յաստանի թատերական գործիչների միության բաժանմունքը։
«ԼԵՌՆԱՊԱՐ», Հայ հեղափոխական դաշնակցության կոմիտեություն ԼՂՀ Շահումյանի շրջանում։ Հիմնադրվել է 1990-ին։ «Լ.» ղեկավարել է կոմիտեն՝ Շ. Մեղղանի գլխավորությամբ։
1990- ի կեսին ձևավորվել է Գյուլիստանի, Վերինշենի, Շահումյանի, Բագլուխի, էրքեջի, Մանաշիդի և շրջանի մյուս բնակավայրերի կուսակցական խմբելը։ 1990-ի աշնանից ՀՀ-ից Շահումյանի շրջան են գործուղվել հ կոմիտեությունը համալրել Երևանի, Թսղինի, էջմիածնի, Հրազդանի շրջանների, Պռոշյան ցյոպի, Ջավախքի և սփյոտքահայերի դաշնակցական խմբերը։
Կոմիտեության խնդիրն էր կազմավորել կամավորական ջոկատներ, կազմակերպել շրջանի ինքնապաշտպանությունը, հոգալ բնակչության ամենատարբեր կարիքներն ու քարոզչական աշխատանքներ իրականացնել։ 1990-ի հունվարի 12-ից կոմիտեության Վերինշենի. Բուզլուխի, Ներրինշենի (Շահումյան), Գյուլիստանի, էլքեջի, Կարաչինարի ջոկատները մասնակցել են Շահումյանի և Մարտակերտի շրջանների ինքնապաշտպանական մարտերին։
1992-ի հունիսին ԽՍՀՄ ԶՈՒ և ՆԳՆ զուքերի աջակցությամբ հակառակորդը գրավել է Շահումյանի շրջանը։ Հունիսի 23-ին կոմիտեության հիմքի վրա կագմավորվել է պարտիզանական ջոկատ, ուը դիրքավորվել է թշնամու թիկունքում՝ Գյուլիստանի անտառներում։ 1992-ի հունիսից սկգբնավորվել է «Անտառային եղնիկներ» պարտիզանական շարժումը, որի շնուհիվ հնարավոր է եղել մասամբ ապահովել ԻՊՈՒ-ի թիկունքը, հետագայում՝ ԻՊՈՒ ստորաբաժանումների և կամավորական ջոկատների հետ ազատագրել Մարտակերտի շրջանի հյուսիսային գյուղերը, Մարսանգի հիդրոհանգույցը։
1994-ի վերջին ՀՀԴ Հայաստանի կազմակերպության կասեցումից հետո «Լ.» դադարեցրելէ իր գործունեությունը, իսկ նրա անդամներն ընդգրկվել են ՀՀԴ հայաստանյան կառույցներում։ Շ. Մեղրյանի հրամանատարությամբ գուծող պարտիզանական ջոկատը, նրա զոհվելուց հետո, վերածվելէ հատուկ նշանակության ջոկատի, ապա՝ նրա անվան զորամասի։
Ա. Շահբազյան
ԼԵՌՆԱՎԱՆ (նախկինում՝ Խնածախ), 1. գյուղ ԼՂՀ Ասկերանի շրջանում՝ շրջկենտրոնից 12 կմ հարավ՝ 840 մ բարձրության վրա։ Տարածքը՝ 1546 հա։ Բնակչությունը՝ 650 (2003)։ Զբաղվում են
անասնապահությամբ և երկրագործությամբ։ քենի միջնակարգ ղպրոց. մշակույթի տուն, բուժկե՝
Գյուղում են Ս. Աստվածածին եկեղեցին (XIII դ.) և Ս.Նշան, ՄՊանուՆան մատուռները։
1988-ին Լ-ում կագմավորվել է կամավորստկան ջոկատ, ուն առանձին, իսկ 1992-ից Ասկեոսնի պաշտպանական շանի ստորաբաժանումների կազմում մասնակցել է Լ-ի, Աղբոտս - դի, Փրջամարի ինքնապաշտպանական և Լաչինի, Մարտակերտի, Շուշիի, Աղդամի, Քելբաջափ, Ասկերանի շրջանների ազատագրական մարտերին։ Լ-ից հրամանատարներ են եղել Ա. Ավագյանը, Ս. Միրզոյանը։ ԼՂՀ «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանի շքանշանով պարգևատրվել է Մ, Կաֆյանը։ Զոհվել է 4 ազատամարտիկ։
2. Համայնք, ներառում է ռազմական գործողություններից հետո դեռևս չբնակեցված Քյոսալար, Ջամիլլու, Ջանհասան, Ցալոբա, Ջավադլար, Բաշքենդ գյուղերը։
Մ. Նիկողոսյաա
ԼԵՍՆՈՅԻ ՌԱԶՄԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆ. տարաշարժային-մարտավարական գործողության։ Տեղի է ունեցել 1991-ի դեկտեմբերի 23-ին։ Նպատակն էր շեղել հակառակորդի ուշադրությունը Կրկժանից, միաժամանակ վնասազերծել Ասկերանի շրջանի Լեսնոյ գյուղում տեղակայված նրա կրակակետերն ու զին ված կազմավորումները, որոնք պարբերաբար գնդակոծում էին Բադարա, Աստղաշեն, Դահրավ և այլ բնակավայրեր։
ԼՂՀ սահմրևնամերձ ադրբեջանական գյուղերից հատկապես վտանգավոր էին Ջամիլլուն (տես Ջամիլլուի ազատագտրւէ) և Լեսնոյը։
Ռազմական գործողությանը մասնակցել են ՀՀԴ կամավորական ջոկատները (հրամանատարներ՝ ժ. Սեֆիլյան, Վ. Բալայան), Մարդարաշենի, Խնձւիստանի ու Բադարայի ինքնապաշտպանական ջոկատներից առանձին կամավորներ։ Կատարվել են մեկշաբությա մանրակրկիտ նախապատրաստական աշխատանքներ։ Լեսնոյի աջակողմյան բլրին դիրքավորվել են Վ. Ստեփանյանի և Ն. Ղուլյանի հրամանատարությամբ գործող խմբերը, ավերի աջ՝ ուսանողների խմբին միացած Ստեփանավանի կամավորները (ընդհանուր հրամանատար՝ Մ. Ղափբյան)։ Ձախում գործել են գնդացրային հաշվարկը և Ա. Մանուչարյանի ջոկատը։ ժ. Սեֆիլյանի կամավորաւպն ջոկատը պատրաստվել է Լեսնոյ մտնել կենտրոնական մասով։ Սարդարաշենի «Վարդան» ինքնապաշտպանական ջոկատից՝ 4, Խնձւիստա-
