ձվադրումը մարտին է, ապա հիմնական թխսումն սկսվում է ապրիլ-մայիսին։
Թխսերին նստեցնում են հատակին խոտ կամ ծղոտ փռած արկղերի կամ զամբյուղների մեջ, որոնք տեղավորված են կիսամութ, չոր, հով և մաքուր տեղում, բայց ոչ ընդհանուր թռչնանոցում (բացառությամբ սագերի, որոնք սովորաբար թխսում են ձվադրման տեղերում)։ Մեկ հավի, բադի, սագի, հնդկահավի տակ դնում են համապատասխանաբար՝ 17-19, 13-17, 11-13, 20 ձու։
Թխսերին պետք է կերակրել չոր կերով։ Բնի կողքին դնում են կերաման, ջրաման և մոխրով լցրած տաշտ (բադերի և սագերի համար ստեղծում են լողանալու հնարավորություններ)։ Ճտահանությունից հետո (առաջին 4-5 օրը) թխսին ճտերի հետ պահում են շենքում, իսկ հետագա օրերին հանում բակ։ Սովորաբար թուխսը ճտերին խնամում է 1-1,5 ամիս։ Ածանների և թռչունի մսատու տեսակների տոհմային ճուտ ստանալու համար ճտահանությունը կազմակերպում են մարտ-ապրիլին, քանի որ նրանց զարգացումը կընթանա ավելի նպաստավոր ժամանակ (հեշտ է ապահովել պահանջվող խնամքի պայմաններ, մեծ քանակի կանաչ և սեզոնային այլ կեր)։ Այս դեպքում մինչև ցրտերն ընկնելը մատղաշի աճը, զարգացումը հիմնականում ավարտվում են, և նա ավելի նախապատրաստված է լինում ձմեռացմանը։ Ձվատու հավերի ցեղերի վառեկներն արդեն սեպտեմբեր-հոկտեմբերին սկսում են ածել և նպաստավոր պայմաններ ստեղծելու դեպքում ձվարկումը կշարունակեն նաև ձմռանը։
Տնային թռչունների մատղաշի օրինակելի օրական կերաբաժինները գ-ներով
| Թռչնի և կերի տեսակները | Մատղաշի հասակը օրերով | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1-5 | 6-10 | 11-20 | 21-30 | 31-40 | 41-50 | 51-60 | |
| Ձվատու հավեր Հատիկային կերեր |
6 | 8 | 15 | 26 | 35 | 44 | 50 |
| Քուսպեր և շրոտներ | - | 0,2 | 0,5 | 0,8 | 1,2 | 1,5 | 2,0 |
| Ձու, կաթնաշոռ | 2 | 4 | 4 | 5 | 3 | - | - |
| Զտած կաթ | 4 | 6 | 10 | 15 | 20 | 20 | 15 |
| Գազար, կանաչեղեն | 2 | 4 | 7 | 10 | 14 | 18 | 25 |
| Հանքային կերեր | 0,2 | 0,3 | 0,6 | 1 | 1,3 | 2,0 | 2,5 |
| Հնդկահավեր Հատիկային կերեր |
9 | 12 | 25 | 40 | 60 | 70 | 95 |
| Քուսպեր և շրոտներ | - | - | - | - | 5 | 10 | 15 |
| Ձու, կաթնաշոռ | 2 | 6 | 10 | 15 | 5 | - | - |
| Զտած կաթ | 5 | 10 | 10 | 15 | 15 | - | - |
| Գազար, կանաչեղեն | 3 | 10 | 15 | 20 | 30 | 40 | 40 |
| Հանքային կերեր | - | 0,5 | 1 | 1,5 | 3 | 4 | 5 |
| Բադեր Հատիկային կերեր |
15 | 35 | 80 | 120 | 200 | 250 | 250 |
| Քուսպեր և շրոտներ | 1 | 51 | 51 | 10 | 15 | 20 | 20 |
| Ձու, կաթնաշոռ | 2 | 6 | - | - | - | - | - |
| Զտած կաթ | 10 | 15 | 25 | 50 | 50 | 50 | 50 |
| Գազար, կանաչեղեն | 3 | 12 | 20 | 50 | 70 | 85 | 100 |
| Հանքային կերեր | - | 1 | 3 | 5 | 8 | 10 | 12 |
| Սագեր Հատիկային կերեր |
18 | 20 | 45 | 75 | 75 | 95 | 90 |
| Քուսպեր և շրոտներ | - | 4 | 45 | 25 | 25 | 25 | 25 |
| Տարբեր կենդանական կերեր | 2 | 7 | 15 | 30 | 30 | 30 | 30 |
| Կարտոֆիլ | - | 20 | 40 | 100 | 120 | 130 | 200 |
| Գազար, կանաչեղեն | 5 | 30 | 60 | 130 | 200 | 300 | 300 |
| Հանքային կերեր | 0,3 | 10 | 1,5 | 2,0 | 3,5 | 3,5 | 3,5 |
Մսացու ճտերի ճտահանությունը սկսում են վաղ գարնանը և շարունակում մինչև հուլիս-օգոստոս։ Դրանք սպանդային քաշի են հասնում 2-4 ամիս հետո։
Ճտերի աճեցումը: Ճիշտ կերակրելիս և պահելիս ճտերն արագ են աճում։ Ձվատու ցեղերի մեկ օրական ճտերը կշռում են 35-38, 60 օրականները՝ 500-600, 150 օրականները՝ մոտ 1400 գ (կամ մեկ տարեկան հավի զանգվածի 80 %-ը)։ Այդպիսի զանգվածի բադերի մատղաշը հասնում է 90, հնդկահավերինը՝ 120, սագերինը՝ 150 օրականում։ Տոհմային աճեցման և սննդային ձվեր ստանալու համար հաճախ կիրառում են սահմանափակ կերակրման ռեժիմ, այս դեպքում մատղաշի աճի տեմպերը դանդաղում են։ Մսի համար աճեցնելու դեպքում կերակրումը չեն սահմանափակում։ Բտումը կտրուկ արագացնում է աճը և հնարավորություն տալիս վաղ ժամկետում ստանալ լավորակ մսեղիք։
Ընտանի թռչունի ճտերի բնականոն աճեցման համար անհրաժեշտ է բավարար քանակի լիարժեք կեր, ջուր, ջերմային և լուսային ռեժիմ։ Թռչնանոցներում և զբոսաբակերում ստեղծում են
