1992- ի հունիսին, ադրբեջանական բանակին հաջողվել է զավթել Շահումյանի շրջանը (հունիսի 3- 14), Մարտակերտի շրջանի մեծ մասը, վերջինս շուրջ մեկ տարի մնաց բռնազավթված վիճակում։
1993- ի փետրվարին անցնելով հակահարձակման՝ ՊԲ միայն հունիսին կարողացավ ազատագրել Մարտակերտի շրջանը։ 1993-ի վերջին ղարաբաղյան կողմին հաջողվեց հսկողության տակ վերցնել Հորադիզ երկաթուղային հանգույցից մինչև ՀՀ սահմանն ընկած տարածքը, ինչը հնարավորություն է տվել ԼՂՀ հարավային սահմանի երկարությամբ ստեղծել անվտանգության գոտի։
1994- ի սկգբին ամբողջ ռազմաճակատով անցնելով հարձակողական գործողությունների՝ Ադրբեջանը մեկ անգամ ես փուձել է տխել իրավիճակին։ Ծանւ մարտեր են ծավալվել Օմարի լեռնանցքից մինչև Արաքս գետը։ 1994-ի փետրվարի 18-ին ռազմաճակատի հյուսիսային հատվածը՝ նեոսռյալ Օմարի լեռնանցքը, լիովին անցել է ղարաբաղյան ուժերի հսկողության տակ։ Ապրիրին հյուսիսարևելյան հատվածում ծավալված հակահարձակողական գործողությունների շնուհիվ ԼՂՀ ՊԲ գոսվել է Գ-յուլիստ ա ն -Թալիշ հատվածի մի շարք ռազմավարական բարձունքներ. իսկ հարավարևելյան ուղղությամբ հսկողության տակ է վերցրել Աղդամ-Բարդա մայրուղու մի հատվածը։
Ռազմական անընդմեջ պարտություններն Ադրբեջանին հարկադրել են ընդունել ՌԴ կողմից արված զինադադարի առաջարկը։ 1994-ի փետրվարին ՌԴ պաշտպանության նախարարի առաջարկությամբ Մոսկվայում կայացած ՀՀ, ԱՀ պաշտպանության նախարարների և ԼՂՀ ՊԲ ներկայացուցչի հանդիպման ընթացքում պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել զինադադարի հաստատման ռազմատեխնիկական պայմանների վերաբերյալ։ 1994-ի մայիսի 5-ին Ռուսաստանի, Ղըոլզստանի և ԱՊՀ միջխորհրդարանական վեհաժողովի միջնորդությամբ Ղըոլզստանի մայրաքաղաք Բիշքեկում ԱՀ, ԼՂՀ և ՀՀ ստորագրել են արձանագրության (տես Բ-իշքհկյան ադաճագության), որի հիման վրա պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել զինադադարի մասին։ 1994-ի մայիսի 16-ին ՌԴՊՆ նախաձեռնությամբ Մոսկվայում ՀՀ ու ԱՀ ՊՆ և ԼՂՀ ՊԲ հրամանատարի հանդիպման ընթացքում ստորագրվել է համաձայնագիր 1994-ի մայիսի 16-ի 00 ժամից հրադադար հաստատելու վերաբերյալ. ուը պահվում է մինչև օրս (2004)։
1988- ից սկսած՝ Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդխը դարձել է միջազգային հասարակայնության քննաւկման առաւկա։ ԱՄՆ-ում և եվրոպական մի շարք երկրներում գործող տաւբեր կազմակերպություններ, Ամհփկայի հայկական համատրմադր, Հայ դատի հանձնախմբերը մեծ աշխատանք են ծավալել Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի էությունը համաշխարհային հասարակայնությանը ներկայացնելու համար։ Ափյոտքահայ մամուլը շարունակաբար լուսաբանել է Ղարաբաղյան շարժումը որպես ազզային-ազատագրական պայքարի օրգանական շարունակություն։
1991-ի մարտի 5-ին Արցախի հիմնախնղիրը քննարկվել է ՄԱԿ-ի մարդու իրավունքների հանձնաժողովում, և նշվել Արցախում հայ ազգաբնակչության ազատությունների և նրա ինքնորոշման իրավունրի ոտնահարման փաստը։ 1991-ին մի խումբ ռուս մտավորականների նախաձեռնությամբ ստեղծվել է Ռուսաստանի մտավորականության «Ղարաբաղ» կոմիտեն (1Հօաո61 թօշշրաշրշօքւ «ոա/սաաոգրա "ԻՂթՅՕՅճ" - ԱԲ14Ա (տես «Կփկ»)\։ Աանկտ Պետերբրագում ձևավորվել է Արցախի մարդասիրական օգնության միջազգային կոմիտե։ Լեռնային Ղսոսբաղ այցելած օտարերկրյա գործիչներ (Ա. Սախաուվ, Ք. Քոքս. Մ. Ղուղին և ուփշներ), եվրոպական մի շարք երկրների և ՌԴ խռւհրդարանականներ արձանագրել են մարղու իրավունքների ոտնահարման, ԼՂՀ հայ բնակչության կյանքի անապահովության ե, ըստ էության, պատերազմական վիճակ։ 1991-93-ին ԼՂՀ հիմնախնդրով և հայ-ադրբեջանական հակամարտության կարգավորման հարցով զբաղվել են Եվրոպայի անվտանգության և համագործակցության խորհրդակցության (ԵԱՀԽ) շրջանակներում։ Հարցերի քննարկման նպատակով որոշվել է զումարել հատուկ համաժողով Բելառուսի մայրաէաղաք Մինսկում, որի նախապատրաստման համար կազմակերպվել են նախնական հանղիպումներ Հռոմում։ Ադրբեջանը, չճանաչելով ԼՂՀ անկախությունը և ԼՂՀ հետ կապված բոլու խնղխները համարելով իր ներրին գործը՝ միշտ խոչընդոտել է խաղարարար գործընթացին նրա ներկայացուցիչների մասնակցությանը՝ որպես բանակցությունների փիրավ կողմ։ Հենվելով ԵԱՀԽ-ի կողմից ընդունված միջպետական սահմանների անփոփոխության սկզբունքի վրա՝ Ադրբեջանը պնդում է, ու ԼՂՀ կազմում է իր տարածքի մի մասը և պատրաստ է երկրի տարածքային ամբողջականության շրջանակներում ապահովել նրա ամենաբարձւ ինքնավարությունը։ ԼՂՀ հիմնահարցի արդարացի լուծումը տեսնում է ազգերի ինքնորոշ-
