կաղմկեր անդորրը և ամեճի պախուրցն, որ փուխերիկին մեջ զվարթ նոթեր կնետեր, դյլուցազնակատակ քերթված մը կոլորեր վայիկյաններով, հարյուրավոր հայրա կատուներուն կսկիծը կերկարաձգեր, կողբար, կոռնար, հովիվներու սուլումները կնետեր ու հանկարծ կխուսափեր: Պահ մը ուշադիր դեմքերը, կիսադեմքերը կերերային ու կգծագրվեին մութին մեջ պղինձե շրջագծով հրահրումեն բոցերուն:
— Խոսեցեք, տղաներ, յավրում, Համբո, եկուր ճուղաբ, հորթերն ինտո՞ր են,— ծերուկ Պետոն կկրկներ ու թավ պեխերուն տակ համը դող մը կծավալեր:
Անկողինի մեջ ոչ մեկը պիտի քնանար այդ գիշեր, ամենքն ալ կանուխ, հավախոսեն առաջ աղբյուր պիտի երթային լվացվելու ու հետո ժամ՝ աղոթք երգելու:
— Տեսնանք ո՞վ պիտի ըլլա առաջին աղբյուր գացողը,— կրկնած էր, ծերուկ տանտիրուհին:
— Հարս, ղըզըմ, բյութիկը չմոռնաս տեղավորելու օճախին մեջ,— հնչեցուց տանուտերն ու կողմնակի տապալեցավ մեղմիվ բազմոցին վրա։
Ծերունիները կխռկային, տղաքը կֆշշային ու կֆսրտային։ Ջարման դրկեց բերավ խոշոր չոր կոճղն ու տեղավորեց օճախին մեջ, նստավ պար- տասած, տեղավորեց շյուղերը, պիտի քնանար, ինքզինքը Հիմա ազատ կզգար խորճելու, երազելու, երկարեց ուռքերն ու մրափի մը անձնատուր՝ իր կյանքին տխուր կծիկը ջակեց։ երբեմն սիրտը կուռեր արտասվելու չափ, կուտար Արութին անունը, անխոստովանելի տենչերուն կրակովը կայրեր սիրտը, կբաբախեր, մարմին մը կուզեր՝ գալարվելու անոր վրա, կսկիծ մը ծայր կառներ երիկամունքներուն մեջ։ Այր մարդուն պապակովը չէր լեց- ված տակավին, այնքան կամոթեր ինքզինքը արման ալդ մութ բնազդնե- րու Համար: եթե մարդիկ չէին իմանար զինքը, սուրբե՞րն ալ չէին կրնար դաւոել իր մտածումները: ի՞նչ կբներ այդ ճանդիսավոր գիշերը Արութ, ո՞ր անկյունն էր, Հոդնած, պարտասած, Հիվանդ, կմտածէ՞ իրեն ու մեկ ճատիկ լակոտին վրա, եթե զինքը դեպի ի ճայրենիք չեր քաշեր: Հարսը կարծեց տեսնալ Արութքը խանի մը սենյակին անկյունը միայն՝ մտածկուռ ու կնճռոտ ճակատով, անոր կարմիր ու լեցուն այտերը փոսացած կին, ծյուրած ու ծունկերը դողաձար:
-- Տե՛ր աստված, տե՛ր տաստված,-- ճեկեկաց Ջարման,-. դուն իրեն ու ինձի ողորմիս,-- խառննց օճախը, ցիված վառող ճյուղերն ամ- փուվփեց ու ավելի մուռհքավ անոր:
Համր սարսուռ մը սենյակին հրմերը կգրկեր ու առաստաղին սն, անփայլ մարքակներուն վրա անշրչագիծ, կիսալույս ստվեր մը կշողա: Հովը լսելի կրներ ողոքներ ու բրքջալիր առասպելներ ծխնելույզին մեջ ե
