Էջ:Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ հանրագիտարան (Karabakh Liberation War encyclopedia).djvu/261

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված չէ

ակատից 2 մարտիկներ, բադարացի ուղեցույցի ււջնոպությամբ, սրընթաց անցնելով մոտ 25 ւ շրջանցելով Լեսնոյը, դարանակալել են հարակոպի թիկունքում՝ Կարագյավից եկող ճադարհի ուղղությամբ։ Գահը սկսվել է լուսակն։ Ռազմական հենակետի վերածված յուանչյուր տուն ղիմադրել է հուսահատ կատաղոււմբ։ Հակառակորդի գնդացիրները լռեցվել են ականետներով և առաջին անգամ կիրառվող ւկանետնեուվ։ Հակառակորդը խուճապի ւնվելով՝ նահանջել է։ Կարագյավից օգնոււն եկած հարյուրավոր ադրբեջանցիներ հետ են ել ճանապարհին դարանակալած խմբի կողI։ Մինչ ուղղաթիռներով Կսասգյավ տեղախված հակառակորդի ուժերը գրավել են ակա բարձունքներից մեկը, հայ մարտիկները, րտական առաջադրանքը կատարելով, կազմապված նահանջել են։ Յոթ ժամ տեած ճակա1րատն ավարտվել է Լեսնոյի կրակակետերի սսազերծմամբ։ Հակառակորդը մարտադաշ1 թողել է 80-ից ավելի սպանված, մեծ քանությամբ զենք ու զինամթերք։

Այդ հաղթանակը բարոյահոգեբանական ան է հանդիսացել ԻՊԱՌի համար, ձեռք է վել մարտավարական փորձ, կանխվել է Աղմից՝ Ասկերանի, Խոջալուից և Լեսնոյից՝ տղաշենի ուղղություններով միաժամանակհարձակման անցնելու հակառակորդի ւգրի իրագործումը։

Հետագայում հակառակորդը Լեսնոյ գյուղի կայազոր է տեղակայել, շրջակա տարածքը ահսկելու նպատակով և 1992-ի գարնանը րտարշավ է ձեռնարկել, որի արդյունքում կուցով 10 զինվոր՝ թողել է զբաղեցրած դիրքերը և հանջել։ 1992-ի մայիսի 9-ին Կարագյավի ստմամբ հայկական ուժերի կողմից վերաողություն հաստատելուց հետո Լեսնոյը կորցրել երբեմնի ռազմավարական նշանակությունը։

Մ. Հարաթյունյան

ՎՈՆԱՐհյ, գյուղ ԼՂՀ Մարտակերտ քաղաքի մայնրի կազմում։ Ռազմական գործողոււններից հետո դեռես բնակեցված չէ։ Լ-ից ւվել է 1 ազատամարտիկ։

ՊԱՐԻՏՅԱՆ ԺխայՐ Սեդրակի (ծ. 10.7. 15, Բեյրութ), պետական գործիչ, դիվանագետ, ւտմաբան։ Պատմական գիտությունների դոկտոր 87), պրոֆեսոր (2001)։ ՀՀ Անվտանգության ւհրդի անդամ, ապա՝ քարտուղար (1994)։ արտել է Կալիֆոռնիրսյի համալսարանը (Լոս ջելես, 1969)։ 1969-70-ին՝ «Ասպարեզ» թերթի (Լոս Անջելես) խմբագիր։ 1982-88-ին՝ ՀՀԴ կուսակցության հայկական կենտրոնական արխիվի (Բոստոն) տնօրեն, 1983-88-ին՝ «Արմենիեն Ռեվյու» («ճարշուօո Լշտւօս», Բոստոն) հանդեսի խմբագիր, 1982-90-ին՝ Հայկական արդի վեղուծության և փաստագրության Զոլյան ինստիտուտի (Քեմբփջ, ԱՄՆ) համահիմնադիր և տնօրեն։

1990- ին՝ ՀՀ ԳԽ վեղուծական բաժնի հիմնադիր-ղեկավար, 1991-94-ին՝ ՀՀ նախագահի խորհրդական, 1993-94-ին՝ ՀՀ արտգործնախարարի առաջին տեղակալ, 1994-97-ին'ՀՀ նախագահի արտաքին հարաբերությունների և անվտանգության հարցերով գլխավոր խորհրդական, Հատուկ հանձնարարությունների գծով դեսպան՝ Արտակարգ և լիազոր դեսպանի կարգավիճակով, հատուկ բանագնաց։ 1997-ից դասավանդում է Միչիգանի (ԱՄՆ) համալսարանում։

1992-ից եղել է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում ՀՀ պատվիրակության անդամ, 1993-94-ին՝ ղեկավար. 1992-97-ին՝ Ղարաբաղյան հիմնախնղրի այլ բանակցություններում ՀՀ նախագահի հատուկ ներկայացուցիչ, Թուրքիայի հետ երկկողմ բանակցությունների պատասխանատու, Իրանի Իսլամական Հանրապետության և այլ պետությունների հետ հատուկ բանակցող։

Աշխատությունները վերաբերում են հայ քաղաքական մտքի զարգացման, հայ ժողովրդի ազատագրական պայքարի, Մեծ եղեռնի հիմնախնդխներին։ Հեղինակել և խմբագրել է «Լռության հանցանքը» (անգլ., 1985), «Ղարաբաղյան թղթապանակ, փաստաթղթեր և փաստեր. 1918-88» (անգլ.. 1988, ֆոսնս., 1988), «Սումգայիթյան ողբերգություն, հայերի ջարդերը խորհրդային Ադրբեջանում (անգլ., 1990), «Հայաստանը քառուղիներում» (անգլ., 1991), «Պետականության մարտահրավերը» (անգլ., 1999, հայ., 1999, ֆոսնս., 2000, թուրք., 2001), «Ժամանակակից Հայաստանը, ժողովուրդ, ազգ, պետություն» (անգլ., 2001) են։

Ս. Համբադումյան

ԼԻՍԱԲՈՆԻ ԳԱԳԱԹՆԱԺՈՂՈՎ. Եվրոպա յի անվտանգության ու համագործակցության կազմակերպության անդամ պետությունների բարձրագույն ժողով։ Տեղի է ունեցել 1996-ի դեկտեմբերի 3-ին, Պորտուգալիայի մայրաքաղաք Լիսաբոնում։ Նպատակն էր՝ 1995-ի վերջին ստեղծված փակուղուց դուրս բերել բանակցությունները, սակայն ավելի խորացրեց ճգնաժամը՝ ընդունելով գագաթնաժողովի գործող նա-