Ցանցաթաղանթը կազմված է առավելապես լուսազգայուն անհավասար բջիջներից՝ ցուպիկներից և շշիկներից (անվանվում են ըստ ձևի), որոնցում լուսային էներգիան փոխարկվում է նյարդային դրդման, որը հաղորդվում է գլխուղեղ։ Ցանցաթաղանթի հետին բևեռում գտնվում է առավել պարզ (կենտրոնական) տեսողության հատվածը (դեղին բիծը), որտեղ կենտրոնացված են առավելապես շշիկները։ Ցանցաթաղանթի մնացած հատվածները, որտեղ գտնվում են գլխավորապես ցուպիկները, ապահովում են պակաս կատարյալ տեսողություն և օգնում են տարածության մեջ կողմնորոշվելուն։ Դեղին բիծն ախտահարվելիս մարդը զրկվում է կենտրոնական տեսողությունից, չի կարողանում կարդալ և տեսնել մանր առարկաները։
Ակնագնդի խոռոչում գտնվող եղջերաթաղանթը, ոսպնյակը և ապակենման մարմինը թափանցիկ, բեկող միջավայրեր են, որոնց շնորհիվ ցանցաթաղանթի վրա ստացվում է հստակ պատկեր։ Բեկող միջավայրերի օպտիկական հատկությունների խանգարումները պատճառ են դառնում աչքի տարաբեկության (աստիգմատիզմ), կարճատեսության, հեռատեսության առաջացման։ Տ-յան նշված արատները, ինչպես նաև կենտրոնական նյարդային համակարգի, աչքի որոշ հիվանդությունները կարող են նպաստել շլության զարգացմանը։ Ոսպնյակի առաձգականության փոփոխության հետ է կապված ծերունական հեռատեսությունը, իսկ երկու աչքով համատեղ և միաժամանակյա Տ–յան խանգարման հետ՝ երկաչյա Տ-յան կորուստը։
Բնականոն աչքը շրջապատի առարկաներն ընկալում է գունավոր պատկերմամբ։ Գույնի ընկալումը կապված է ցանցաթաղանթի շշիկների ֆունկցիայի հետ։ Ենթադրվում է, որ աչքում կան երեք տեսակ գունազգաց շշիկներ, որոնք տարբեր չափով են դրդվում կարմիր, կանաչ և կապույտ գույների ազդեցությունից։ Այդ երեք գույների տարբեր զուգակցությունները կազմում են մարդու աչքի գունային ընկալման բազմազան գամման։ Ցանցաթաղանթի բորբոքային հիվանդությունները, տեսողական նյարդի բորբոքային և ապաճման գործընթացները, ինչպես նաև ցանցաթաղանթի բնածին արատները պատճառ են դառնում լրիվ կամ մասնակի գունակուրության (տես Դալթոնիզմ):
Տ-յան հիգիենան. բնականոն Տ–յան պահպանման համար անհրաժեշտ են համապատասխան հիգիենիկ պայմաններ, որոնց բացակայության դեպքում առաջանում է աչքերի հոգնածություն, անհարմարության և լարվածության զգացում, աչքերի ցավ և տևական գլխացավեր։ Տ-յան հոգնածության հիմնական պատճառը (արհեստական լուսավորության դեպքում) անբավարար լուսավորվածությունն է կամ լույսի անհավասար բաշխումը աշխատատեղում, ինչպես նաև չափից ավելի պայծառ լույսը։ Որպեսզի էլեկտրական լամպի շիկացման լարերը չերևան, պետք է օգտագործել փայլատ կամ կաթնագույն լամպեր, լուսամփոփներ։ Լամպի հզորությունը պետք է լինի 40-60 Վտ։ Լավ լույս են տալիս լյումինեսցենտային լամպերը, որը մոտ է ցերեկայինին։ Աշխատանքի ժամանակ լամպը պետք է գտնվի ձախ կողմում։ Տանը աշխատասեղանը պետք է տեղադրել պատուհանի մոտ։ Պարապելիս մարմինը չպետք է առաջ թեքել կամ դեմքը մոտեցնել գրքին, տետրին։ Դա վերաբերում է առանձնապես երեխաներին։ Գրքի վրա