Վազգէն Շուշանհան
տաւէտ անձը։ Աչքերը կիսախուփ էին, ու շրթներուն վրայ բարակ ճառագայթ մը կար։ Մեղմօրէն դարձաւ ինձ ու հծծեց.
— Առաջին գիշերը ի՞նչ տպաւորութիւն կրեցիր ինձմէ...
Կուզէի պատասխանել, թէ ցանկացի զինքը, բայց մանուկ մը վազելով անցաւ մեր քովէն՝ չպատասխանելու դիւրին պատրուակ մը տալով ինձ։
III
Ամէնէն լուսաթաթախ ու քաղցր օրն իսկ մեռել մըն է, որ հարկ է թաղել, երբ ժամը հնչէ։ Այդ յուզիչ հանդիսութիւնը վերջացաւ, բայց բազմութիւնը կարծես չէր ուզեր պարպել սրահը։ Աճապարանքով ցատքեցի բեմ ու յանկարծ դէմբիս վրայ զգացի Մալրոյի հայեացքը։ Կ՝ուզէի հանդարտութեամբ դիտել շքեղ երիտասարդի իր զօրեղ ու աղուոր դէմքը, բայց իր գրքերուն յիշատակը շատ խորունկ էը։ Ինչ որ կը տեսնէի, Արքայական Ճամբուն Քլոտն էր՝ ներքին արկածներու յանդուգն պարմանը։
Օգնելով դրացուհիիս, որ բարձրանայ բեմ, կը զգայի արիւնս, որ դէմբս կը ծեծէր։ Գիշերը վերստին պիտի ըլլար խորին ու անել՝ մարմնիս խուլ տենդին ու սիրոյ անշէջ ծարաւիս պատճառաւ։ Ներքին սանդուխներէ կը բարձրանայինք՝ բախելով երիտասարդ աղջիկներու եւ տղոց, երբ նրբանցքի մը եզերքը հանդիպեցանբ Անտրէ Ժիտի։ Ժիտ թեթեւօրէն ծռեցաւ ու համբուրեց երիտասարդ սեւազգեստ կնոջ մը գունատ ձեռքը։ Այդ կինը շատ ճերմակ էր ու բարակ ու տարօրինակ արդուզարդ մը ունէր։ Ձուաձեւ դէմբին վրայ կար կեանքի սուգը։
— Կարծես «Նեղ դուռ»ի հերոսուհին է,— ըսի մեղմօրէն։
Ու յանկարծ ամչցայ ըսածիս համար։ Հարկ կար միթէ ինձ ընկերացող երիտասարդ կնոջ ցոյց տալ, թէ կարդացած եմ Ժիտի երկերը։ Լռութեամր յառաջացանք՝ պարտադրաբար սեղմուած իրարու բազմութեան պատճառաւ։ Կը ջանայի ճամբայ բանալ իրեն, ու ռունգերս կը շնչէին իր փլին բուրումը։ Շահպրակի ու մեխակի խառնուրդ նոյն քիչ մը արբեցուցիչ բոյրն էր։
Հազիւ բակ իջած՝ բազմութեան ալիք մը զայն նետեց վրաս։ Բազուկներուս մէջ զգացի երիտասարդ ֆրանսուհիի իր խնամուած մարմինը։ Գլուխը դարձուց ու ծպտեցաւ։ Ինձ թուեցաւ, թէ այդ անծանօթուհիին ու իմ միջեւ յեղակարծօրէն ծնաւ հաճելի մտերմութիւն մը։ Կոնքիս վրայ կը զգայի մարմնին լիութիւնը ու հոգւոյս խորէն շնորհակալ էի բազմութեան՝ ինձ ըրած այդ անակնկալ նուէրին համար՝ աղջիկ մը, որ կը յենուր վրաս։
Երբ վերջապէս յաջողեցանբ փողոց իյնալ, յուլօրէն մարմինը ազատեց բազուկներէս ու շնչեց գիշերուան զով օղը։ Լռութեամր քալեցինք՝ չկարենալով խօսիլ, զգալով այդ յեղակարծ մտերմութիւնը ու նեղուելով ատկէ։ Անորոշ յուզումով մը կը մտածէի մեծ քաղաքներու այս հանդիպմանց վրայ, ու սիրելի էակ մը նման մթնոլորտի մը վստահելու երկիւղը խղճի խայթի պէս կը ծուարէր մարմնիս խորը։ Եթէ պատահի, որ աղջիկ մը շատ սիրեմ, երբեք զայն բոլորովին չպիտի վստահիմ այլեւս Փարիզի դաւադիր փողոցներուն, ուր որոգայթը ամենուրեք է, ուր վտանգը հաճելիօրէն գրգռիչ դիմակ մը ունի։
Եթէ պատահի, որ վերստին աղջիկ մը շատ սիրեմ, զայն չպիտի վստահիմ գիշերուան ու առանձնութեան։
Երբեք որեւէ ցնորք աւելի բազմապահանջ ու անկարելի չի կրնար ըլլալ, քան սէրը, որուն շքեղ երեւոյթը կ՝աշտարակոփ մեր ներքին տարածութեանց դիմաց։ Լոկ արական հպարտութիւնն է, լոկ մեր անյագ ու փառատենչիկ հոգին, որ կրցած են մարդկային տարերային բնութեան խորէն շատրուանի մը պաղպաջուն գեղեցկութեամբ բարձրացնել այդ անհնարին երազը։ Ամէն կողմէն խոցելի է ու տկար կնոջ մը մարմինը։ Ժա–
346
