Էջ:Տնային տնտեսության հանրագիտարան (Household encyclopedia in Armenian).djvu/33

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը հաստատված է

է, որի դռնակի դիտապակին թույլ է տալիս հետևել կերակրի պատրաստման ընթացքին։

Տապակավառարանը տաքանում է խողովակաձև ջեռուցիչ տարրերով, որոնք սովորաբար տեղադրվում են խցիկի հատակաթիթեղի ներքևում կամ տապակավառարանի թաղի վերևում. դրանց ընդհանուր հզորությունը 1,6-2 կՎտ է, ընդ որում, վերին ջեռուցիչի հզորությունը 300-400 Վտ-ով պակաս է ներքևինի հզորությունից։ Տապակավառարանի ջեռուցիչները ծածկված են ջերմամեկուսիչ շերտով՝ ապակեթելքով կամ մեկուսիչ բամբակով, որը վերևից պատվում է անդրադարձիչի դեր կատարող ալյումինե նրբաթիթեղով։ Նրբաթիթեղի և Է. ս-ի կողապատերի միջև կա 10-50 մմ հաստության օդաշերտ սալօջախի պատերը գերտաքանալուց պաշտպանելու համար։ Է. ս-ների մեծ մասն ունի տապակավառարանի ջերմաստիճանը վերահսկելու ջերմատվիչ (ջերմաչափ)։ Կառավարման վահանը տեղադրված է սալօջախի առջևի պատին։

Հատակադիր բոլոր Է. ս-ներն ունեն միասնական տիպային չափեր, բարձրությունը՝ 850 մմ, խորությունը՝ 600 մմ, իսկ լայնությունը կարող է լինել երեք տիպային չափի՝ 400, 500 և 600 մմ։ Տիպային չափերի միասնականությունն ապահովում է Է. ս-ների և խոհանոցային կահույքի բլոկավոր հավաքածուների համատեղելիությունը։ Սեղանի Է. ս-ները կառուցվածքով և հիմնական տեխնիկական բնութագրերով նման են հատակադիր Է. ս-ներին և սրանցից տարբերվում են գլխավորապես սկավառակների թվով (երկու), տապակավառարանի ավելի փոքր ծավալով և ամանեղենի պահարանի բացակայությամբ։ Սկավառակները ձուլածո թուջից են կամ խողովակաձև՝ 145 և 180 մմ տրամագծով՝ համապատասխանաբար 1 և 1,5 կՎտ հզորությամբ։ Սեղանի Է. ս-ների կառավարման եղանակը և օգտագործման կանոնները նույնն են, ինչ հատակադիրներինը։

Է. ս-ի վրա կերակուր եփելիս սկավառակների գերտաքացումից և էլեկտրաէներգիայի ավելորդ ծախսից խուսափելու համար խորհուրդ է տրվում օգտագործել հարթ և տափակ հատակով ամաններ, որոնց տրամագիծը հավասար է կամ փոքր ինչ ավելի մեծ սկավառակի տրամագծից։ Ջուրը եռալուց հետո կերակուրը պետք է եփել միջին կամ նվազագույն հզորության պայմաններում, քանի որ սկավառակի ջերմաստիճանը դեռ որոշ ժամանակ մնում է բավականաչափ բարձր։

Է. ս-ներն, ի տարբերություն գազօջախների, բացառում են գազով թունավորվելը, պայթյունի, հրդեհի վտանգը, չեն աղտոտում ամանեղենը։


ԷԼԵԿՏՐԱՀԱՂՈՐԴԱԳԻԾ բնակարանի, ժամանակակից բնակելի շենքերի մեծ մասում բնակարանի Է. սկսվում է սանդղավանդակում տեղադրված բաշխիչ վահանակից։ Դրա վրա կա ընդհանուր անջատիչ, որից սովորաբար բնակարան են տարված երկու կամ երեք անկախ Է-եր. դրանցից մեկը սնուցում է առաստաղային լուսավորման աղբյուրները, մյուսը՝ խրոցակային վարդակները, իսկ երրորդը՝ էլեկտրասալերը (այն տներում, որտեղ այդպիսիք նախատեսված են)։ Յուրաքանչյուր գիծ ունի ավտոմատ անջատիչ կամ հալուն ապահովիչ, ինչը թույլ է տալիս գծերից մեկում կարճ միացման և համապատասխան ապահովիչի (օրինակ, առաստաղային լուսավորման գծում) գործարկման դեպքում շինությունը լուսավորել մյուս, չվնասված գծին (օրինակ, խրոցակային վարդակների գծին) միացրած լուսատուներով։