չափից ավելի խոնարհվելը կարող է նպաստել ողնաշարի ծռումներին (տես Կեցվածք) և կարճատեսության առաջացմանը։ Աչքերի հեռավորությունը գրքից կամ տետրից պետք է լինի 35-40 սմ։ Գիրքը պետք է դնել ոչ թե հորիզոնական, այլ թեք դրությամբ, որի համար անհրաժեշտ է պատրաստել շատ հասարակ հենակալ, կամ գիրքը դնել 45° անկյան տակ՝ հենելով որևէ առարկայի։ Հենակալից օգտվելը հարմար է նաև երկարատև հիվանդության ժամանակ պառկած կարդալու համար։ Այդ դեպքում լուսավորությունը պետք է լինի բավարար, իսկ լամպը գտնվի հիվանդի գլխի հետևում։ Ընդհանրապես խորհուրդ չի տրվում (հատկապես երեխաներին) պառկած կարդալ, սակայն հիվանդ ժամանակ կարելի է միայն բժշկի թույլտվությամբ։ Տեսողական աշխատանքի յուրաքանչյուր 30-40 րոպեն մեկ հարկավոր է 10-ական րոպե ընդմիջում։ Հեռուստացույց դիտելիս խորհուրդ է տրվում 2,5 մ-ից մոտ չնստել, սենյակը պետք է չափավոր լուսավորված լինի։ Խորհուրդ չի տրվում կարդալ տրանսպորտում, քանի որ գրքի կամ թերթի անկայուն դրությունը և անբավարար լուսավորությունը դժվարացնում են կարդալը, որից աչքերն արագ հոգնում են։ Աչքերի հիվանդությունները և վնասվածքները. որոշ հիվանդություններ (օրինակ, շաղկապենաբորբը, տրախոման և այլն) վարակիչ են։ Վարակը կարող է փոխանցվել հաճախ ձեռքերի, անկողնու սպիտակեղենի, սրբիչի, թաշկինակի և այլ առարկաների միջոցով։ Ուստի Տ. և աչքերը տարբեր հիվանդություններից պաշտպանելու համար հարկավոր է պահպանել անձնական հիգիենայի կանոնները։ Երբեմն տարիքի հետ տեղի է ունենում ոսպնյակի մթագնում (կատարակտ)։ Աչքում պարունակվող հեղուկի բնականոն շրջանառության խանգարման դեպքում ներակնային ճնշումը կարող է բարձրանալ, և զարգանալ գլաուկոմա։ Հաճախ աչքերի ախտահարումը պայմանավորված է լինում ներքին օրգանների կամ համակարգերի որևէ հիվանդությամբ։ Աչքերի փոփոխությունները կարող են առաջանալ կենտրոնական, ծայրամասային նյարդային և սիրտանոթային համակարգերի, թունավորումների, նյութափոխանակության խանգարումների, ներզատիչ գեղձերի ախտահարումների դեպքում, ինչպես նաև աչքերին մոտ տեղադրված մյուս օրգաններում հիվանդագին պրոցեսի (մաշկի ծածկույթների, դեմքի և գլխի ոսկրերի, քթի հավելյալ խոռոչների հիվանդություններ) տարածման հետևանքով։ Ընդհանուր հիվանդությունների ժամանակին բուժումը օգնում է Տ-յան պահպանմանը։ Տ-յան խանգարման դեպքում անհրաժեշտ է դիմել ակնաբույժի, եթե նա նշանակի ակնոց, պետք է անպայման կրել, հակառակ դեպքում առաջանում են տևական գլխացավեր և աչքերի ցավ։ Դա կապված է աչքի արտաքին և ներքին մկանների մեծ լարվածության հետ։ Ժամանակին և ճիշտ ընտրած ակնոցը բնականոն պայման է ստեղծում տեսողական աշխատանքի համար։ Աչքերի հոգնածությունը իջեցնում է աշխատունակությունը. դա առանձնապես կարևոր է երեխաների համար։
Տ. ստուգելու համար հարկավոր է պարբերաբար դիմել բժշկի։ Սխալ ընտրված կամ ուրիշի ակնոց կրելը վատացնում է Տ.։ Ակնոցը պետք է այնպես դրվի, որպեսզի աչքերը նայեն ապակիների կենտրոնով, իսկ ապակիները
