էր: Մահարին անուանեց բոլորը, այո՜, ճշմարտութիւնները կրնան վիրաւորել յանցագործները: Յանցագործները ազղգին մեծ վնաս պաճառեցին՝ հիմա իրենք թող վիրաւորին:
Այս բոլոին շուրջ կարեւոր են Մահարիի որդի Գրիգոր Աճէմեանի յայտնագործող հաստատումները:
Վեպին մէջ ուշագրաւ են Արամի մտորումները.ծ
«Մեր տիպի գործիչների կեանքում ամէնածանր մոմենտն այն է, երբ զգում ես, որ գործերի ընթացքը դուրս է եկել քո
