Էջ:Տնային տնտեսության հանրագիտարան (Household encyclopedia in Armenian).djvu/535

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը հաստատված է

գրքեր, բուկլետներ, բացիկներ, թատերական ծրագրեր, գրախոսականներ, ձայնասկավառակներ, նամականիշեր, կրծքանշաններ ևն։

Հ. կ. պահանջում է գիտելիքներ պատմության, աշխարհագրության, օտար լեզուների, արվեստի բնագավառներում, միևնույն ժամանակ նպաստում է գիտելիքների ընդարձակմանը, մտահորիզոնի և գեղարվեստական ճաշակի զարգացմանը։ Հավաքածու կազմելու ընթացքում կատարելագործվում են նյութը հավաքելու, մշակելու և դասակարգելու ձևերը, զարգանում հետազոտական աշխատանքի հմտություն։

Հավաքածուներով հրապուրվող երեխաներին և պատանիներին ծնողները պետք է օգնեն ճիշտ հասկանալ հավաքածուի բնույթը և իմաստը։

Երբեմն ծնողներին թվում է, թե Հ. կ. երեխաներին շեղում է ուսումից, և արգելում են դրանով զբաղվել։ Դա հանգեցնում է ոչ բնական հարաբերությունների և երեխան իր սիրած գործով զբաղվում է ծնողներից գաղտնի։ Անհրաժեշտ է նրբանկատորեն հսկել երեխային, որպեսզի Հ. կ. չվերածվի առուծախի և չկրի պարզապես կուտակելու բնույթ։

Հաճախ արժեքավոր հավաքածուները, որոնք աչքի են ընկնում նյութի համակարգվածությամբ, ամբողջությամբ, հազվադեպությամբ, մշակութապատմական և գիտական արժեքով, դառնում Են համաժողովրդական սեփականություն (ցուցադրվում են տարբեր թանգարաններում և ցուցահանդեսներում)։

ՀՅՈՒՍՈՒՄ «ԵՐԿԺԱՆԻՈՎ»։ Տարբեր հաստության, թույլ ոլորած թելերով հյուսում են երկար հատերի շերտեր։ Հյուսումը սկսում են հետևյալ կերպ. հարթության վրա թելը հորիզոնական պահելով՝ երկժանին դնում են վրան, թելը փաթաթում այնպես, որ հնարավոր լինի երկժանու կենտրոնում այն կապել։ Կապելուց հետո ստանում են 2 հավասար հատ երկժանու աջ և ձախ կողմում։ Երկժանին պահում են ձախ ձեռքում, իսկ հելունը՝ աջ և, երկժանին պտտելով ժամացույցի սլաքի ուղղությամբ, թելը փաթաթում վրան։ Յուրաքանչյուր պտույտի ընթացքում հելունը մտցնում են ձախ կողմի հատի մեջ, թել դուրս քաշում և հյուսում առանց հավելահատի սյունակ։ Այսպես պտտեցնելով ձախ կողմի յուրաքանչյուր հատն ամրացնում են առանց հավելահատի սյունակով։ Հաշվում են երկժանու վրայի միայն մի կողմի հատերը։ Հյուսելով անհրաժեշտ երկարության շերտ՝ այն զգուշորեն հանում են երկժանուց (այնպես, որ միջին մասը չոլորվի) և հյուսում մյուս շերտը։ Հարմարության համար, յուրաքանչյուր հարյուրյակը նշում են այլ գույնի թելով։ Հյուսելիս թելերը ձգում են այնքան, որ երկժանին չճկվի։ Շատ հատերի դեպքում դրանք իջեցնում են ներքև և կապում երկժանու աղեղնաձև մասին։

Երկար հատերի շերտերը միացնում են տարբեր եղանակներով. 1. մի շերտի եզրահատը այլ գույնի թելով հելունակարով միացնում են մյուս շերտի եզրահատին, 2. մի քանի երկար հատերի փունջը միացնում են առանց հիմնական թելի՝ իրար մեջ հյուսելով։ Որպեսզի հյուսված կտորը չձևափոխվի, յուրաքանչյուր շերտը նախորդին միացնում են վերջինիս նկատմամբ հակառակ ծայրից։

Տարբեր գույնի թելերով հյուսած շերտերն իրար միացնելով պատրաստում են շարֆեր, շալեր, անձեռոցիկներ, բարձեր։

Երկժանիով հյուսած շերտերի միացում։ 2-3 սմ լայնության երկժանիով հյուսում են նույն քանակի երկար հատերով մի քանի շերտ։ 2 շերտը զուգահեռ (ուղղաձիգ) դնում են իրար կողքի, այնուհետև, այլ գույնի թելով հելունով միացնում հետևյալ կերպ, հելունով յուրաքանչյուր շերտից 1-ական հատ են վերցնում և դրանց միջով կիսասյունակ հյուսում՝ այսպես շարունակելով մինչև վերջ։ Որպեսզի գործվածքը չթեքվի՝ 3-րդ շերտն այս երկուսին միացնում են հակառակ ծայրից։

Եզրերի ազատ մնացած հատերը նույնպես միմյանց են միացնում (ուղղաձիգ) այլ գույնի թելով։ Վերջին ազատ մնացած հատերը կամ թել-ասեղով ամրացնում են, կամ ծոպեր են անում։

Երկժանիով հյուսած շերտերի միացում հանգույցներից բաղկացած «աղեղներով»: 6-7 սմ լայնության երկժանիով հյուսում են նույն քանակի երկար հատերով մի քանի շերտ։ Հատերի թիվը պետք է բաժանվի 10-ի։ Մի կողմի 10-ական երկար հատով փունջ են կազմում. 10 երկար հատը հելունով վերցնում են և հյուսում առանց հավելահատի սյունակ, այնուհետև հյուսում են 12 հանգույց, իջեցնում հյուսած շերտի ու հաջորդ փնջի միջև և առանց հավելահատի սյունակով ամրացնում շերտի խիտ մասին, այնուհետև 12 հանգույցը բարձրացնում են վեր։ Երկար հատերով շերտի մյուս կողմը հյուսում են նույն կերպ՝ առաջինի նկատմամբ տեղաբաշխելով շախմատաձև։

Հատերը նախշաձև միացնելուց հետո միացնում են շերտերը։ Յուրաքանչյուր