Է-ի երկու լարերից մեկը (այսպես կոչված, փուլային լարը) գտնվում է լարման տակ։ Դրա և երկրորդ լարի (զրոյականի) միջև կա մարդու համար վտանգավոր 220 Վ կամ 127 Վ լարում (տես Լարում էլեկտրական): Համանման լարում կա նաև փուլային գծի և էլեկտրական հոսանք հաղորդող ցանկացած առարկայի միջև, որն ունի լավ էլեկտրական հպում գետնի հետ (օրինակ, ջրմուղի խողովակը)։ Այդ պատճառով ոչ մի դեպքում չի կարելի դիպչել Է-ի չմեկուսացված տեղամասերին, ինչպես նաև լամպի կոթառի կամ անջատիչի հպակներին, որովհետև մարդու մարմնով կարող է անցնել կյանքի համար վտանգավոր հոսանք։

Բնակարանի Է-ի հետ գործ ունենալիս հարկավոր է պահպանել նախազգուշական պարզ, բայց պարտադիր միջոցառումներ, հետևել ավտոմատ անջատիչների կամ խցանի ապահովիչների սարքինությանը (տես Ապահովիչ էլեկտրական), ինչպես նաև էլեկտրալարերի մեկուսապատվածքի վիճակին։ Մեկուսապատվածքը չվնասելու համար չի թույլատրվում էլեկտրալարերը կախել մեխերից, մետաղե կամ փայտե իրերից, չափից ավելի ոլորել լարերը, դրանք անցկացնել գազամուղի, ջեռուցման կամ ջրմուղի խողովակների տակով, որևէ բան կախել լարերից, էլեկտրական սարքերն անջատել երկժանու լարը ձգելով, լարերի մերկացած ծայրերն օգտագործել երկժանու փոխարեն, ինչպես նաև ներկել կամ սպիտակեցնել Է-ի բաց հատվածը։

Էլեկտրական հոսանքը լավ հաղորդող հողածածկ, աղյուսե կամ բետոնե հատակ ունեցող և խոնավ շինություններում, օրինակ, նկուղներում, ավտոտնակներում, լողասենյակներում, զուգարաններում ևն Է-ի հետ գործ ունենալիս հարկավոր է առանձնապես զգույշ լինել։ Այդ շինություններում արգելվում է անջատիչներ և վարդակներ տեղադրել, օգտագործել առանց պաշտպանիչ ամրանի մշտական և փոխադրովի լուսատուներ։

Է-ի (ինչպես թաքնված, այնպես էլ բաց) բնորոշ անսարքություններն են փուլային և զրոյական լարերի կարճ միացումները, փուլային լարի կարճ միացումը «հողին», վատ հպումը միացման տեղերում, լարերի խզումը։ Փուլային և զրոյական լարերի կամ փուլային լարի և հողակցված առարկայի միջև կարճ միացման դեպքում այրվում (կամ անջատվում) են մոտակա ապահովիչները։ Սովորաբար կարճ միացում տեղի է ունենում ցանցին որևէ էլեկտրասարք միացնելու պահին, ուստի անսարքության պատճառը հարկավոր է որոնել հենց այդ սարքի մեջ։ Անջատիչների, կոթառների, վարդակների մեջ վատ հպումը, ինչպես նաև լարերի անորակ միացումը պատճառ են դառնում էլեկտրասարքերի սնուցման անբավարար լարման (օրինակ, շիկացման լամպերի պայծառությունը նվազում է)։ Անկայուն հպումը Է-ում հանգեցնում է էլեկտրասարքերի աշխատանքի ընդհատումներին։ Նման դեպքերում խորհուրդ է տրվում ստուգել էլեկտրասարքերի աշխատանքը՝ դրանք միացնելով արդեն ստուգված խրոցակային վարդակին (օրինակ, բնակարանի մեկ այլ սենյակում)։ Լարերի խզվածքներ չափազանց հազվադեպ են հանդիպում և բաց Է-ի դեպքում դրանք կարող են հեշտությամբ հայտնաբերվել։

Է-ի անսարքությունների վերացմանը ձեռնամուխ լինելուց առաջ անհրաժեշտ